Wikipedia

Ulica Grunwaldzka w Poznaniu

ulica w Poznaniu

Ulica Grunwaldzka w Poznaniu – jedna z głównych ulic Grunwaldu w Poznaniu. Łączy centrum miasta z jego granicą.

ulica Grunwaldzka
Łazarz, Grunwald, Ostroróg, Kasztelanów, Pogodno, Raszyn, Junikowo, Osiedle Kwiatowe
Ilustracja
Ulica przy Collegium Heliodori Święcicki
(d. Chemicum)
Państwo

 Polska

Miejscowość

Poznań

Długość

6 601 m[1]

Przebieg
ul. Bukowska
0,14 km ul. H. Święcickiego
0,31 km ul. Śniadeckich
0,51 km ul. Stolarska
światła 0,58 km ← ul. J. Matejki
ul. A. Szylinga →
0,77 km ul. J. Ziętary
0,97 km ul. Ułańska
światła 1,19 km ul. Wojskowa
1,31 km ul. Niecała
światła 1,44 km rondo Jana Nowaka-Jeziorańskiego
ul. Obozowa
ul. Promienista
ul. J. Ostroroga
ul. Słoneczna
ul. Rycerska
ul. Płowiecka
ul. F. Lubeckiego
ul. P. Włodkowica
światła 2,39 km ul. Grochowska
ul. J. Sowińskiego
ul. Cześnikowska
ul. Marszałkowska
ul. Konfederacka
ul. C. Drzewieckiego
ul. M. Palacza
ul. P. Ściegiennego
ul. Racławicka
światła 3,39 km ← ul. Bułgarska
ul. Jugosłowiańska →
ul. Bolkowicka
ul. Wł. Węgorka
ul. Babimojska
światła 4,24 km rondo Krzysztofa Skubiszewskiego
ul. Świebodzińska
ul. Jeleniogórska
ul. Sieradzka
ul. Dziewińska
ul. Ścinawska
ul. Junikowska
ul. Grotkowska
ul. Ziębicka
ul. Małoszyńska
światła 5,35 km ← ul. Cmentarna
ul. Wieruszowska →
ul. Ząbkowicka
ul. Żmigrodzka
światła 5,95 km ul. Malwowa
ul. Paczkowska
ul. Goździkowa
ul. Nowosolska
ul. Stokrotkowa
ul. Strzelińska
ul. Twardogórska
ul. Piwoniowa
ul. Szarotkowa
6,601 km granica miasta
Położenie na mapie Poznania
Mapa konturowa Poznania, w centrum znajduje się punkt z opisem „ulica Grunwaldzka”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej znajduje się punkt z opisem „ulica Grunwaldzka”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „ulica Grunwaldzka”
Ziemia52°24′24,0″N 16°54′24,0″E/52,406667 16,906667
Multimedia w Wikimedia Commons

Historia edytuj

W 1895 uruchomiona została przy ul. Grunwaldzkiej 1 pierwsza elektrownia w Poznaniu (budynek u zbiegu z ul. Bukowską)[2].

Komunikacja tramwajowa w ulicy Grunwaldzkiej rozpoczęła się 22 czerwca 1902. Wybudowany został wtedy tor tramwajowy od ul. Roosevelta do ul. Ułańskiej (koszary wojskowe). W 1909 dobudowany został drugi tor między ulicami Matejki[a] i Ułańską[3][4]. W 1926 przedłużono tę trasę do ul. Przybyszewskiego[b], w 1931 do Ostroroga[5], a 30 grudnia 1936 do Kasztelanów (Palacza, Osiedle Grunwaldzkie)[6][7]. Po odbudowie ze zniszczeń II wojny światowej, 7 czerwca 1945, uruchomiona została linia tramwajowa z Błoni Grunwaldzkich[8].

23 września 1921[c] u zbiegu z ul. Śniadeckich odbył się pierwszy publiczny wiec komunistyczny w Poznaniu prowadzony przez Zygmunta Piękniewskiego. Przybyło ok. 6 000 uczestników protestujących przeciw zbrojnej interwencji Piłsudskiego w ZSRR oraz domagających się od państwa poprawy warunków bytowych i uwolnienia więźniów politycznych[9].

U wylotu ulicy od 1924 Automobilklub Wielkopolski organizował ogólnopolski wyścig samochodowy i motocyklowy „Trójkąta szos” (34 km). Zawody organizowane corocznie trwały do 1927; głównym powodem przerwania imprez był zły stan nawierzchni[10].

W czasie Powszechnej Wystawy Krajowej w 1929 ulica była jedną z granic terenów wystawowych[11], obecnie przylega do niej teren MTP.

