Ustrój polityczny Iranu

Ustrój polityczny Iranu – to w początkach istnienia państwa perskiego monarchia despotyczna. W czasie najazdu arabskiego i rozwoju ekspansji islamu w tym regionie szach (tytuł monarszy w Persji) był zmuszony zrezygnować ze swego despotyzmu i współpracować z przywódcami plemiennymi, mułłami, gildiami kupieckimi i rzemieślnikami. W epoce kolonizacji szach dodatkowo musiał lawirować pomiędzy dyplomacją brytyjską i radziecką. Reza Szah Pahlawi zmienił nazwę Persji na Iran, a jego syn (Mohammed Reza Pahlawi) za pomocą wojsk Stanów Zjednoczonych wprowadził system absolutystyczny.

Iran
Godło Iranu
Ten artykuł jest częścią serii:
Ustrój i polityka
Islamskiej Republiki Iranu

Wikiprojekt Polityka

Ustrój polityczny Iranu od 1979 edytuj

 
Ustrój polityczny Iranu
 
Struktura władzy w Iranie

1 kwietnia 1979 proklamowano w wyniku rewolucji islamskiej Islamską Republikę Iranu. Przyjęto ustrój polityczny republiki islamskiej, łączący elementy nowoczesnej demokracji z religijną dyktaturą. Z jednej strony Iran ma parlament i prezydenta wybierane w wyborach powszechnych, zna instytucję referendum, zaś władza opiera się na nowoczesnej zasadzie trójpodziału, z drugiej jednak wszystko pozostaje pod nadzorem autorytetów religijnych[1]. Najważniejsze organy nadzoru religijnego to welajat e faghih – teolog szyicki będący głową państwa oraz Rada Strażników, spełniająca funkcję trybunału konstytucyjnego, w tym badająca zgodność prawa stanowionego z zasadami islamu. Wprowadzono surowe prawa wzorowane na szariacie.

Iran propaguje swój kraj jako "Pierwszą demokrację" na Bliskim Wschodzie, gdyż nie ma u nich dyskryminacji narodowych (np. IzraelPalestyńczycy; Irak i TurcjaKurdowie), a rewolucję islamską chce rozprzestrzenić na inne państwa świata (podobnie jak ZSRR miało nieść rewolucję ludową).

Przypisy edytuj

  1. Marcin Rzepka – to kobiety będą osłabiać irański reżim. mojeopinie.pl. [dostęp 2016-10-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-07-30)]. (pol.).

Zobacz też edytuj