Władysław Bereza
Władysław Feliks Bereza h. Prawdzic (ur. 30 maja 1893 w Łomży, zm. wiosną 1940 w Charkowie) – podpułkownik kawalerii Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.
 podpułkownik kawalerii
| |
| Data i miejsce urodzenia |
30 maja 1893 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
wiosna 1940 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
do 1940 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki |
I Korpus Polski w Rosji, |
| Stanowiska |
kwatermistrz pułku |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
    
| |
Życiorys edytuj
Bronisław Bartyński urodził się 30 maja 1893 w Łomży jako syn Aleksandra i Felicji z domu Łuba[1]. Legitymował się herbem szlacheckim Prawdzic[2]. Podczas I wojny światowej był żołnierzem I Korpusu Polskiego w Rosji[1].
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Wojska Polskiego[1]. Brał udział w działaniach wojny polsko-ukraińskiej oraz wojny polsko-bolszewickiej szeregach 5 pułku ułanów[1]. Został awansowany na stopień porucznika kawalerii ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[3], a następnie na stopień rotmistrza ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1923[4][5]. W 1923, 1924 był nadal oficerem 5 pułku ułanów, stacjonującego w Ostrołęce[6][7]. W 1928 służył w 4 pułku ułanów w Wilnie[8]. Jako oficer tej jednostki w 1930 został przydzielony do Korpusu Ochrony Pogranicza[1]. Został awansowany na stopień majora kawalerii ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1931 (w 1932 w stopniu majora był najwyższym stopniem oficerem kawalerii w formacjach KOP)[9]. Służył w pułku KOP „Głębokie[1]. W czerwcu 1933 został przeniesiony z KOP do 23 pułku Ułanów Grodzieńskich w Postawach na stanowisko kwatermistrza[10]. Później służył w 26 pułku Ułanów Wielkopolskich[1]. W 1937 był w szwadronie kawalerii KOP „Podświle”[11]. W 1937 został zastępcą dowódcy 2 pułku strzelców konnych w Hrubieszowie[1]. Na stopień podpułkownika został mianowany ze starszeństwem z dniem 19 marca 1939 i 7. lokatą w korpusie oficerów kawalerii[12]. Latem tego roku zastąpił ppłk. Zygmunta Marszewskiego na stanowisku inspektora Południowej Grupy Szwadronów KOP[1].
Po wybuchu II wojny światowej, kampanii wrześniowej i agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 został aresztowany przez Sowietów i przewieziony do obozu w Starobielsku. Wiosną 1940 został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany w Piatichatkach. Od 17 czerwca 2000 pochowany na Cmentarzu Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie.
Ordery i odznaczenia edytuj
- Krzyż Walecznych (dwukrotnie)
- Złoty Krzyż Zasługi (19 marca 1937)[13]
- Medal Niepodległości (3 czerwca 1933)[14]
- Srebrny Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)[15]
- Medal Zwycięstwa (Médaille Interalliée)
Upamiętnienie edytuj
5 października 2007 Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie do stopnia pułkownika[16]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[17].
W ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia”, w 2009 w Lutowiskach został zasadzony Dąb Pamięci honorujący Władysława Berezę[18].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h i Biogramy ofiar zbrodni katyńskiej. Władysław Bereza. Muzeum Katyńskie. [dostęp 2018-02-04].
- ↑ Władysław Bereza. sejm-wielki.pl. [dostęp 2018-02-21].
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 682.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 604.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 347.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 609.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 551.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 293.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 146, 910.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 czerwca 1933 roku, s. 144.
- ↑ Wykazy imienne oficerów KOP ↓.
- ↑ Rybka i Stepan 2004 ↓, s. 471.
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 64, poz. 96 „za zasługi w służbie wojskowej”.
- ↑ M.P. z 1933 r. nr 131, poz. 172 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 636 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.
- ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 roku w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. policja.pl. [dostęp 2017-10-01].
- ↑ Lutowiska. „Dęby pamięci” w hołdzie pomordowanym. rzeszow360.pl, 2009-09-26. [dostęp 2018-02-21].
Bibliografia edytuj
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2018-03-22].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2004. ISBN 978-83-7188-691-1.
- Wykazy imienne oficerów brygad, pułków, batalionów oraz pozostałych jednostek Korpusu Ochrony Pogranicza → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Biogramy ofiar zbrodni katyńskiej. Władysław Bereza. Muzeum Katyńskie. [dostęp 2018-02-04].
- Władysław Bereza. sejm-wielki.pl. [dostęp 2018-02-21].