Ulrike Draesner

niemiecka pisarka

Ulrike Draesner (ur. 20 stycznia 1962 w Monachium) – niemiecka powieściopisarka, poetka i eseistka.

Ulrike Draesner
ilustracja
Data i miejsce urodzenia

20 stycznia 1962
Monachium

Zawód, zajęcie

powieściopisarka, poetka i eseistka

Strona internetowa

Życiorys edytuj

Dorastała w rodzinie bawarsko-śląskiej, żyjącej w Monachium. Mieszka z córką w Oksfordzie[1] i w Berlinie. Od 2018 roku jest wykładowczynią w Niemieckim Instytucie Literatury w Lipsku (Deutsches Literaturinstitut in Leipzig)[2].

Studiowała prawo, anglistykę, germanistykę i filozofię na uniwersytetach w Monachium, Salamance i Oksfordzie. W latach 1989–1993 pracowała na stanowisku pracownika naukowego w Instytucie Filologii Germańskiej w Monachium (Münchner Institut für Deutsche Philologie). W 1993 porzuciła karierę naukową na rzecz pisania i od 1994 pracuje jako wolna pisarka. W 1999 roku została członkiem stowarzyszenia PEN-Zentrum Deutschland[3].

Ulrike Draesner wydała już kilka tomów poezji, powieści, szereg tomów opowiadań i esejów, słuchowisk. Brała również udział w licznych projektach intermedialnych. Przekłada z angielskiego i francuskiego, prowadzi warsztaty pisarskie i wykłady. Wiersze i powieści Ulrike Draesner zostały wyróżnione licznymi nagrodami[1].

Draesner jest zdania, że inteligencja powieści ukazuje się w jej formie. Gościnne wykłady poetologiczne na Uniwersytecie Johanna Wolfganga Goethego we Frankfurcie nad Menem 2016/2017 poświęciła próbie dania odpowiedzi na pytanie „Jaką wiedzę i jakie doświadczenia przekazuje literatura”[4][5].

Od 2018 roku jest profesorką literatury niemieckiej w Instytucie Literatury Niemieckiej w Lipsku (Deutsches Literaturinstitut in Leipzig). Mieszka w Berlinie i Lipsku.

W 2019 roku Draesner zdobyła inauguracyjną nagrodę Gertrud Kolmar Preis za swój poematDoggerland; w 2020 roku otrzymała nagrodę LiteraTour Nord, która jest przyznawana w wysokości 15 000 euro. Jury i fundator nagrody uhonorowali Ulrike Draesner zarówno za jej wcześniejszą twórczość, jak i za powieść Kanalschwimmer.[1] W 2020 roku otrzymała również Bawarską Nagrodę Książkową za powieść Schwitters..

W 2021 roku Draesner otrzymała Großer Preis Niemieckiego Funduszu Literackiego w wysokości 50 000 euro: "Ulrike Draesner konfrontuje nas z niezgodą i bólem. Eksperymentuje z formami literackimi i rzuca wyzwanie językowi, nie tracąc z oczu swojej publiczności. Jej radość z opowiadania historii i moc słowa można poczuć w każdym tomie - czy to prozy, poezji czy eseju".[2] W 2023 r. powieść Draesner Die Verwandelten została nominowana do nagrody Lipskich Targów Książki.

W 2024 roku Ulrike Draesner otrzymała Nagrodę Literacką Eichendorffa za swoje śląskie powieści "Siedem skoków z krawędzi świata" i "Przemienieni".[3]

Twórczość literacka edytuj

Pierwsza książka, tom wierszy „Wstęgi pamięci”, ukazała się w 1995 i zawiera 80 wierszy, w których autorka porusza tematykę miłości i natury. W tych wierszach można dostrzec wyjątkową dokładność obrazowania przez Draesner wspomnień i spostrzeżeń. Krytycy byli zafascynowani debiutem, ale jednocześnie zarzucano autorce nadmierną obrazowość. W 1998 roku pisarka wydaje swoją pierwszą powieść „Lichtpause”[6]. Druga powieść „Mitgift”, która pojawiła się 4 lata później dotyka kontrowersyjnych tematów takich jak anoreksja czy transseksualizm. Następnie wydała kolejne tomiki poezji, tomy opowiadań, zbiory esejów i powieści m.in. 2004 – opowiadanie „Hot Dogs”, 2005 – powieść społeczno-obyczajowa „Spiele”, oraz wiersze 2014 -„Subsong”; 2015 – „Moje Hiddensee”, 2016 – tom wierszy „Nibelungowie. Plaga”[7].

