Ulica Bankowa w Katowicach

ulica w śródmieściu Katowic

Ulica Bankowa w Katowicach – ulica w katowickiej dzielnicy Śródmieście. Ulica rozpoczyna swój bieg od skrzyżowania z ulicą Uniwersytecką. Biegnie około 360 metrów, krzyżując się z ul. profesora Augusta Chełkowskiego i ulicą Stanisława Moniuszki, do ulicy Warszawskiej.

ulica Bankowa
Śródmieście
Ilustracja
Gmach rektoratu Uniwersytetu Śląskiego
(ul. Bankowa 12)
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Katowice

Długość

360 m

Przebieg
0m ul. Uniwersytecka
50m ul. prof. Augusta Chełkowskiego
200m ul. Stanisława Moniuszki
210m potok Rawa
światła 360m ul. Warszawska
Położenie na mapie Katowic
Mapa konturowa Katowic, u góry znajduje się punkt z opisem „ulica Bankowa”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „ulica Bankowa”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „ulica Bankowa”
Ziemia50°15′34,5″N 19°01′42,4″E/50,259580 19,028449
Tablica Systemu Informacji Miejskiej na skrzyżowaniu ulicy Bankowej i prof. Augusta Chełkowskiego
Ulica, zaznaczona czerwoną linią, na mapie Wojskowego Instytutu Geograficznego z 1933
Centrum Informacji Naukowej i Biblioteka Akademicka
Budynek NBP (ul. Bankowa 1)
Wydział Nauk Przyrodniczych UŚ (ul. Bankowa 9)

Historia edytuj

Na rogu ulic Warszawskiej i Bankowej znajdowała się willa Grundmanna z lat 1868–1869 (przebudowana 1872–1873[1]), z portykiem podtrzymywanym przez cztery posągi kariatyd, wieżą, pergolą i ogrodem zimowym. Została zburzona decyzją wojewódzkich władz partyjnych w 1973 roku[2]. Przy ulicy Bankowej 7 grudnia 1930 roku otwarto pierwszy w Polsce sztuczny tor łyżwiarski Torkat[3] i kilka boisk sportowych[4]. Odbywały się na nim ogólnokrajowe imprezy sportowe[5]. W 1930 roku wydano broszurę poświęconą tematowi zieleni pt.: O zieleńcach i zwierzyńcu w Katowicach. Do najważniejszych inwestycji w tej dziedzinie należał założony przy ul. Bankowej 7[6], po północnej stronie banku, Ogród Botaniczny[3], określony w opisanej broszurze jako wzorowy i pięknie utrzymany. Obok, okolona murem, mieściła się część zwierzyńca miejskiego, a drugą część zlokalizowano na terenie parku im. Tadeusza Kościuszki[4].

W dwudziestoleciu międzywojennym pod numerem 10 swoją siedzibę miał Zarząd Ogrodów Miejskich[7], a pod numerem 8 – biuro Krajowej Rady Kościelnej Ewangelickiego Kościoła Unijnego na Polskim Górnym Śląsku i Ewangelicki Dom Związkowy[8].

Od 2009 roku przy ulicy Bankowej trwała budowa Centrum Informacji Naukowej i Biblioteki Akademickiej dla Uniwersytetu Śląskiego i Uniwersytetu Ekonomicznego (do 1 października 2010 roku Akademia Ekonomiczna)[9][10]. W 2010 roku część ulicy przebudowano[11]. Zgodnie z projektem ulica została wybrukowana granitową i betonową kostką, a ozdobą klombów są drzewa wiśni nieowocujących. W jednym z klombów umieszczono fontannę[12].

W okresie Rzeszy Niemieckiej ulicę nazywano Reichsbank Straße. Taką też nazwę nosiła w okresie niemieckiej okupacji Polski (1939–1945)[13].

Obiekty i instytucje edytuj

Przy ulicy Bankowej 5 znajduje się zabytkowy budynek dawnego Reichsbanku[14], wpisany do rejestru zabytków 30 sierpnia 1991 roku (nr rej.: A/1431/91, A/871/2021[15])[16]. Wzniesiono go w 1911 w stylu neorenesansu klasycyzującego, został przebudowany w latach 1923–1924 przez budowniczego Henryka Gambca z Katowic[16][17]. W dwudziestoleciu międzywojennym mieścił się tu Bank Polski[18].

Pod numerem 8 znajduje się zabytkowy modernistyczno-neoklasycystyczny budynek z początku XX wieku[19]. 28 czerwca 2008 roku przed rektoratem Uniwersytetu Śląskiego odsłonięto pomnik Studenta[20][21][22].

