Uszew
Uszew – wieś (dawniej miasto) w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie brzeskim, w gminie Gnojnik[3], w odległości 8 km na południe od Brzeska, przy drodze krajowej nr 75. Do 1954 roku siedziba gminy Uszew.
| wieś | |
 Kościół św. Floriana | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
236 m n.p.m. |
| Liczba ludności (2021) |
1649 [1] |
| Strefa numeracyjna |
14 |
| Kod pocztowy |
32-865[2] |
| Tablice rejestracyjne |
KBR |
| SIMC |
0819869 |
Położenie na mapie gminy Gnojnik  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu brzeskiego  | |
 49°55′03″N 20°36′06″E/49,917500 20,601667[1]
| |
| Strona internetowa | |
Historia edytuj
(...) Posiadłość nad Uszwicą - połowa Uszwi (Racława przekazała ją Wizynie w r. 1260) i wieś Pomianową były wcześniej własnością staniąteckiego prepozyta Pomiana i jego braci; wraz z klasztorem staniąteckim swą własność miały w obu tych wsiach cystersi z wielkopolskiego Ołoboku, którym Racława podarowała drugą połowę Uszwi. Zarówno Uszew - przekazana biskupom krakowskim przed r. 1346 - jak Pomianowa, która w czasach Długosza jest własnością szlachecką, nie utrzymały się długo we władaniu benedyktynek" (...)[4].
Przed 1260 rokiem ten teren należał do Klemensa Gryfity z Brzeźnicy i jego żony Racławy. Obdarowaną była ich córka Wizyna, przełożona konwentu benedyktynek w Staniątkach. W 1317 roku Władysław Łokietek zezwolił klasztorowi na przeniesienie wsi Uszew z prawa polskiego na prawo niemieckie. Uszew uzyskał(a)[5] lokację miejską przed 1346 rokiem, zdegradowany(a) z powodu spłonięcia po 1411 roku[6]. Uszew była siedzibą klucza uszewskiego w czasach, kiedy była miastem. Uszew była wsią biskupstwa krakowskiego w powiecie szczyrzyckim w województwie krakowskim od końca XVI wieku do 1772 roku (I Rozbiór)[7].
W latach 1934–1954 wieś była siedzibą gminy Uszew, a w latach 1954–1969 gromady Uszew. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa tarnowskiego.
Demografia edytuj
Ludność w poszczególnych latach[8]:
1998: 1488
2002: 1524 
2009: 1568
2011: 1560 
2021: 1649
Zabytki edytuj
Obiekt wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[9].
Parafia edytuj
Parafia w Uszwi powstała prawdopodobnie pod koniec XIII w.: pierwsza wzmianka o jej istnieniu z 1325 roku. Dawny kościół parafialny, pw. Wszystkich Świętych istniał od XV do XVIII wieku, jednak spłonął. Obecny murowany z 1806 roku w stylu barokowym, konsekrowany przez bp T.G. Zieglera 13 czerwca 1824, pw. św. Floriana[10].
Części wsi edytuj
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0819875 | Kąty | część wsi |
| 0819906 | Skotnica Strońska | część wsi |
| 0819912 | Strona | część wsi |
| 0819935 | Załęże | część wsi |
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 143320
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1316 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Bogusław Krasnowolski: Historia klasztoru Benedyktynek w Staniątkach. Kraków: 1999.
- ↑ w staropolskim Uszew była nazwą w rodzaju męskim, nie żeńskim tak jak teraz.
- ↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 80-81.
- ↑ Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 100.
- ↑ Wieś Uszew (małopolskie) [online], Polska w liczbach [dostęp 2022-12-21] (pol.).
- ↑ Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2023-11-20].
- ↑ Roczniki Diecezji Tarnowskiej
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
Linki zewnętrzne edytuj
- Uszew 2, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XII: Szlurpkiszki – Warłynka, Warszawa 1892, s. 854.
- Uszew, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 676.