Umrzeć, a potem wskoczyć na konia
Umrzeć, a potem wskoczyć na konia (fr. Mourir et puis sauter sur son cheval) – powieść obyczajowa autorstwa francuskiego pisarza Davida Bosca, za którą autor otrzymał nagrodę Michel Dentan w 2016 roku.
 Fotografia The Elopement (pol. Ucieczka) aut. Lewisa Carrolla, wykorzystana na okładce pierwszego polskiego wydania powieści | |
| Autor | |
|---|---|
| Typ utworu | |
| Data powstania | |
| Wydanie oryginalne | |
| Miejsce wydania | |
| Język | |
| Data wydania | |
| Wydawca |
Éditions Verdier |
| Pierwsze wydanie polskie | |
| Data wydania polskiego | |
| Wydawca | |
| Przekład | |
Tytuł powieści został zaczerpnięty z wiersza pt. Wiersze z Woroneża z 1935 roku, autorstwa Osipa Mandelsztama. Fragment utworu został wykorzystany jako motto powieści. Drugim cytatem poprzedzającym powieść jest fragment wiersza Piłat Jeana Grosjean[1].
Na okładce pierwszego polskiego wydania umieszczono fotografię pt. The Elopement (pol. Ucieczka). Na zdjęciu Alice Jane Donkin (1851-1929) pozuje stając na gzymsie za oknem. 9 października 1862 roku[1] wykonał je pisarz i późniejszy szwagier[2][3] Alice Donkin, Lewis Carroll.
Powieść została dedykowana Valérii Baumann, Dominikowi A. Boariu, Myrcie Gondicas i Aurélii Maillard-Despont[1].
W 2016 roku David Bosc otrzymał nagrodę Michel Dentan za tęże powieść[4][5].
Fabuła. Czas i miejsce akcji edytuj
Powieść oparto na dwóch relacjach prasowych opisujących autentyczne zdarzenie (opublikowane w: Daily Express z 4 września 1945 roku i w Sunday Express z 8 września 1945 roku). 3 września 1945 roku 23-letnia malarka Sonia Araquistáin popełniła samobójstwo, skacząc z okna lub z dachu kamienicy w Londynie[1].
Większość powieści zajmują zapiski z fikcyjnego dziennika prowadzonego przez Sonię Araquistáin na marginesach posiadanej przez nią książki od 1942 do 1945 roku. Zapiski zawierają luźne obserwacje z życia codziennego w Londynie w czasie II wojny światowej i filozoficzne przemyślenia autorki. Dominującym wątkiem tych rozważań jest próba zdefiniowania czym jest osobista wolność. Wyraźne są też wątki dotyczące sfery erotycznej. W powieści zawarto wiele odniesień do literatury, szczególnie do Biblii i dzieła filozoficznego Tako rzecze Zaratustra[1].
W posłowiu powieści, autor przyznaje, że pomysł na jej napisanie zrodził się po przeczytaniu notatnika poety Georges’a Heneina. Heinen opisuje w nim pokrótce historię Sonii Araquistáin. W owym czasie samobójstwo było czynem zabronionym i podlegało karze. Według poety, prokurator oskarżający zmarłą malarkę wykorzystał proces jako okazję do skrytykowania szeroko pojętego świata poezji. W odpowiedzi Heinen zaproponował, by złożyć zmarłej międzynarodowy hołd[1].
David Bosc przyznaje, że jedyne informacje na temat pierwowzoru postaci, jakie posiadał, zaczerpnął z ww. fragmentu dziennika oraz kilku autentycznych relacji prasowych z 1945 roku, z których dwie zamieścił w powieści[1].
Sonia Araquistáin edytuj
Urodziła się w 1922 roku w rodzinie hiszpańskiego polityka, pisarza i publicysty[6] Luisa Araquistáin (1886–1959). Jej ojciec był członkiem Hiszpańskiej Socjalistycznej Partii Robotniczej. W 1932 roku został ambasadorem Republiki Hiszpanii w Niemczech. W 1936 roku przeniesiono go do Francji, gdzie przebywał do 1937 roku[7]. W 1939 został ambasadorem Republiki Hiszpanii w Wielkiej Brytanii[1].
W Londynie zamieszkali w kamienicy przy ul. Queensway w dzielnicy Bayswater. Sonia Araquistáin była malarką, posiadała własną pracownię w mieszkaniu przy ul. Bedford Gardens. Czasopismo Sunday Express ujawniło, że dziewczyna interesowała się psychologią, prowadziła także dziennik, w którym próbowała interpretować własne sny[1].
Rankiem 3 września 1945 roku poprosiła dozorcę kamienicy, przy której mieszkała, o możliwość skorzystania z telefonu (pomimo tego, że w jej mieszkaniu także znajdował się telefon). Po chwili wybiegła z loży naga, a ubrania rozrzuciła biegnąc w górę po schodach. Następnie rzuciła się, według różnych źródeł z dachu lub z okna kamienicy. Świadek zdarzenia, dyrektor firmy przewozowej George Shepard przykrył jej ciało płóciennym workiem ściągniętym ze swojej ciężarówki i wezwał pomoc. Bezpośrednio po upadku Sonia Araquistáin próbowała jeszcze coś powiedzieć, ostatecznie nie udało się jej uratować[1].
Według Sunday Express, motywem samobójstwa miało być niezrównoważenie psychiczne dziewczyny oraz załamanie spowodowane zawodem miłosnym[1].
Fotografia Sonii Araquistáin, opublikowana pierwotnie w Daily Express z 4 września 1945 roku, została umieszczona w posłowiu powieści[1].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h i j k l David Bosc: Umrzeć, a potem wskoczyć na konia. Warszawa: Noir sur Blanc, 2018. ISBN 978-83-65613-94-3.
- ↑ Family Tree & Genealogy Tools for Alice Jane (Donkin) Dodgson. WikiTree. [dostęp 2019-02-17]. (ang.).
- ↑ Wilfred Longley Dodgson (1838 - 1914). WikiTree. [dostęp 2019-02-17]. (ang.).
- ↑ Nagroda Michel Dentan 2016 dla Davida Bosca!. Oficyna Literacka Noir Sur Blanc, 2016-05-24. [dostęp 2019-03-03].
- ↑ David Bosc reçoit le Prix Michel-Dentan pour son dernier roman. RTS Radio Télévision Suisse, 2016-05-19. [dostęp 2019-03-03]. (fr.).
- ↑ Biography of Luis Araquistain y Quevedo (1886–1959). TheBiography. [dostęp 2019-02-17]. (ang.).
- ↑ Luis Araquistáin Quevedo. Getty Images. [dostęp 2019-02-17]. (ang.).