W latach 1962-1964 rozbudowana i zmodernizowana[12][13], kolejne przebudowy miały miejsce w latach 70. XX wieku oraz w 1988-1989[14][15], 1998[16] 2009 (Grunwaldzka/Wojskowa)[15] i 2011–2013[17][18][15]. Obecnie na znacznej części (od skrzyżowania z ulicą Matejki do ulicy Malwowej) posiada dwie jezdnie. Prawie na całej długości (głównie po stronie południowej) biegnie wzdłuż ulicy droga rowerowa[19].

Nazwy[20] edytuj

  • od 1900: Kaiserin-Victoria-Strasse[d] (do ul. Jugosłowiańskiej)
  • od 1909: Auguste-Victoria-Strasse[e] (do ul. Jugosłowiańskiej)
  • od 15 listopada 1919[21]: ul. Grunwaldzka (całość)
  • od 1939: Tannenbergstrasse[f] (do ul. Jugosłowiańskiej)
  • od 1943: Oppelner Strasse (od ul. Jugosłowiańskiej w kierunku południowo-zachodnim)
  • od 1946: ul. Budziszyńska (od ul. Jugosłowiańskiej w kierunku południowo-zachodnim)
  • od 1950: ul. Grunwaldzka (całość)

Obiekty przy ulicy edytuj

Od strony centrum miasta:

Komunikacja miejska edytuj

Ulicą kursują następujące linie miejskiego transportu zbiorowego, obsługiwane na zlecenie Zarządu Transportu Miejskiego:

  • autobusowe dzienne[27]
    •  193 Górczyn – Osiedle Sobieskiego
    •  716 Junikowo – Głuchowo/Stawna[h] (linia podmiejska)

Galeria zdjęć edytuj

  •  
    Pomnik Tadeusza Kościuszki (2006)
  •  
    Willa Flora (2007)
  •  
    Dawny hotel Polonia i kamienica Bolesława Richelieu (2012)
  •  
    Kaplica ewangelicko-augsburska w parku Manitiusa (2008)
  •  
    Przystanek tramwajowy Grochowska w tle zabudowania Kasztelanowa (2018)
  •  
    Biurowiec Pixel (2013)

Uwagi edytuj

  1. ↑ wtedy Nowoogrodowa
  2. ↑ wtedy aleja Okrężna
  3. ↑ Kronika Miasta Poznania 2/1963 s. 51 i 1/1969 s. 121 podaje jako datę wiecu maj 1921
  4. ↑ polska nazwa Cesarzowej Augusty Wiktorii (Witold Molik: Lata szkolne Ernsta Kantorowicza w Poznaniu w: Kronika Miasta Poznania nr 4/1996 s. 344, fot.)
  5. ↑ polska nazwa Augusty Wiktorii (Mieczysław Kędelski: Ludność Łazarza i Górczyna w XIX i na początku XX wieku w: Kronika Miasta Poznania nr 3/1998 s. 22, tab.)
  6. ↑ nazwa ta została specjalnie wybrana jako upamiętnienie zwycięstwa okupanta w 1914 (Bitwa pod Tannenbergiem) w miejsce nazwy świadczącej o jego klęsce w 1410 (Bitwa pod Grunwaldem) (Antoni Gąsiorowski: Nazwy poznańskich ulic w: Kronika Miasta Poznania nr 3-4/1984 s. 44; on-line: [1])
  7. ↑ Co drugi kurs do pętli Junikowo
  8. ↑ Wybrane kursy do pętli Gołuski/Pętla
  9. ↑ Wybrane kursy z przystanku Malwowa
  10. ↑ Wybrane kursy do przystanku Plewiska/Straż Pożarna
  11. ↑ Wybrane kursy z przystanku Chomęcice/Środkowa