W 2014 roku ukazała się powieść ważna dla Wrocławia – „Siedem skoków z krańca świata”. Opowiada ona o ucieczce i usunięciu z Wrocławia w 1945 roku śląskiej rodziny oraz równolegle przedstawia losy polskiej rodziny ze Wschodu, która bezpośrednio po wojnie przybywa do dolnośląskiego miasta. W swojej książce Draesner pozwala mówić czterem różnym pokoleniom i pokazuje, że traumatyczne doświadczenia wojny, ucieczki i wypędzenia mogą wpływać na następne generacje[8][9].

Ulrike Draesner uczestniczyła gościnnie w tworzeniu polskojęzycznego zbioru „Piąta strona świata. Nowa literatura niemiecka”, zawierającego fragmenty prozy pisarzy niemieckich, a także eseje poświęcone współczesnej literackiej niemczyźnie i przekraczaniu granic języka[7].

Draesner jest również tłumaczką z języka angielskiego. Przetłumaczyła na język niemiecki m.in. dwa tomy amerykańskiej poetki Louise Glück, która w 2020 roku otrzymała Literacką Nagrodę Nobla.

Powieść "Die Verwandelten" (Przemienione) z 2023 r. jest ważnym głosem współczesnej literatury europejskiej. Mówi o migracjach, o tych wymuszonych, dobrowolnych, ale i tych odrzuconych. Mówi też o trwałości kultur, języka, pamięci mimo zachodzących zmian, mimo zniszczeń, strat i zagłady.[10]

Publikacje edytuj

  • Wege durch erzählte Welten. Intertextuelle Verweise als Mittel der Bedeutungskonstitution in Wolframs Parzival, Praca doktorska, Frankfurt am Main [u.a.] 1993.
  • Gedächtnisschleifen, wiersze, Frankfurt am Main 1995, revised edition Monachium 2008.
  • Anis-o-trop, wiersze, Hamburg 1997.
  • Lichtpause, 1998.
  • Reisen unter den Augenlidern, opowiadania, Klagenfurt 1999.
  • für die nacht geheuerte zellen, wiersze, Monachium 2001.
  • Bläuliche Sphinx, Berlin 2002 (wraz z Lotharem Serusetem).
  • Mitgift, powieść, Monachium 2002.
  • Hot Dogs, opowiadania, Monachium 2004.
  • kugelblitz, wiersze, Monachium 2005.
  • Spiele, powieść, Monachium 2005.
  • Schöne Frauen lesen, eseje, Luchterhand, Monachium 2007, ISBN 978-3-630-62121-0.
  • berührte orte. Gedichte. Luchterhand, Monachium 2008, ISBN 978-3-630-87268-1.
  • Vorliebe, powieść, Luchterhand, Monachium 2010, ISBN 978-3-630-87294-0.
  • Richtig liegen. Geschichten in Paaren, opowiadania, Luchterhand, Monachium 2011, ISBN 978-3-630-87324-4.
  • Heimliche Helden. Über Heinrich von Kleist, James Joyce, Thomas Mann, Gottfried Benn, Karl Valentin u.v.a., Luchterhand, Monachium 2013, ISBN 978-3-630-87373-2.
  • Sieben Sprünge vom Rand der Welt, powieść, Luchterhand, Monachium 2014, ISBN 978-3-630-87372-5.
  • Mein Hiddensee. mare, Hamburg 2015, ISBN 978-3-86648-213-5.
  • Die fünfte Dimension. Münchner Reden zur Poesie. Red. Holger Pils und Frieder von Ammon. Lyrik Kabinett, 2015, ISBN 978-3-938776-38-4.
  • Nibelungen. Heimsuchung. z iliustracjami Carla Otto Czeschka. Reclam, Stuttgart 2016, ISBN 978-3-15-011005-8.
  • Happy Aging, Ulrike Draesner erzählt ihre Wechseljahre. 2 CDs, Suppose Verlag, Berlin 2016, ISBN 978-3-86385-011-1.
  • Eine Frau wird älter. Ein Aufbruch. Penguin Verlag, München 2018, ISBN 978-3-328-60002-2.
  • Grammatik der Gespenster. Frankfurter Poetikvorlesungen. Reclam-Verlag, Ditzingen 2018, ISBN 978-3150111505.
  • Kanalschwimmer. Roman. mareverlag, Hamburg 2019, ISBN 978-3-86648-288-3.
  • Schwitters. Roman. Penguin, München 2020, ISBN 978-3-328-60126-5.
  • Doggerland. Langgedicht. Penguin, München 2021, ISBN 978-3-328-60166-1.
  • Die Verwandelten. Roman. Penguin, München 2023, ISBN 978-3-328-60172-2.
  • Gespräch über Deutschland: Mit zwei Essays, Upper West Side Philosophers 2014,

Tłumaczenia literackie edytuj

  • Louise Glück: Wilde Iris. Monachium 2008.
  • Louise Glück: Averno. Monachium 2007.
  • Charles Simmons: Belles Lettres. Monachium 2003 (wraz z Klausem Modickiem).
  • William Shakespeare: Twin spin. Göttingen 2000.
  • Gertrude Stein: The first reader. Klagenfurt u. a. 2001.

