Wikipedia

VDL Citea

rodzina autobusów miejskich i regionalnych

VDL Citea – seria niskopodłogowych i niskowejściowych autobusów miejskich i regionalnych produkowanych od 2007 r. przez holenderskie przedsiębiorstwo VDL Bus & Coach w Heerenveen i belgijskim Roeselare.

VDL Citea
Ilustracja
VDL Citea SLFA 180.310 po faceliftingu w Amsterdamie
Dane ogólne
Producent

VDL Bus & Coach

Premiera

2007

Lata produkcji

od 2007

Miejsce produkcji

 Holandia, Heerenveen
 Belgia, Roeselare

Dane techniczne
Typy nadwozia

niskopodłogowy lub niskowejściowy autobus miejski

Liczba drzwi

2–4

Szerokość drzwi

1200 mm
800 mm

Długość

9950 – 18 750 mm

Szerokość

2500 – 2550 mm

Wysokość

3065 – 3430 mm

Masa własna

8700 – 19 300 kg

Masa całkowita

14 400 – 29 000 kg

Wnętrze
Liczba miejsc ogółem

60 – 160

Informacje dodatkowe
ABS

T

ASR

T

ESP

T

Klimatyzacja

T

Multimedia w Wikimedia Commons

Historia edytuj

2007–2010 edytuj

VDL Citea był drugim, po autokarze turystycznym VDL Jonckheere, modelem autobusu wprowadzonym do produkcji przez koncern VDL Bus & Coach po wejściu tego przedsiębiorstwa na rynek autobusowy i przejęciu takich holenderskich oraz belgijskich marek autobusów, jak m.in. Bova, Berkhof, Jonckheere i Kuster. Nad nowym modelem autobusu miejskiego, który zastąpił w ofercie VDL modele Berkhof Premiere i Jonckheere Transit, pracowały biura konstrukcyjne z Heerenveen, Eindhoven i Roeselere. Główny nacisk w projektowaniu nowego modelu położono na niskie koszty eksploatacji, niewielką masę pojazdu oraz niezawodność i łatwość obsługi. Wykorzystano konstrukcję modułową, która pozwoliła na tworzenie bez większych zmian konstrukcyjnych wersji o różnych długościach i układach nadwozia. Nowa konstrukcja miała też być platformą nie tylko dla autobusów miejskich, ale także podmiejskich i regionalnych na trasy o długości poniżej 100 km. Autorem projektu bryły Citei był Axel Enthoven, projektant także innych autobusów VDL, m.in. modelu Magiq, czy też Jonckheere. Oficjalna premiera VDL Citea miała miejsce w maju 2007 r. podczas Wystawy Transportu Publicznego UITP w Helsinkach[1][2][3].

W 2010 r. 12-metrowy VDL Citea spełniający normę emisji spalin Euro 5 EEV brał udział w konkursie Bus Euro Test 2010, który odbył się na ulicach Belgradu. Oprócz modeli VDL w teście brały udział 4 konstrukcje różnych marek: Mercedes-Benz Citaro, Otokar Kent, Temsa Avenue i Volvo 7700 Hybrid. Ostatecznym zwycięzcą stał się model VDL Citea, uzyskując tytuł Autobus Roku 2011[2].

  •  
    VDL Citea CLF 120
  •  
    Tył autobusu Citea CLF 120
  •  
    VDL Citea CLE 137

po 2010 edytuj

W 2010 r., wraz z wprowadzeniem nowego logo producenta, VDL zaprezentował facelifting modelu Citea. Całkowicie przeprojektowano przednią ścianę pojazdu, wprowadzając dwuczęściowy zderzak, powiększając przednią maskownicę z logo producenta, a także zmieniając kształt reflektorów. Zmiany objęły także ścianę tylną – wprowadzono nowy kształt reflektorów z ciemnym przetłoczeniu połączonym z linią okien, zmieniono kształt pokrywy silnika i zderzaka, rezygnując z płaskiej ściany tylnej[2].

W 2011 r. poinformowano, że VDL uzyskał pierwsze kontrakty na rynku niemieckim na dostawy autobusów Citea z napędem hybrydowym. Konstrukcja Citea SLF-120 Hybrid w trzech wersjach napędu powstała we współpracy z przedsiębiorstwem Vossloh Kiepe, które dostarcza szeregowy napęd pojazdu[4]. Dwa lata później, w 2013 r., wraz z wprowadzeniem napędów spełniających normę emisji spalin Euro 6, zaprezentowano dwa przegubowe modele z serii Citea – SLFA-180 o długości 18 m i SLFA-187 o długości 18,75 m[5].

