Ur-Nammu

król Sumeru i Akadu

Ur-Nammu, Ur-Namma (sum. ur-dnammu, ur-dnamma, tłum. „sługa bogini Nammu”) – sumeryjski władca, założyciel III dynastii z Ur, panował w latach 2113-2096 p.n.e.[1]. W swoich rządach nawiązywał do dziedzictwa sumeryjskiego, dlatego okres panowania III dynastii z Ur nazywany jest „renesansem sumeryjskim”. Jego panowanie zapoczątkowało stuletni okres świetności kultury sumeryjskiej.

Imperium III dynastii z Ur (na zielono)
widok na częściowo zrekonstruowany ziggurat w Ur (dziś Al-Muqaiyar w Iraku)
Odcisk pieczęci cylindrycznej z okresu Ur III przedstawiajęcy siedzącego króla Ur-Nammu, do którego bóstwo prowadzi jednego z jego dostojników; tłum. inskrypcji: „Ur-Nammu, potężny bohater, król Ur; Haszhamer, gubernator miasta Iszkur-Sin, jego sługa”; zbiory British Museum

Ur-Nammu był gubernatorem miasta Ur za czasów panowania Utuhengala z Uruk. Po kilku latach zbuntował się przeciwko swemu suwerenowi, by ostatecznie pokonać go i zająć jego miejsce. Następnie przeprowadził zwycięską kampanię przeciwko miastu-państwu Lagasz, pokonując jego władcę Nammahaniego. Po tym zwycięstwie przyjął tytuł „króla Sumeru i Akkadu”.

Ur-Nammu dokonał pierwszego w dziejach ludzkości spisania praw w jednym kodeksie. Do dziś zachowało się ok. 30 paragrafów. Odróżniał się od kodeksów późniejszych, np. Lipit-Isztara czy Hammurabiego, formą rekompensaty za poniesione straty. Wyznaczał on odszkodowanie w pieniądzu, zamiast zasady „oko za oko”.

Ur-Nammu znany jest przede wszystkim ze swych zakrojonych na szeroką skalę prac budowlanych. Za jego panowania wzniesiono w różnych miastach Sumeru szereg monumentalnych budowli, by wspomnieć chociażby zigguraty w miastach Ur i Uruk. Ur-Nammu odbudował również E-kur - świątynię boga Enlila w Nippur, zniszczoną przez króla Naram-Sina z Akadu.

Przypisy edytuj

  1. G. Leick, Who's..., s. 172.

Bibliografia edytuj

  • Marian Bielicki Zapomniany świat Sumerów, Państwowy Instytut Wydawniczy, 1966, ss. 146
  • Praca zbiorowa, Historia powszechna Tom 2 Od prehistorii do cywilizacji na kontynentach pozaeuropejskich, Mediaset Group SA, 2007, ss. 297, ISBN 978-84-9819-809-6
  • hasło „Ur-Nammu”, [w:] Gwendolyn Leick, Who's Who in the Ancient Near East, Routhledge, London and New York 2002, s. 172.

Zobacz też edytuj