Václav Vladivoj Tomek
Václav Vladivoj rytíř Tomek (ur. 31 maja 1818 w Hradcu Králové, zm. 12 czerwca 1905 w Pradze) – czeski historyk i polityk, wykładowca Uniwersytetu Karola, poseł na Sejm Ustawodawczy w 1848 roku i na Sejm Krajowy Czech (1861–1871), członek Izby Panów (od 1885).
| |
| Data i miejsce urodzenia |
31 maja 1818 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
12 czerwca 1905 |
| Miejsce spoczynku | |
| Zawód, zajęcie |
historyk, polityk |
| Alma Mater | |
| Odznaczenia | |
| |
Życiorys edytuj
Urodził się w rodzinie mistrza szewskiego, początkowo naukę zdobywał w gimnazjum w Hradcu Králové. W 1833 roku zaczął studiować filozofię na Uniwersytecie Karola, w 1835 roku podjął jednak studia prawnicze[1]. Podczas studiów pracował jako guwerner w Policach nad Metují oraz w rodzinie Pawła Józefa Szafarzyka[1][2]. W 1839 roku ukończył studia i podjął pracę jako guwerner w rodzinie Františka Palackiego. W 1841 roku podjął pracę w praskim magistracie, który zatrudnił go do spisania historii Pragi. Był także działaczem Macierzy Czeskiej[1]. W 1847 roku wziął w Policach ślub z Ludmiłą Dáni[2].
W 1848 roku był członkiem Sejmu Ustawodawczego. W tym samym roku podjął pracę na Uniwersytecie Karola w Pradze jako wykładowca. W 1882 i 1885 roku pełnił funkcję rektora czeskiego uniwersytetu wydzielonego z Uniwersytetu Karola[1]. W 1888 roku przeszedł na emeryturę[3].
W latach 1861–1870 był posłem na Sejm Krajowy Czech. W latach 1861–1863 był także posłem w Izbie Posłów Rady Państwa, a od 1885 roku zasiadał w Izbie Panów[4]. . W parlamencie reprezentował stronnictwo staroczeskie[3].
Od 1848 roku był członkiem, a w latach 1851–1852 i 1862–1863 prezesem Królewskiego Czeskiego Towarzystwa Naukowego[3]. Do 1905 roku był prezesem Czeskiej Akademii Nauk i Sztuk[3].
Zmarł 12 czerwca 1905 roku w Pradze i został pochowany na Cmentarzu Wyszehradzkim[2].
Do jego uczniów należeli m.in. Alois Jirásek i Antonín Rezek[1][2].
Twórczość edytuj
Za jego najważniejsze dzieło uznawany jest dwunastotomowy Dějepis města Prahy (wydawany w latach 1855–1901). Oprócz tego był autorem podręczników, m.in. Novější dějepis rakouský, Krátká mluvnice česká i Děje království českého, pamiętników Paměti z mého života oraz monografii Příběhy kláštera a města Polica nad Medhují i Paměti újezdu polického čili nynějších panství polického a broumovského až do začátku husitské války[1][2]. Był także autorem wielu artykułów i krótszych opracowań, w tym m.in. życiorysu Jana Žižki[5][2].
Odznaczenia i wyróżnienia edytuj
Został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Franciszka Józefa. Otrzymał także honorowe obywatelstwo Pragi, Hradca Králové i Polic nad Metují[2].
W 1898 roku nadano mu tytuł szlachecki[2]. Od 1904 roku był członkiem Królewskiej Serbskiej Akademii Nauk[6], był także członkiem Jugosłowiańskiej Akademii Nauki i Sztuki i Rosyjskiej Akademii Nauk[2].
Upamiętnienie edytuj
W 1925 roku przy wejściu do Ogrodu Kwiatowego w Kromieryżu odsłonięto poświęconą mu tablicę pamiątkową[7]
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f TOMEK Václav Vladivoj, [w:] Kdo byl kdo v našich dějinách do roku 1918 [online], web.archive.org, 1 kwietnia 2016 [dostęp 2023-01-07] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-01].
- ↑ a b c d e f g h i Václav Vladivoj Tomek [online], www.policenm.cz [dostęp 2023-01-07].
- ↑ a b c d Kurzbiografie Tomek [online], www.parlament.gv.at [dostęp 2023-01-08] [zarchiwizowane z adresu 2023-01-06].
- ↑ Tomek Václav Vladivoj, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2023-01-07].
- ↑ Tomek, Václav Vladivoj. Jan Žižka [online], www.vhu.cz [dostęp 2023-01-07] (ang.).
- ↑ Tomek Vaclav Vladivoj [online], www.sanu.ac.rs [dostęp 2023-01-07].
- ↑ Tomek Václav Vladivoj [online], www.enkm.cz [dostęp 2023-01-07].