Podczas targów UITP w Genewie w 2013 r. VDL zaprezentował pierwszy w swojej ofercie autobus z napędem w pełni elektrycznym. Był to 12-metrowy model Citea SLF-120 Electric[6]. Pierwszych pięć autobusów tego typu dostarczono w 2015 r. do niemieckiego Münster. W kolejnych latach do oferty autobusów elektrycznych VDL dołączyły także modele o innych konfiguracjach nadwozia. Pod koniec 2015 r. dostarczono pierwsze przegubowe autobusy elektryczne Citea SLFA-180 Electric do Kolonii. W 2018 r. VDL zrealizował największe do tej pory zamówienie na elektrobusy w Europie – 100 pojazdów przeznaczonych do obsługi komunikacji miejskiej w aglomeracji Amsterdamu. Odbiorcą było przedsiębiorstwo Connexion[7][8][9]. NA koniec 2018 r. VDL sprzedał ponad 300 autobusów elektrycznych do Francji, Norwegii, Szwecji, Szwajcarii, Finlandii, Luksemburga i Belgii. W 2017 r. producent uplasował się na trzecim miejscu z 12-procentowym udziałem w rynku autobusów elektrycznych, natomiast w 2018 r. znalazł się na pierwszym miejscu z udziałem w rynku 15%[10].

W 2013 r. VDL zaprezentował pierwsze modele klasy MIDI z serii Citea. MLE-88 MLE-95 cechowały się innym designem niż do tej pory stosowany w serii Citea. Niskowejściowe autobusy o długości 8,8 i 9,5 m miały też mniejszą szerokość od innych modeli Citea – 2,45 m. Model przeznaczono głównie do obsługi mniej uczęszczanych linii na obrzeżach miast[11]. W 2015 r. VDL wyprodukował jedną sztukę dwupokładowego autobusu miejskiego VDL Citea DLF-114 dla berlińskiego przewoźnika BVG[12]. W 2016 r. VDL przedstawił nowe modele klasy MIDI (LLE-99 o długości 9,9 m i LLE-107 o długości 10,7 m) w oparciu o konstrukcje dłuższych niskowejściowych Citei. Równocześnie zaprezentowano autobus Citea LLE-127 o długości 12,7 m[13]. W 2018 r. VDL pozyskał pierwsze zamówienia i dostarczył niskowejściowe autobusy elektryczne do Finlandii oraz elektrobusy o długości 9,9 m do Luksemburga[9][14].

W ofercie VDL znajduje się także model Citea SLFA-181 Electric przeznaczony dla systemów BRT. Wyróżnia się on nieco innym designem, głównie bardziej pochylonej ściany przedniej. Takie autobusy dostarczono m.in. do Amsterdamu[15].

  •  
    Citea MLE-88
  •  
    Citea LLE-99 Electric podczas ładowania
  •  
    Dwudrzwiowa Citea SLF-120
  •  
    Tył VDL Citea LLE-120
  •  
    VDL Citea XLE-145
  •  
    Elektryczny VDL Citea SLFA-180 Electric
  •  
    VDL Citea SLFA-181 Electric (design dla systemów BRT)
  •  
    Prototypowy model VDL Citea DLF-114 w Berlinie

Modele edytuj

Modele autobusów z serii VDL Citea wg oferty producenta z kwietnia 2019 r.[16][8]
Model Nadwozie Długość [mm] Wysokość [mm] Szerokość [mm] Liczba miejsc DMC [kg] Typ napędu
LLE-99 Niskowejściowy 9950 3065 2500 78 14 400 Spalinowy
LLE-107 10 700 80
LLE-120 11 980 85 14 870
LLE-127 12 860 75
SLE-120 (Cargo) 12 000 3160 2550 105 19 000
SLE-129 12 900 105
XLE-137 13 740 120 26 000
XLE-145 (Cargo) 14 480 130
SLF-120 Niskopodłogowy 12 000 3120 100 19 000
SLFA-180 18 000 150 28 000
SLFA-187 18 750 160
SLF-120 Electric 12 000 3290 95 19 500 Elektryczny
SLFA-180 Electric 18 000 135 29 000
SLFA-181 Electric 18 150 133
SLFA-187 Electric 18 750 130
SLE-120 Electric Niskowejściowy 12 000 3430 85 19 500
SLE-129 Electric 12 900 80
LLE-99 Electric 9950 3360 2500 60 14 870
LLE-115 Electric 11 500 3350 60 15 305