Przypisy edytuj

  1. ↑ Zarząd Dróg Miejskich: Spis dróg publicznych w administracji ZDM stan na luty 2016 w formacie PDF. [dostęp 2016-12-14]. (pol.).
  2. ↑ Ireneusz Rutkowski: 75 lat elektrowni poznańskich w: Kronika Miasta Poznania nr 4/1979 s. 55; on-line: [2]
  3. ↑ Jerzy Marchwicki, Edmund Nadolski: 100 lat komunikacji miejskiej w: Kronika Miasta Poznania nr 4/1979 s. 23; on-line: [3]
  4. ↑ Jan Wojcieszak: Tramwaje elektryczne w Poznaniu w: Kronika Miasta Poznania nr 2/1998 s. 333-334; on-line: [4]
  5. ↑ Jan Wojcieszak: Tramwaje elektryczne w Poznaniu w: Kronika Miasta Poznania nr 2/1998 s. 344; on-line: [5]
  6. ↑ Jan Wojcieszak: Tramwaje elektryczne w Poznaniu w: Kronika Miasta Poznania nr 2/1998 s. 346; on-line: [6]
  7. ↑ Jerzy Marchwicki, Edmund Nadolski: 100 lat komunikacji miejskiej w: Kronika Miasta Poznania nr 4/1979 s. 27-29; on-line: [7]
  8. ↑ Mirosław Grzywacz, Aleksander Kirych: Komunikacja masowa w Poznaniu w latach 1945-1970 w: Kronika Miasta Poznania nr 4/1974 s. 19; on-line: [8]
  9. ↑ Henryk Kondziela, Marian Olszewski: Miejsca pamiątkowe związane z dziejami ruchu robotniczego w Poznaniu w: Kronika Miasta Poznania 2/1966, s. 42; on-line: [9]
  10. ↑ Teresa Ziółkowska: Sport automobilowy w Poznaniu w: Kronika Miasta Poznania nr 3/1974 s. 44-45, fot.
  11. ↑ Lech Ławicki: PWK w 1929 w: Kronika Miasta Poznania nr 1/1976 s. 49; on-line: [10]
  12. ↑ Lech Ławicki: Jubileusze w: Kronika Miasta Poznania nr 4/1973 s. 111; on-line: [11]
  13. ↑ Mirosław Grzywacz, Aleksander Kirych: Komunikacja masowa w Poznaniu w latach 1945-1970 w: Kronika Miasta Poznania nr 4/1974 s. 25; on-line: [12]
  14. ↑ Sprawozdania w: Kronika Miasta Poznania nr 2/1990 s. 150; on-line: [13]
  15. ↑ a b c Zarząd Dróg Miejskich: Historia ZDM. [dostęp 2012-11-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-09-01)]. (pol.).
  16. ↑ Przegląd wydarzeń II-IV.1998 w: Kronika Miasta Poznania nr 2/1998 s. 376; on-line: [14]
  17. ↑ Przebudowa ul. Grunwaldzkiej do układu dwujezdniowego na odcinku od ul. Smoluchowskiego do ul. Malwowej. i2012poznan.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-24)]. w: Euro2012 Infrastruktura Poznań
  18. ↑ Grunwaldzka: remont od 6 lutego? w: epoznan.pl z 2 lutego 2012
  19. ↑ Darek Preiss, Wreszcie powstaje droga rowerowa. I nie tylko, w: Informator Osiedlowy, Poznań, nr 91/92, I-VI 2020, s. 1, ISSN 1731-5085
  20. ↑ Geopoz: ZGiKM GEOPOZ-wykaz nieistniejących nazw ulic. [dostęp 2012-11-29]. (pol.).
  21. ↑ Antoni Gąsiorowski: Nazwy poznańskich ulic w: Kronika Miasta Poznania nr 3-4/1984 s. 34-35; on-line: [15]
  22. ↑ a b c Zespoły urbanistyczno-architektoniczne kolebki miasta, najstarszego przedmieścia i najstarszych dzielnic XIX-wiecznego Poznania z budynkami użyteczności publicznej, sakralnymi, założeniami parkowymi i willowymi, zabytkami architektury przemysłowej i kamienicami. – Nr rejestru A 239 z 6 października 1982.
  23. ↑ a b c Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania z 2008 r. (Załącznik graficzny do uchwały).
  24. ↑ a b c oprac. Biuro Miejskiego Konserwatora Zabytków w Poznaniu: Rejestr zabytków nieruchomych miasta Poznania. Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Poznaniu, 2016-08-31. [dostęp 2021-02-04].
  25. ↑ Delpharm i GSK ogłaszają zakończenie przejęcia zakładu produkcyjnego w Poznaniu przez Delpharm. GSK PL, 2021-10-29. [dostęp 2021-12-12]. (pol.).
  26. ↑ Ostatecznie opuściliśmy Budziszyńską. MPK Poznań, 2012-11-05. [dostęp 2021-12-12]. (pol.).
  27. ↑ a b Mapa sieci połączeń ZTM Poznań. Zarząd Transportu Miejskiego w Poznaniu, 2021-08-02. [dostęp 2021-08-19]. (pol. • ang.).
  28. ↑ Mapa sieci połączeń nocnych ZTM Poznań. Zarząd Transportu Miejskiego w Poznaniu, 2021-08-02. [dostęp 2021-08-19]. (pol. • ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ulica_Grunwaldzka_w_Poznaniu&oldid=73187227”