Przy ulicy Bankowej 12 znajduje się pływalnia akademicka[9].

Przy ulicy Bankowej swoją siedzibę posiadały (stan na 2011 rok)[23]: English Language Centre, fundacja „Facultas Iuridica”, Studencki Zespół Pieśni i Tańca „Katowice”, Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej, oddział okręgowy Narodowego Banku Polskiego, przedsiębiorstwa wielobranżowe, oddział Instytutu Matematycznego PAN, oddziały Polskiego Towarzystwa Filozoficznego, Polskiego Towarzystwa Matematycznego, Polskiego Towarzystwa Socjologicznego oraz Polskiego Towarzystwa Zoologicznego, Uniwersytet Śląski (ul. Bankowa 12) i jego wydziały, Wyższa Szkoła Zarządzania Ochroną Pracy, Międzynarodowa Szkoła Nauk Politycznych w Katowicach, AZS UŚ Katowice (ul. Bankowa 12 pok. 412).

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Michał Bulsa: Ulice i place Katowic. Katowice: Prasa i Książka, 2012, s. 190. ISBN 978-83-933-665-8-3. (pol.).
  2. Katowice. W 139. rocznicę uzyskania praw miejskich, red. Antoni Barciak, Instytut Górnośląski, Urząd Miasta Katowice, Muzeum Historii Katowic, Katowice 2005, ISBN 83-86053-57-7, str. 197.
  3. a b Michał Bulsa, Barbara Szmatloch, Katowice, których nie ma, Łódź: Księży Młyn Dom Wydawniczy, 2019, s. 8, ISBN 978-83-7729-502-1.
  4. a b Urząd Miasta Katowice: Lokalny Program rewitalizacji miasta Katowice na lata 2007-2013. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-09-27]. (pol.).
  5. Jerzy Moskal: ... Bogucice, Załęże et nova villa Katowice − Rozwój w czasie i przestrzeni. Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 1993, s. 44. ISBN 83-85831-35-5.
  6. Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 91. ISBN 978-83-7729-021-7.
  7. Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 17. ISBN 978-83-7729-021-7.
  8. Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 27. ISBN 978-83-7729-021-7.
  9. a b Urząd Miasta Katowice: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego: Prognoza oddziaływania na środowisko. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-09-27]. (pol.).
  10. Urząd Miasta Katowice: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, Cz. 1, Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-09-27]. (pol.).
  11. Uroczyste otwarcie ulicy Bankowej. www.us.edu.pl. [dostęp 2011-09-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-09-25)]. (pol.).
  12. Ul. Bankowa po przebudowie będzie aleją gwiazd. www.katowice.gazeta.pl. [dostęp 2011-09-27]. (pol.).
  13. J. Lipońska-Sajdak, Katowice wczoraj. Kattowiz gestern, Gliwice 1995, s. 5.
  14. Red. Ewa Chojecka: Sztuka Górnego Śląska od średniowiecza do końca XX wieku. Katowice: Muzeum Śląskie, 2004, s. 192. ISBN 83-87455-77-6.
  15. Spis obiektów nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków z terenu województwa śląskiego (stan na 22 grudnia 2021 r.) (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2021-12-25]
  16. a b Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach: Rejestr zabytków w Katowicach. www.wkz.katowice.pl. [dostęp 2011-09-27]. (pol.).
  17. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2011-09-27].
  18. Wojciech Janota: Katowice między wojnami. Miasto i jego sprawy 1922-1939. Łódź: Księży Młyn, 2010, s. 51. ISBN 978-83-7729-021-7.
  19. Urząd Miasta Katowice: Wartości dziedzictwa kulturowego (załącznik 1.9). www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-09-27]. (pol.).
  20. Uniwersytet Śląski w Katowicach: Pomnik studenta (pol.) www.us.edu.pl [dostęp 2011-09-27]
  21. Uniwersytet Śląski w Katowicach: Pomnik studenta − o pomniku (pol.) www.us.edu.pl [dostęp 2011-09-27]
  22. Uniwersytet Śląski w Katowicach: Konferencja Prasowa - Pomnik Studentau (pol.) www.us.edu.pl [dostęp 2011-09-27]
  23. Spis firm na ulicy Bankowa w mieście Katowice. www.katalog.pf.pl. [dostęp 2011-09-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-12-12)]. (pol.).

Bibliografia edytuj

  • Katowice - Plan miasta, wyd. Demart SA, Warszawa 2009/2010.
  • Katowice – Informator, red. S. Adamczyk, wyd. Urząd Miasta w Katowicach, Katowice 1993, s. 21.