Władimir Nikołajewicz Toporow (ros. Влади́мир Никола́евич Топоро́в, ur. 5 lipca 1928 w Moskwie, zm. 5 grudnia 2005 tamże) – rosyjski filolog, indoeuropeista, semiotyk kultury.

Władimir Toporow
Влади́мир Никола́евич Топоро́в
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

5 lipca 1928
Moskwa

Data i miejsce śmierci

5 grudnia 2005
Moskwa

Narodowość

rosyjska

Język

rosyjski

Dziedzina sztuki

literatura

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Wielkiego Księcia Giedymina (Litwa) Order Trzech Gwiazd III klasy (Łotwa)

W 1951 roku ukończył studia na wydziale filologicznym MGU, zaczął publikować w 1958 roku[1].

Jeden z założycieli i czołowych przedstawicieli Tartusko-moskiewskiej szkoły semiotyki[2]. Pracował w Instytucie Słowianoznawstwa Rosyjskiej Akademii Nauk i w Rosyjskim Państwowym Uniwersytecie Humanistycznym.

Był redaktorem pism „Etimologija” (1963–2005) i „Bałto-sławianskije issledowanija” (1980–2005), „Linguistica Baltica”, „Kodikas”, „International Journal of Poetics”, „Proverbium”, „Elementa. The Journal of Slavic Studies and Comparative Cultural Semiotics” i „Russian Literature”[3].

Jeden z najbardziej uniwersalnych humanistów współczesności, autor ok. 1500 prac (w tym kilkunastu obszernych monografii), odnoszących się do wielu dyscyplin naukowych: językoznawstwa, literaturoznawstwa, folklorystyki, religioznawstwa, mitologii[4].

Od 1990 roku członek Rosyjskiej Akademii Nauk[5]. Pierwszy laureat nagrody fundacji Aleksandra Sołżenicyna (1999)[6]. W roku 1990 otrzymał nagrodę państwową ZSRR. Odmówił jednak jej przyjęcia, by w ten sposób zaprotestować przeciwko represyjnej polityce administracji ZSRR prowadzonej na terenie Litwy[3]. W 2003 roku został laureatem nagrody im. Andrieja Biełego[7].

W 1993 roku został doktorem honoris causa Uniwersytetu Wileńskiego[3]. W 1999 roku odznaczony orderem Wielkiego Księcia Giedymina[3], a w 2002 roku orderem Trzech Gwiazd[8]. Był członkiem honorowym Łotewskiej Akademii Nauk, a także członkiem Academia Europaea, International Semiotic Society, International Language Origin Society i Peirce Philosophical Society[3]. Laureat Nagrody Literackiej ustanowionej przez Aleksandra Sołżenicyna - 1998 r.[9]

Pochowany na Cmentarzu Piatnickim w Moskwie[10].

Tłumaczenia publikacji na język polski edytuj

Linki zewnętrzne edytuj

Przypisy edytuj

  1. Т. В. Вентцель: Топоров Владимир Николаевич. W: Краткая литературная энциклопедия. T. 9: Аббасзадэ — Яхутль. Moskwa: Советская энциклопедия, 1978, s. 731. (ros.).
  2. В. В. Бурсевич. Методология Тартуско-Московской семиотической школы и проблема идеологического анализа текста. „Философия и социальные науки”. 2, s. 32-38, 2010. ISSN 2218-1385. (ros.). 
  3. a b c d e ТОПОРОВ ВЛАДИМИР НИКОЛАЕВИЧ. inion.ru. [dostęp 2021-06-06]. (ros.).
  4. Топоров Владимир Николаевич (1928-2005). rsuh.ru. [dostęp 2021-06-06]. (ros.).
  5. Скончался известный литературовед Владимир Топоров, академик Российской Академии наук. ras.ru, 2005-12-05. [dostęp 2021-06-06]. (ros.).
  6. Лауреат 1999 года Топоров Владимир Николаевич, филолог. solzhenitsyn.ru. [dostęp 2021-06-06]. (ros.).
  7. Премия Андрея Белого 2003. belyprize.ru. [dostęp 2021-06-06]. (ros.).
  8. Pasniegs Triju Zvaigžņu ordeni Krievijas zinātniekam Toporovam. delfi.lv, 2002-11-11. [dostęp 2021-06-06]. (łot.).
  9. Bogusław Żyłko, Władimir Toporow, Odra, XI 2021, str. 61
  10. Московский некрополь. ТОПОРОВ Владимир Николаевич (1928 – 2005)