Ulica Zamkowa w Katowicach

ulica w Katowicach

Ulica Zamkowa w Katowicach – ulica w katowickiej dzielnicy Janów-Nikiszowiec. Łączy zabytkowe osiedle robotnicze Nikiszowiec z Janowem. Jest przedłużeniem ul. Teofila Ociepki. Rozpoczyna swój bieg przy zakręcie ul. T. Ociepki, biegnie obok drogi prowadzącej do centralnej części Nikiszowca, następnie pod wiaduktem kolejowym, po czym krzyżuje się z ulicą Grodową.

ulica Zamkowa
Janów-Nikiszowiec
Ilustracja
ulica Zamkowa w rejonie skrzyżowania z ul. Teofila Ociepki
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miejscowość

Katowice

Długość

596 m[1]

Przebieg
0m ul. Teofila Ociepki
85m ← do placu Wyzwolenia w Nikiszowcu
350m linia kolejowa
420m droga osiedlowa
500m ul. Grodowa
570m droga osiedlowa
655m droga osiedlowa
900m ul. Leśnego Potoku
Położenie na mapie Katowic
Mapa konturowa Katowic, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „ulica Zamkowa”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „ulica Zamkowa”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „ulica Zamkowa”
Ziemia50°14′37,7″N 19°05′10,7″E/50,243794 19,086317

Opis edytuj

 
Pomnik ku czci bohaterów Powstań Śląskich przy ul. Zamkowej
 
Widok ulicy Zamkowej w kierunku południowo-wschodnim

Droga, biegnąca śladem dzisiejszej ulicy Zamkowej, istniała już w XIX wieku. Jest zaznaczona na mapie z 1904 roku[2].

Około 1912 roku w Nikiszowcu, przy dzisiejszej ul. Zamkowej, powstał barak dla zakaźnie chorych. Posiadał mieszkanie dla dozorcy i pomieszczenia gospodarcze. Był popularnie nazywany szpitalem[3]. Obecnie mieści się tu Zespół Szkół Specjalnych nr 7[3].

W 1918 roku spółka Georg von Giesche's Erben przekazała siostrom jadwiżankom w bezpłatne użytkowanie budynek z ogrodem przy dzisiejszej ul. Zamkowej 10, na potrzeby prowadzonej przez nie ochronki dla dzieci i tzw. kuchni mlecznej. Obecnie w obiekcie mieści się przedszkole[3]. W dwudziestoleciu międzywojennym ochronka jadwiżanek została przekształcona w dwa polskie publiczne przedszkola. W przedszkolu nr 1 wychowawczynią była s. Ignacja Amalia Skupin, a w przedszkolu nr 2 − s. Irena Niesporek[4]. W 1940 roku jadwiżanki zostały zmuszone do opuszczenia budynku, przejętego przez członkinie NSV (Nationalsozialistische Volkswohlfahrt). Siostry przeniosły się do mieszkania przy ul. Mikołowskiej (obecnie ul. Leśnego Potoku)[5]. Po II wojnie światowej siostrom prowadzenie przedszkoli zostało odebrane. Władze utworzyły trzyoddziałowe Przedszkole Miejskie nr 63 (od 1953 roku jako przedszkole zakładowe KWK „Wieczorek”). W 1974 roku obiekt przedszkola przebudowano, a od 1983 roku instytucję przejął Wydział Oświaty i Wychowania w Katowicach[6].

W 1962 roku do budynku przy ul. Zamkowej przeniesiono świetlicę zakładową, prowadzącą działalność kulturalno-oświatową. Obiekt służył wcześniej jako izolatka (barak dla zakaźnie chorych) i ośrodek zdrowia. Świetlica zmieniła nazwę na Klub Górniczy Związku Zawodowego Górników[7]. W czasach PRL-u ulica nosiła nazwę ul. Iwana Miczurina[8].

Na skwerze obok ul. Zamkowej istnieje pomnik ku czci bohaterów Powstań Śląskich[9]. Pomnik stoi w innym miejscu niż przedwojenny, który zbudowano w 1922 roku naprzeciwko urzędu gminy (obecnie szpital przy ul. Szopienickiej); został zburzony przez hitlerowców we wrześniu 1939 roku[10]. W 2012 plac, na którym stoi pomnik, nazwano skwerem Artystów Grupy Janowskiej[11].

Przy drodze zachował się historyczny obiekt z 1936 roku – budynek dawnego kina „Słońce”[12]. Obecnie mieści się w nim sklep[13].

