Władysław Makarski

Władysław Makarski (ur. 13 lutego 1941 w Jaworniku Polskim) – polski językoznawca, emerytowany profesor Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.

Władysław Makarski

Data i miejsce urodzenia	13 lutego 1941 Jawornik Polski
Zawód, zajęcie	językoznawca
Narodowość	polska
Tytuł naukowy	profesor
Alma Mater	Katolicki Uniwersytet Lubelski
Wydział	Wydział Nauk Humanistycznych

Życiorys

Władysław Makarski urodził się 13 lutego 1941 r. w Jaworniku Polskim. W 1958 r. ukończył liceum ogólnokształcące w Jarosławiu. W l. 1959-1964 studiował filologię polską na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. W 1964 r. uzyskał tytuł zawodowy magistra na podstawie rozprawy Gwara wsi Jawornik Polski, napisanej pod kierunkiem prof. Tadeusza Brajerskiego. Doktoryzował się na Uniwersytecie Jagiellońskim w 1986 r. na podstawie rozprawy Nazwy miejscowości dawnej ziemi sanockiej (promotor prof. Tadeusz Brajerski). W 1996 r. na podstawie rozprawy Pogranicze polsko-ruskie do połowy XIV wieku. Studium językowo-etniczne uzyskał stopień naukowy doktora habilitowanego w zakresie językoznawstwa polskiego. Profesor zwyczajny od 2001 r.

Przez cały okres pracy zawodowej związany z Katedrą Języka Polskiego w Instytucie Filologii Polskiej KUL – kolejno jako asystent (1964-1966), starszy asystent (1966-1972), adiunkt (1977-1986, 1996-2000), starszy wykładowca (1986-1996), prof. nadzwyczajny (od 2000). Od 1998 r. kierownik katedry. Ponadto pracował jako nauczyciel języka polskiego i koordynator do spraw naukowo-dydaktycznych w Studium Języka Polskiego i Kultury Polskiej dla Cudzoziemców KUL (1976-1978, 1987-2000), wykładowca języka polskiego w Zespole Kolegiów Nauczycielskich (sekcja Filologii Polskiej) w Zamościu, wykładowca języka polskiego i kierownik Zakładu Języka Polskiego w Wyższej Szkole Zawodowej w Zamościu. Redaktor naczelny zeszytu 6. (Językoznawstawo) "Roczników Humanistycznych". Prof. Makarski jest członkiem Stowarzyszenia „Bristol" Krajowych i Zagranicznych Nauczycieli Kultury Polskiej i Języka Polskiego jako Obcego, Towarzystwa Naukowego KUL, Lubelskiego Towarzystwa Naukowego, Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych Oddziału PAN w Lublinie, Państwowej Komisji Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego.

Zainteresowania naukowe

Zainteresowania naukowe prof. Makarskiego koncentrują się wokół następujących zagadnień: glottodydaktyka, dialektologia, składnia, stosunki językowe polsko-ruskie, onomastyka z różnymi jej działami: toponimią, hydronimią, antroponimią, patrocinią, onomastyką literacką, ze szczególnym uwzględnieniem metodologii badań nazewniczych, interferencji polsko-ukraińskich, nazw zagadkowych.

Publikacje książkowe

• Nazwy miejscowości dawnej ziemi sanockiej, Lublin : Redakcja Wydawnictw KUL, 1986. ISBN 83-00-00202-2
• Pogranicze polsko-ruskie do połowy wieku XIV. Studium językowo-etniczne, Lublin 1996.
• Nazwy miejscowości dawnej ziemi przemyskiej, Lublin 1999.
• Baw się z nami. Podręcznik do nauki języka polskiego do szkół polonijnych, cz. 1, Lublin 1999.