Konstrukcja edytuj

Napęd spalinowy edytuj

Początkowo wszystkie autobusy VDL Citea były wyposażane w silnik DAF PR228S o pojemności 9,2 dm3 i mocy 228 kW (310 KM) lub 183 kW (250 KM). Opcjonalnie dostępny był silnik Cummins ISBe o pojemności 6,7 dm3 i mocy 183 kW (250 KM). Jednostki te spełniały normę emisji spalin Euro 5 EEV[2]. Później wprowadzono silniki spełniające normę emisji spalin Euro 6 produkcji Cummins lub FTP. W autobusach stosowane są automatyczne skrzynie biegów ZF Ecolife lub Voith DIWA.6[16].

Zawieszenie z zastosowaniem osi ZF zapewnia wysoki komfort jazdy oraz stabilność pojazdu podczas pokonywania zakrętów. Autobusy wyposażone są w system hamulców EBS2 produkowany przez Bosch. Zastosowano takie systemy bezpieczeństwa, jak ABS, ASR i ESP[2].

Silniki spalinowe Euro 6 stosowane w autobusach z serii VDL Citea[16]
Cummins ISB6.7 FTP Cursor
Moc silnika 187 kW (255 KM) 209 kW (280 KM) 228 kW (310 KM) 265 kW (360 KM)
Pojemność silnika 6,7 dm3 6,7 dm3 8,7 dm3 8,7 dm3
Maksymalny moment obrotowy 1000 Nm przy 1000–1600 obr./min 1100 Nm przy 1200–1800 obr./min 1300 Nm przy 1200–1600 obr./min 1650 Nm przy 1200–1530 obr./min

Napęd elektryczny edytuj

 
VDL Citea SLF-120 Electric podczas ładowania za pomocą pantografu

Autobusy elektryczne Citea są wyposażone w silniki elektryczne Siemens o mocy 160 lub 210 kW (218 i 285 KM – w zależności od wielkości autobusu). Energia gromadzona jest standardowo w bateriach typu „High Capacity”, lecz opcjonalnie w modelach niskopodłogowych dostępne są także baterie „High Power” cechujące się mniejszą pojemnością, lecz większą mocą[8].

Typy baterii stosowanych w autobusach elektrycznych VDL Citea[8]
High Capacity High Power
Pojemność 180 kWh 216 kWh 288 kWh 85 kWh 127 kWh 169 kWh
Moc ładowania 270 kW 320 kW 430 kW 210 kW 310 kW 420 kW
Liczba modułów 9 9 12 4 6 8

Nadwozie i wnętrze edytuj

 
Wnętrze Citea Electric
 
Kabina kierowcy Citea Electric

Projektując autobusy z VDL Citea, kierowano się tym, aby autobus był możliwie najtańszy w eksploatacji, a także ergonomiczny i prosty w serwisowaniu i codziennej obsłudze. Wzorem swojego poprzednika, Berkhof Ambassador, autobusy z serii Citea wyróżnia niewielka masa własna – są to najlżejsze autobusy miejskie dostępne na rynku. Ich masa własna jest mniejsza o około 600–900 kg w stosunku do porównywalnych konstrukcji innych producentów. Nadwozie spełnia normy ECE-R66. Projektując nadwozie pierwszej generacji pojazdu, szczególny nacisk położono na design przedniej ściany, w której elementem charakterystycznym są ułożone ukośnie reflektory połączone przetłoczeniem w kształcie litery V. Później zrezygnowano z tego wraz z faceliftingiem przeprowadzonym w 2010 r. Wprowadzono większą przednią maskownicę z logo VDL oraz zmieniono kształt świateł. W autobusach Citea po bokach szyby przedniej zastosowano dodatkowo niewielkie okienka łączące linię reflektorów z oknami, które poprawiają widoczność z kabiny kierowcy podczas podjeżdżania do przystanku[2].

Wejście na pokład autobusu jest możliwe dzięki dwóm lub trzem parom drzwi w wersji 12-metrowej lub odpowiednio dla wersji midi i mega – dwóm i trzem lub czterem. Standardowe dwuskrzydłowe drzwi Ventura mają szerokość 1200 mm, natomiast drzwi jednoskrzydłowe – 800 mm. W środkowej części przy drugich drzwiach znajduje się platforma dla osób niepełnosprawnych lub dla wózków dziecięcych, natomiast w drugich drzwiach znajduje się rampa o nośności do 350 kg[2].

