Umultowo
Umultowo[1] (hist. Umóltowo, Omóltowo, Villa Unolfi (1253), Onulfi villa, Hunołtowicz (1310), Hunoltowicze (1313), Unolfowice, Ulmenhof) – część miasta i osiedle administracyjne Poznania, położone w północnym obszarze miasta.
| jednostka pomocnicza Poznania | |
 Siedziba Wydziału Nauk Geograficznych i Geologicznych UAM mieści się w granicach osiedla (2013) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miasto | |
| W granicach Poznania |
1987 |
| SIMC |
0970402 |
| Powierzchnia |
6,12 km² |
| Populacja (2010) • liczba ludności |
|
| Strefa numeracyjna |
61 |
| Tablice rejestracyjne |
PO |
Położenie na mapie Poznania
| |
| 52°28′19″N 16°56′49″E/52,471944 16,946944 | |
Położenie edytuj
Położona w północnej części miasta, nad Wartą, granicząca z Moraskiem (w tym Hubami Moraskimi) od zachodu, z Radojewem (Nową Wsią Górną i Dolną) od północy, z Naramowicami od południa. W jej bezpośrednim sąsiedztwie znajduje się najwęższy odcinek mezoregionu Poznański Przełom Warty.
Historia edytuj
Historycznie osobna miejscowość nad Jeziorem Umultowskim (początki osadnictwa datowane na ok. XI w.), stopniowo rozbudowywana w kierunku doliny rzeki Warty. Pierwsze pisemne wzmianki o Umultowie pojawiają się w dokumencie lokacyjnym miasta Poznania z 1253 roku, kiedy to książę Przemysł I przekazał kilka okolicznych wsi mieszkańcom nowo lokowanego miasta. W dokumencie tym Umultowo figuruje pod nazwą Villa Unolfi[2]. W 1310 roku część Umultowa a potem w roku 1313 pozostała jej część wraz z jeziorem, została przekazana przez ówczesnego wójta Poznania Przemko oraz jego ojca Ludwika, Kapitule Katedry Poznańskiej[3], która gospodarowała na tych ziemiach do około roku 1623, kiedy oddała je dominikanom poznańskim. W roku 1797, w ramach działań wynaradawiających ziemie zaboru pruskiego, władze pruskie skonfiskowały szereg majątków kościelnych i przekazały je świeżo uszlachconemu kupcowi berlińskiemu Zygmuntowi Ottonowi von Treskow[4] (wraz z Owińskami, Biedruskiem, Bolechowem, Moraskiem, Radojewem i innymi), w którego rękach pozostawały do Powstania Wielkopolskiego. Rodzina von Treskow zbudowała na terenie wsi Umultowo niewielki dwór oraz zabudowania folwarczne, których część przetrwała do dnia dzisiejszego. W 1860 r. w Umultowskim dworze urodziła się córka Zygmunta Ottona - Antonie Malwine Amalie Valeska von Treskow[5].
W 1806 roku przez Umultowo przejeżdżał Napoleon Bonaparte[6].
W latach 1954-1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Umultowo, po jej zniesieniu w gromadzie Suchylas, przekształconej w wyniku reformy administracji w gminę Suchy Las.
W 2. poł. XX wieku wieś Umultowo została etapami włączona w granice miasta Poznania, wraz z Moraskiem i Radojewem. Od 1982 roku przez jeden rok, na terenie Umultowa wydobywano piasek. Po zakończeniu wydobycia, w wyrobisku utworzono wysypisko śmieci. Po wypełnieniu wyrobiska, wysypisko zostało zamknięte, a teren zrekultywowany[7].
Od nazwy dzielnicy wywodzi się ul. Umultowska. Jej pisownia w przeszłości brzmiała: Ulułtowska oraz Umółtowska.
1 stycznia 1987 r. przyłączono do Poznania obszar wsi Umultowo o powierzchni 526,46 ha z gminy Suchy Las[8].
Obszar Umultowa w latach 1987–1990 należał do dzielnicy Stare Miasto.
W 1992 r. utworzono jednostkę pomocniczą miasta Osiedle Umultowo[9].
Stan obecny edytuj
Rozwój Kampusu Morasko Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza na granicy Umultowa i Moraska wymusił budowę kompleksu budynków uniwersyteckich (Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych, Pływalnia Uniwersytecka) oraz uniwersyteckich osiedli (Uniwer i Różany Potok). Jednocześnie włączenie miejscowości w granice miasta Poznania częściowo otwarło drogę do zabudowy jednorodzinnej. Różne części Umultowa wyraźnie różnią się od siebie zabudową, a konfliktom architektonicznym i idącym za nimi konfliktom komunikacyjnym (rozbudowa WNGiG UAM na istniejącej ulicy Maków Polnych) sprzyja brak uregulowania statusu terenów Umultowa w postaci planu zagospodarowania przestrzennego.[potrzebny przypis]
Dla mieszkańców osiedla wydawane jest od 2000 czasopismo (miesięcznik) - Panorama Umultowa w nakładzie 500 egzemplarzy (ISSN: 1641-8816). Wydawcą jest osoba prywatna[10].