Artykuły

• Terleccy, „Roczniki Humanistyczne” LIX (2012), z. 6. Językoznawstwo, s. 97-111.
• Językoznawstwo na filologii polskiej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, w: Nasi Mistrzowie. Z dziejów językoznawstwa polonistycznego w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, red. Z. Gałecki, Lublin 2012, s. 15-28.
• Dwa kresowe nazwiska – Mickiewicz i Słowacki, „Roczniki Humanistyczne” LIX (2011), z. 6, s. 57-74.
• O genezie nazwiska Słowacki, w: Dialog dwóch kultur, V, z. 1, Przemyśl-Warszawa 2011, s. 17-26.
• Dąb jako baza staropolskich antroponimów, w: W świecie nazw. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Czesławowi Kosylowi, red. H. Pelcowa, Lublin 2010, s. 237-248.
• Dąb jako baza antroponimiczna, „Roczniki Humanistyczne” LVIII (2010), z. 6, s. 119-155.
• Nazwiska współcześnie w Polsce używane z ruskim dub- i polskim dąb- // dęb-. Studium porównawcze, w: Problemy językoznawstwa współczesnego i historycznego, „Poznańskie Spotkania Językoznawcze”, t. XXI, red. J. Sławek, Poznań 2010, s. 99-129.
• Ukraiński žajvoronok i jego warianty, w: Z lubelskich badań nad Słowiańszczyzną wschodnią. Księga dedykowana Profesorowi Michałowi Łesiowowi, red. D. Nowacka, M. Borciuch, A. Nowacki, M. Jastrzębski, Lublin 2010, s. 87-101.
• Z dziejów mapy osadniczo-nazewniczej współczesnej Zamojszczyzny. Najstarszy stan jej onimii (X-XI w.), w: Język polski. Historia. Współczesność, Zamość 2010, red. H. Duda, W. Książek-Bryłowa, s. 143-162.
• Glosy do dębu i niektórych jego apelatywnych i toponimicznych derywatów, w: Język polski. Współczesność. Historia, red. W. Książek-Bryłowa, H. Duda, M. Nowak, t. VII, Lublin 2009, s. 211-228.
• Kapliczki, figury i krzyże przydrożne – deskrypcje, nominacje, inskrypcje, w: Język religijny dawniej i dziś (w kontekście teologicznym i kulturowym), red. ks. P. Bortkiewicz, S. Mikołajczak i M. Rybka, t. V, 2009, s. 311-333.
• Profesor Władysław Kuraszkiewicz w perspektywie lubelskiej, w: Z wdzięczną pamięcią. O Profesorze Władysławie Kuraszkiewiczu, „Poznańskie Spotkania Językoznawcze”, t. XVIII, red. J. Migdał i S. Mikołajczak, Poznań 2009, s. 9-21.
• Związki Profesora Władysława Kuraszkiewicza z Lublinem i Lubelszczyzną, „Lublin. Kultura i Społeczeństwo” IV, nr 2-6, 2009, s. 36-39.
• Nazwy własne jako wyznacznik typu wypowiedzi, w: Gatunki mowy i ich ewolucja, t. III, cz. 2, Katowice 2007, s. 38-46.
• Wezwania świątyń na Kresach wschodnich, w: Poznawanie sąsiadów. Z zagadnień religijnych w polskiej i ukraińskiej kulturze, Lublin 2007, s. 163-205.
• Skowronek. Rozważania etymologiczne, „Poznańskie Studia Polonistyczne”, Poznań 2006, s. 73-89.
• Antroponimia w rodach szlachty bełskiej w XV wieku, w: Spotkania polsko-ukraińskie. Język – kultura – literatura, Chełm 2006, s. 151-169.
• Nazwy najpopularniejszych drzew w Polsce jako baza toponimiczna, „Rocznik Humanistyczne” LIV, 2006, z. 6, s. 57-100.
• Leśne gniazdo toponimiczne, „Roczniki Humanistyczne” LIII, 2005, z. 6, s. 81-98.
• Wezwania maryjne kościołów w Polsce – rozpoznanie, w: Poznańskie Studia Polonistyczne, Poznań 2005, s. 347-357.
• Onimiczny kształt Tryptyku rzymskiego Jana Pawła II, „Język Polski" LXXXV, 2005, z. 5. s. 161-170.
• Iwan Franko jako onomasta, „Drohobyc'kyj Krajeznawčyj Zbirnyk”, 2005, s. 67-72.
• Rola mikrotoponimi i hydronimii w badaniach osadniczych (na przykładzie materiałów z pogranicza polsko-ruskiego), w: Mikrotoponimia na pograniczach językowo-kulturowych, Lublin 2005, s. 115-124.
• Szkice językoznawczo-folklorystyczne Józefa Czechowicza oraz ich literackie konteksty, w: Od awangardy do nowoczesności, Lublin 2004, s. 323-326.
• Kocudza. Na tropie pewnego typu słowotwórczego, w: „Poznańskie Spotkania Językoznawcze” XIII. „Dni Lublina w Poznaniu”, Poznań 2004, s. 55-69.
• Onomastyczny obraz regionu Skolego w świetle pewnego dokumentu z końca XIV wieku, w: Drohobyc’kyj Krajeznawczyj Zbirnyk, wypust VIII, Drohobycz 2004, s. 59-69.
• Przestrzeń w „Panu Tadeuszu”, „Roczniki Stacji Naukowej PAN” w Paryżu, t. 7, Paryż 2004, s. 25-42.
