Ustrój polityczny Belgii

Królestwo Belgii jest monarchią parlamentarną dziedziczoną według zasady primogenitury. System uregulowała wielokrotnie nowelizowana (1893, 1919, 1970, 1980, 1988, 1993, 2001) konstytucja Belgii z 7 lutego 1831 roku.

Belgia
Godło Wielkie Królestwa Belgii
Godło Wielkie Królestwa Belgii
Ten artykuł jest częścią serii:
Ustrój i polityka
Belgii

Wikiprojekt Polityka

Król edytuj

Jest głową państwa (obecny Filip I), wygłasza orędzia i ma prawo inicjatywy ustawodawczej. Wszystkie wydawane przez niego akty (z wyjątkiem tych dotyczących domu panującego) muszą mieć kontrasygnatę odpowiedniego ministra. Desygnuje premiera według uznania (lecz musi być on członkiem zwycięskiej partii). Nadaje tytuły szlacheckie i ordery. Przyjmuje poselstwa zagraniczne i może dać weto absolutne (choć bardzo rzadko to robi) ustawom, które zostały uchwalone przez parlament. Jest też obecny na zebraniach rady ministrów gdzie zamieszcza 2 swych doradców i desygnuje według uznania połowę wiceministrów. Może zdymisjonować rząd bez niczyjej zgody (jednak zważywszy na kruchą stabilizację w państwie i sytuację polityczną, tego nie robi). Ogłasza stan wojny i dowodzi armią. Zwołuje radę stanu (on, następca tronu, prezydent Senatu i prezydent Izby Reprezentantów). Przyznaje obywatelstwa oraz dysponuje prawem łaski.

Zobacz też: Władcy Belgii.

Premier edytuj

Osobny artykuł: Premierzy Belgii.

Stoi na czele rządu. Ma prawo inicjatywy ustawodawczej. Desygnowany przez panującego monarchę. Nominuje i odwołuje członków rządu (po zatwierdzeniu przez króla). Odpowiedzialny jest przed królem i parlamentem. Konstytucja nakazuje premierowi równy podział stanowisk ministerialnych między Walonów i Flamandów.

Parlament edytuj

Składa się z dwóch izb:

  • Izba Reprezentantów – (150 deputowanych)
  • Senat – (71 senatorów) Senatorowie wybierani są na częściowo w wyborach ogólnych:
    • 25 – wybieranych bezpośrednio przez Niderlandzkie kolegium wyborcze,
    • 15 – wybieranych bezpośrednio przez Francuskie kolegium wyborcze,
  • jak i desygnowanych przez rady prowincjonalne:

Od referendum 1950 roku w Senacie zasiadają również dzieci panującego monarchy (od ukończenia 18 lat, choć pełne prawo głosu otrzymują w wieku 21 lat).

Polityka samorządowa edytuj

 
 
 

Belgia dzieli się na trzy regiony autonomiczne:

Każdy region autonomiczny posiada swego ministra-prezydenta wybieranego przez lokalny parlament (radę regionalną). Na znak autonomii Flandria i Walonia mają własne flagi (flagę posiada również region stołeczny, flagi obok są pogrupowane w następującej kolejności (od góry): region stołeczny, Flandria i Walonia) oraz hymny narodowe (na oficjalnych zdarzeniach są one odgrywane po hymnie federalnym: Brabançonne w losowej kolejności):

 
Regiony Belgii
 
Wspólnoty Belgii
 
Regiony i prowincje Belgii

Oprócz tego Belgia jest podzielona na trzy wspólnoty językowe:

A także na cztery regiony językowe:

Podział Flandrii i Walonii edytuj

Sądownictwo edytuj

Belgia posiada 4 rodzaje sądów cywilnych i karnych, są to:

  • Sąd ustaw, przed który trafiają wszystkie ustawy.
  • Sądy zwykłe, przed które trafiają wszystkie sprawy.
  • Sądy apelacyjne, przed którym rozpatruje się apelacje.
  • (niderlandzki: Hof van Cassatie, francuski: Cour de Cassation) Sądy kasacyjne, które mogą dokonać kasacji wyroku; jest to najwyższy sąd Królestwa.

Jeśli zaś chodzi o sądy administracyjne, to ich hierarchia wygląda tak:

  • Królewski sąd administracyjny
    • Regionalny sąd administracyjny
      • Prowincjonalny sąd administracyjny
        • Zwykłe sądy administracyjne.

Sędziowie są mianowani przez monarchę i wydają wyroki w jego imieniu. Król posiada prawo łaski z którego może skorzystać według uznania.

Sądownictwo jest niezależne od egzekutywy i legislatury. Nie ma sądu konstytucyjnego, zgodność ustaw z konstytucją może być podważona tylko przez króla.

Partie polityczne edytuj

Historię partii politycznych w Belgii można podzielić na 4 etapy:

  1. 1830–1893: okres konfrontacji monarchistów i liberałów.
  2. 1893–1946: okres umiarkowanej wielopartyjności.
  3. 1946–1965: okres dwupartyjności.
  4. od 1965: okres ekstremalnego pluralizmu.

Belgijskie partie polityczne:

Zobacz też edytuj

Bibliografia edytuj

  • Encyklopedia Unii Europejskiej
  • Oficjalna strona rządu belgijskiego