Uwertura francuska
Uwertura francuska – forma muzyczna, powstała w XVII wieku we Francji[1][2][3], upowszechniona w całej Europie i praktykowana przez wielu kompozytorów do połowy XVIII wieku[1][4]. Zbudowana jest z dwóch zasadniczych części:
- pierwszej o marszowym, uroczystym charakterze, rytmie punktowanym i fakturze akordowej[1][2],
- drugiej najczęściej w żywszym tempie, w formie fugi[1][2].
W wielu utworach tego gatunku po części fugowanej następowała coda, nawiązująca charakterem i motywiką do pierwszego odcinka[1].
Pierwszym kompozytorem, który z rozmysłem stosował oba typy uwertury i uznany został za twórcę tej formy, był Jean-Baptiste Lully, który w 1658 roku tak właśnie rozpoczął balet Alcidiane[1][2]. Formę tę uprawiało wielu kompozytorów barokowych, m.in. Jan Sebastian Bach, Georg Friedrich Händel, Georg Philipp Telemann, Jean-Philippe Rameau i inni[1][3].
Specyficzny charakter uwertury francuskiej, zwłaszcza jej pierwszej części, majestatycznej w wyrazie, a jednocześnie o rytmice marszowej, wynikał prawdopodobnie z tego, że w praktyce dworu w Wersalu służyła ona jako tło muzyczne dla wejścia króla na salę, w której odbywało się przedstawienie operowe[1].
Nie należy mylić uwertury francuskiej z uwerturą włoską, trzyczęściową formą muzyczną o układzie części szybka-wolna-szybka.
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h
G. Waterman, J. Anthony, French overture, „Grove Music Online”, Oxford University Press, 2001, DOI: 10.1093/gmo/9781561592630.article.10210 [dostęp 2017-06-11].
- ↑ a b c d OnMusic Dictionary - Term [online], dictionary.onmusic.org [dostęp 2017-06-11].
- ↑ a b D. Kern Holoman, French Overture [online], smartsite.ucdavis.edu [dostęp 2017-06-11].
- ↑ Definition of FRENCH OVERTURE [online], www.merriam-webster.com [dostęp 2017-06-11] (ang.).