Wspólnoty religijne edytuj
Umultowo w całości należy do terenu parafii rzymskokatolickiej pw. św. Jadwigi Królowej, prowadzonej przez księży z Towarzystwa Chrystusowego dla Polonii Zagranicznej. Kościół znajduje się nad Jeziorem Umultowskim (przy ulicy Mleczowej). Początkowo dom zakonny znajdował się przy ulicy Paczoskiego, obecnie znajduje się tam Kolegium Akademickie św. Benedykta, a dom zakonny został wybudowany obok kościoła.
Na Umultowie znajduje się Sala Królestwa Świadków Jehowy (przy ulicy Naramowickiej)[11].
Samorząd edytuj
Siedziba Rady Osiedla Umultowo znajduje się w Zespole Szkolno-Przedszkolnym nr 9, ul. Umultowska 114, a obecna kadencja Rady rozpoczęła się w 2019[12]. Przewodniczącym Rady jest Rafał Sobczak, a przewodniczącym Zarządu – Piotr Błaszczak. Rada Osiedla wydaje periodyk Umultowski Fyrtel[13].
Kampus edytuj
Na terenach Umultowa i Moraska znajduje się nowoczesny kampus uniwersytecki (Kampus Morasko) Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, gdzie siedziby mają Wydział Fizyki, Wydział Matematyki i Informatyki, Wydział Biologii, Wydział Chemii, Wydział Historyczny, Wydział Nauk Politycznych i Dziennikarstwa, Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych, Wielkopolskie Centrum Zaawansowanych Technologii, Archiwum, Hala Sportowa oraz Pływalnia Uniwersytecka.
Komunikacja edytuj
Na Umultowie mieści się pętla autobusowa Różany Potok (autobusy linii 198), a ponadto dzielnica obsługiwana jest przez autobusy linii 167, 188, 348 i 911.
Sport edytuj
Obiekty sportowe na Umultowie (poza uniwersyteckimi) to hala squasha (przy ulicy Naramowickiej), wielofunkcyjne boisko sportowe łączące kort tenisowy, boisko siatkarskie, stół do tenisa stołowego i plac zabaw dla dzieci (przy ulicy Łagodnej), boisko do koszykówki przy Spółdzielni Mieszkaniowej Różany Potok oraz dwa osiedlowe boiska piłkarskie (przy ulicy Kresowej oraz przy ulicy Zagajnikowej).
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ OSIEDLE UMULTOWO - bip.poznan.pl [online], poznan.pl [dostęp 2024-04-26] (pol.).
- ↑ Przywilej lokacyjny Poznania - Wikiźródła, wolna biblioteka [online], pl.wikisource.org [dostęp 2019-10-20].
- ↑ Wiesiołowski Jacek(1940-)(Red.), Kronika Miasta Poznania 1999 R.69 Nr1 ; Władze miejskie, Wydawnictwo Miejskie, 1999 [dostęp 2019-10-20].
- ↑ Rüdiger v Treskow, Constanze von Gersdorff, Familienverband der Familie v. Treskow [online], www.treskowpage.com [dostęp 2019-10-21].
- ↑ Antonie Malwine Amalie Valeska von Treskow b. 23 Jul 1860 Umultowo, Posen d. 21 Sep 1918 Posen: Geneagraphie - Families all over the world [online], geneagraphie.com [dostęp 2019-10-20].
- ↑ Dorota Matyaszczyk Szlaki dziedzictwa kulturowego w Wielkopolsce na przykładzie "Szlaku Napoleońskiego"
- ↑ Miejska Pracownia Urbanistyczna Poznań, Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania [online], sierpień 2016.
- ↑ Uchwała nr XVII/145/86 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Poznaniu z dnia 29 grudnia 1986 r. (M.P. z 1986 r. nr 35, poz. 278)
- ↑ Uchwała Nr XLVI/238/92 Rady Miejskiej Poznania z dnia 7 stycznia 1992 r. w sprawie powołania Osiedla Umultowo
- ↑ Panorama Umultowa, nr 9(108)/2010
- ↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2015-04-04].
- ↑ Osiedle Umultowo - Osiedla - Poznan.pl [online], www.poznan.pl [dostęp 2019-10-20] (pol.).
- ↑ Rada Osiedla Umultowo - Umultowski Fyrtel [online], www.facebook.com [dostęp 2019-10-20] (pol.).