Wyróżnienia i nagrody edytuj

Przypisy edytuj

  1. a b Ulrike Draesner, „@GI_weltweit” [dostęp 2017-11-01] (pol.).
  2. Detail - Deutsches Literaturinstitut Leipzig [online], www.deutsches-literaturinstitut.de [dostęp 2018-02-18] (niem.).
  3. Mitglieder, „PEN-Zentrum Deutschland” [dostęp 2017-11-16] (niem.).
  4. Poetikvorlesungen von Ulrike Draesner starten am 10. Januar – Aktuelles aus der Goethe-Universität Frankfurt [online], aktuelles.uni-frankfurt.de [dostęp 2017-11-16] (niem.).
  5. Ulrike Draesner wird neue Frankfurter Poetikdozentin – Aktuelles aus der Goethe-Universität Frankfurt [online], aktuelles.uni-frankfurt.de [dostęp 2017-11-16] (niem.).
  6. Ulrike Draesner: eine deutsche Schriftstellerin im Bücher-Wiki [online], www.buecher-wiki.de [dostęp 2017-11-05].
  7. a b Ulrike Draesner o współczesnej literaturze niemieckiej | Kultura Liberalna, „Kultura Liberalna”, 11 kwietnia 2017 [dostęp 2017-11-05] (pol.).
  8. Anna Gręda, O sztuce wypowiadania niewypowiadalnego [online], www.ntkswroclaw.vdg.pl [dostęp 2017-11-05] (pol.).
  9. Sieben Sprünge vom Rand der Welt [online], Sieben Sprünge vom Rand der Welt [dostęp 2017-11-16] (niem.).
  10. OKiS, MIESIĘCZNIK ODRA 6/2023 [online] [dostęp 2024-03-18] (pol.).
  11. Ulrike Draesner, „@GI_weltweit” [dostęp 2017-11-02] (niem.).

Bibliografia edytuj

  • Monika Wolting, Oliver Ruf (Red.): Gegenwart aufnehmen. Zum Werk und Wirken von Ulrike Draesner. Brill, Fink 2024, ISBN 978-3-7705-6797-3
  • Karen Jane Leeder, Lyn Marven (Red.): Ulrike Draesner. A Companion, De Gruyter, 2023, ISBN 978-3-11-049338-2
  • Michael König: Poetik des Terrors. Politisch motivierte Gewalt in der deutschen Gegenwartsliteratur. de Gruyter, Berlin 2015, ISBN 978-3-8394-2987-7. (Dissertation Universität Münster (Westfalen) 2014.
  • Ulrike Draesner. (Red.) Susanna Brogi, Anna Ertel i Evi Zemanek. W: Text + Kritik. Heft 201, Januar 2014, ISBN 978-3-86916-341-3.
  • Ulrike Vedder: Ulrike Draesner: Mitgift. W: Literatur und Wissen. Ein interdisziplinäres Handbuch. herausgegeben von Roland Borgards, Harald Neumeyer, Nicolas Pethes und Yvonne Wübben. Metzler, Stuttgart 2013, ISBN 978-3-476-02371-1, S. 415–420.
  • Anna Alissa Ertel: Körper, Gehirne, Gene. Lyrik und Naturwissenschaft bei Ulrike Draesner und Durs Grünbein (= linguae & litterae. Band 3). de Gruyter, Berlin 2010, ISBN 978-3-11-022910-3. (Dissertation Universität Freiburg im Breisgau 2008)
  • Stephanie Catani, Friedhelm Marx (Red.): Familien – Geschlechter – Macht – Beziehungen im Werk Ulrike Draesners (= Poiesis. Band 2). Wallstein, Göttingen 2008, ISBN 978-3-8353-0342-3.
  • Cornelia Saxe: „Schöne Frauen lesen und schreiben – Die Ulrike-Draesner-Homestory”. W: Dünn ist die Decke der Zivilisation – Begegnungen zwischen Schriftstellerinnen. Maike Stein (Hrsg.). Ulrike Helmer Verlag, Frankfurt am Main 2007, ISBN 978-3-89741-244-6, S. 21–32.
  • Roman Luckscheiter: Heimatlos. Ulrike Draesner unterscheidet zwischen Mensch und Biene. In: Frankfurter Allgemeine Zeitung. Nr. 132, 11. Juni 2007, S. 36. (Rezension von: Ulrike Draesner: Zauber im Zoo. Vier Reden von Herkunft und Literatur (= Göttinger Sudelblätter). Wallstein, Göttingen 2007, ISBN 978-3-8353-0129-0)