Przy ul. Zamkowej i ul. Grodowej znajduje się osiedle zabudowy wielorodzinnej[14][15] z lat pięćdziesiątych XX wieku[16]. Zlokalizowane jest przy niej także wielofunkcyjne boisko sportowe o nawierzchni asfaltowej[14]. Ulicą na całej swojej długości kursują autobusy na zlecenie Zarządu Transportu Metropolitalnego (ZTM)[17]. Swoją siedzibę przy ul. Zamkowej mają: pracownia konserwacji zabytków[18], firmy handlowo-usługowe[19], Administracja Osiedla Janów Katowickiej Spółdzielni Mieszkaniowej[20], Klub Młody Gwarek kopalni „Wieczorek”[21], Miejska Biblioteka Publiczna w Katowicach – Filia nr 21[22], Miejskie Przedszkole nr 63 im. Pluszowego Misia[23] oraz Szkoła Podstawowa Nr 6 Specjalna[24].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Urząd Miasta Katowice: Plan zimowego utrzymania dróg na sezon 2009/2010. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2020-10-23]. (pol.).
  2. Floetzkarte des Oberschlesischen S. No 34 Sect.Janow www.mapywig.org [dostęp 2011-09-17]
  3. a b c Joanna Tofilska: Katowice Nikiszowiec. Miejsce, ludzie, historia. Katowice: Muzeum Historii Katowic, 2007, s. 13. ISBN 978-83-87727-68-0.
  4. Joanna Tofilska: Katowice Nikiszowiec. Miejsce, ludzie, historia. Katowice: Muzeum Historii Katowic, 2007, s. 55. ISBN 978-83-87727-68-0.
  5. Joanna Tofilska: Katowice Nikiszowiec. Miejsce, ludzie, historia. Katowice: Muzeum Historii Katowic, 2007, s. 74. ISBN 978-83-87727-68-0.
  6. Joanna Tofilska: Katowice Nikiszowiec. Miejsce, ludzie, historia. Katowice: Muzeum Historii Katowic, 2007, s. 111. ISBN 978-83-87727-68-0.
  7. Joanna Tofilska: Katowice Nikiszowiec. Miejsce, ludzie, historia. Katowice: Muzeum Historii Katowic, 2007, s. 104. ISBN 978-83-87727-68-0.
  8. Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: "Śląsk", 1980, s. 59. ISBN 83-216-0147-2.
  9. Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach: Ewidencja miejsc pamięci województwa śląskiego: miasto Katowice. www.katowice.uw.gov.pl. [dostęp 2011-09-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-10)]. (pol.).
  10. Joanna Tofilska: Katowice Nikiszowiec. Miejsce, ludzie, historia. Katowice: Muzeum Historii Katowic, 2007, s. 25. ISBN 978-83-87727-68-0.
  11. Skwer Artystów Grupy Janowskiej (pol.) www.katowice.eu [dostęp 2012-05-31]
  12. Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Wydawnictwo Naukowe "Śląsk", 2010, s. 170. ISBN 978-83-7164-636-2.
  13. Urząd Miasta Katowice: Wartości dziedzictwa kulturowego (załącznik 1.9). www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-09-17]. (pol.).
  14. a b Urząd Miasta Katowice: Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, Cz. 1, Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego. www.bip.um.katowice.pl. [dostęp 2011-09-17]. (pol.).
  15. Raport o stanie miasta Katowice 2005. Urząd Miasta Katowice. [dostęp 2011-09-17].
  16. Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Wydawnictwo Naukowe "Śląsk", 2010, s. 171. ISBN 978-83-7164-636-2.
  17. Górnośląsko-Zagłębiowska Metropolia: Mapa połączeń publicznego transportu zbiorowego ZTM. noweinfogzm.metropoliagzm.pl, 2023-06-09. [dostęp 2024-03-03]. (pol.).
  18. Pracownia Konserwacji Zabytków ANTIQUE-STYLE S.C.. mojekatowice.pl. [dostęp 2020-11-02]. (pol.).
  19. OpenStreetMap: Mapa Podstawowa. www.openstreetmap.org. [dostęp 2020-11-02]. (pol.).
  20. Katowicka Spółdzielnia Mieszkaniowa: Administracja Osiedla Janów. www.ksm.katowice.pl. [dostęp 2020-11-02]. (pol.).
  21. Panorama Firm: Katowicki Holding Węglowy S.A. Kopalnia Węgla Kamiennego "Wieczorek" Klub "Młody Gwarek". panoramafirm.pl. [dostęp 2020-11-02]. (pol.).
  22. Miejska Biblioteka Publiczna w Katowicach: Filia nr 21. mbp.katowice.pl. [dostęp 2020-11-02].
  23. Miejskie Przedszkole nr 63 im. Pluszowego Misia: Kontakt. mp63katowice.szkolnastrona.pl. [dostęp 2020-11-02]. (pol.).
  24. Szkoła Podstawowa Nr 6 Specjalna w Katowicach: Kontakt. www.zss7katowice.pl. [dostęp 2020-11-02]. (pol.).