Wnętrze autobusu utrzymane jest w jasnych, beżowych barwach. Dobre oświetlenie zapewniają duże szyby boczne. Część siedzeń zamontowano bokiem do kierunku jazdy, co zwiększa bezpieczeństwo w autobusie i zmniejsza ryzyko wandalizmów. Wnętrze jest monitorowane, a także wyposażone w elektroniczne tablice informacji pasażerskiej. Klimatyzację przestrzeni pasażerskiej, jak i kabiny kierowcy zapewnia jeden klimatyzator Thermo King[2].

Stanowisko kierowcy składa się z umieszczonego centralnie pulpitu zbliżonego pod względem układu do pulpitu VDO (pulpit VDO dostępny jest jako opcja). Kabinę od przestrzeni pasażerskiej oddzielają drzwi połowiczne lub w pełni zabudowane z szybą[2].

W modelach SLE-120 Cargo oraz XLE-145 Cargo w tylnej części pojazdu znajdują się niewielkie bagażniki o pojemności ok. 2 m3. Dzięki takiemu nietypowemu rozwiązaniu w połączeniu z układem drzwi 1-1-0 są one przystosowane do obsługi dłuższych połączeń regionalnych (do 100 km), na których wymagane są autobusy niskowejściowe, a nie średnio- lub wysokopodłogowe[17].

Przypisy edytuj

  1. ↑ Zbigniew Rusak, Ruszamy. Razem. Nowa strategia, logo i produkty koncernu VDL [online] [dostęp 2019-04-23] (ang.).
  2. ↑ a b c d e f g h i Zbigniew Rusak, VDL Citea - International Bus Of The Year 2011 [online] [dostęp 2019-04-23] (ang.).
  3. ↑ Citea: nowy autobus miejski VDL Bus & Coach [online], infobus.pl, 31 maja 2007 [zarchiwizowane z adresu 2019-04-17] (pol.).
  4. ↑ Citea rozwija skrzydła [online], infobus.pl, 1 czerwca 2011 [dostęp 2019-04-20] (pol.).
  5. ↑ VDL i przegubowa Citea [online], infobus.pl, 28 maja 2013 [dostęp 2019-04-20] (pol.).
  6. ↑ VDL Bus & Coach prezentuje nowy autobus elektryczny Citea SLF-120 Electric [online], samochodyelektryczne.org [dostęp 2019-04-22] (pol.).
  7. ↑ 380 autobusów elektrycznych VDL [FILM] [online], infobus.pl, 5 czerwca 2018 [dostęp 2019-04-20] (pol.).
  8. ↑ a b c d Citea Electric – technical specifications [online], vdlbuscoach.com [dostęp 2019-04-23] (ang.).
  9. ↑ a b Finowie wchodzą w niskowejściowe elektryki od VDL [online], infobus.pl, 10 grudnia 2018 [dostęp 2019-04-20] (pol.).
  10. ↑ 650 electric buses supplied last year in Europe, according to Interact Analysis. The leader? VDL [online], sustainable-bus.com [dostęp 2019-04-20] (ang.).
  11. ↑ New: VDL Citea MLE [online], vdlbuscoach.com [dostęp 2019-04-23] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-23] (ang.).
  12. ↑ Piętrowa Citea DLF-114 w Berlinie! [online], infobus.pl, 13 sierpnia 2015 [dostęp 2019-04-23] (pol.).
  13. ↑ MIDI-warianty autobusów VDL. Jako Low Entry! [online], infobus.pl, 17 maja 2016 [dostęp 2019-04-20] (pol.).
  14. ↑ Elektryczny debiut VDL w Luksemburgu w rozmiarze MIDI [online], infobus.pl, 9 maja 2018 [dostęp 2019-04-20] (pol.).
  15. ↑ Kolejne elektrobusy w Amsterdamie. Plus 10 [online], infobus.pl, 2 listopada 2018 [dostęp 2019-04-23] (pol.).
  16. ↑ a b c Citea Diesel – technical specifications [online], vdlbuscoach.com [dostęp 2019-04-23] (ang.).
  17. ↑ Citea Low Entry Cargo (SLE-XLE) [online], vdlbuscoach.com [dostęp 2019-04-23] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-15] (ang.).

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=VDL_Citea&oldid=73153001”