• Wieloznaczna nazwa Berlin. Spór o sposób jej interpretacji, w: Język polski. Współczesność – historia, t. IV, red. W. Książek-Bryłowa, H. Duda, Lublin 2003, s. 303-330.
• W poszukiwaniu starych rzeczownikowych apelatywów fizjograficznych i kulturowych w nazewnictwie miejscowym pogranicza polsko-ukraińskiego (na przykładzie toponimii dawnej ziemi przemyskiej), w: Język ukraiński. Współczesność-historia, Instytut Europy Środkowo-Wschodniej, Lublin 2003, s.215-232.
• Adaptacja nazw własnych w tekstach i językach naturalnych, w: Międzynarodowe Czwarte Warsztaty Translatorskie, Lublin 2003, s. 105-127.
• Z toponimii i hydronimii pogranicza polsko-ukraińskiego: Hulskie, w: Diałehtołohiczni studii. Zbirnyk pamjati Jarosławy Zakrews’koj, L’wiw 2003, s. 83-94.
• O nazwisku Mickiewicz, „Roczniki Stacji Naukowej PAN w Paryżu”, 2003, nr 6, s.9-33 [przedruk z: Język polski. Współczesność – Historia, t. III, red. W. Książek-Bryłowa, H. Duda, Lublin 2002, s. 261-287].
• Obraz onomastyczny jednej wsi na pograniczu polsko-ukraińskim, „Roczniki Humanistyczne” LI, 2003, z. 6, s. 101-131.
• O nazwisku Mickiewicz, czyli o pochodzeniu naszego wieszcza po mieczu; w: Język polski. Współczesność – historia, t. III, red. W. Książek-Bryłowa, H. Duda, Lublin 2002, s. 261-287.
• Łukcze, Bikcze, Rotcze i inne zagadkowe nazwy wodne na Pojezierzu Łęczyńsko-Włodawskim, w: „Poznańskie Spotkania Językoznawcze” X. Dni Lublina w Poznaniu, Poznań 2002, s. 55−64.
• Leśmian i Leszczyński – dwa bieguny antroponimicznej rodziny leśnej, „Roczniki Humanistyczne” XLIX-L, 2001-2002, z. 6, s. 261-277.
• Z toponimii karpackiej historycznego obszaru polsko-ukraińskiego: Hujsko i Wujskie, w: Toponimia i oronimia, red. A. Cieślik i B. Czopek-Kopciuch, Kraków 2001, s. 137−148.
• Z toponimii pogranicza polsko-ruskiego: Bełwin, w: Język i kultura na pograniczu polsko-ukraińsko-białoruskim, Lublin 2001, s. 115−127.
• Z toponimii i hydronimii łemkowskiej: »Pielnia«, w: Kontakty językowe polszczyzny na pograniczu wschodnim. Prace ofiarowane Profesorowi Januszowi Riegerowi, Warszawa 2000, s. 141-145.
• Jeszcze o nazwie »San«, w: Język polski. Współczesność. Historia, red. W. Książek-Bryłowa, H. Duda, Lublin 2000, s. 193-210.
• Na szlakach Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego. Przewodnik onomastyczny, „Rocznik Chełmski” V, 1999, s. 349-376.
• Z toponimii bojkowskiej: Skole, „Slavia Orientalis” 1999, s. 255-267.
• O klasyfikacji nazw miejscowych raz jeszcze, „Roczniki Humanistyczne” XLVII, 1999, z.6, s. 39-50.
• Rozgdakana »Gdyczyna«, „Roczniki Humanistyczne” XLVII, 1999, z.6, s. 115-125.
• Przeworsk, „Onomastica” XLIII, 1998, s. 81-100.
• Na szlakach Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego. Przewodnik onomastyczny, „Rocznik Chełmski” IV, 1998, s. 215-235.
• O klasyfikacji nazw własnych raz jeszcze, „Roczniki Humanistyczne” XLVI, 1997-1998, z. 6, s. 39-50.
• Z toponimii bojkowskiej: Butla i Butelka, „Slavia Orientalis” 1996.
• Jeszcze o Lachu – Lęchu – Lechu, „Roczniki Humanistyczne” XLI, 1993, z. 6, s. 43-51.
• Wyraz skola i appellativa jemu pokrewne, „Roczniki Humanistyczne” XXXIX-XL, 1991-1992, z. 6, s. 155-165.
• O nazwie miejscowej Leżajsk, „Roczniki Humanistyczne’ XXIX 1981, z. 6, s. 45-56.
• O nazwisku Wojtyła, „Roczniki Humanistyczne” XXVII,1979, z. 6, s. 15-23.
• W sprawie zmiany nazw niektórych miejscowości w południowo-wschodniej Polsce, „Rocznik Przemyski” XXI, 1979, s. 257-272.
• Z metodologii badań toponomastycznych obszarów językowo mieszanych (na przykładzie toponimii historycznej ziemi sanockiej), „Roczniki Humanistyczne” XXVII, 1979, z. 6, s. 5-13.
• O typach wypowiedzeń zestawionych (Z zagadnień budowy tekstu), „Roczniki Humanistyczne” XXIV, 1976, z. 1, s. 297-301.
• Formy czasu przeszłego i ich osobliwe odpowiedniki w gwarze Jawornika Polskiego, „Roczniki Humanistyczne” XVII, 1969, z. 4, s. 79-90.
• Teksty gwarowe (z Jawornika Polskiego), „Język Polski” XLIX, 1969, s. 215-219.
• Nazwy miejscowe kilku wsi z Pogórza Dynowskiego, „Roczniki Humanistyczne” XVI, 1968, z. 1, s. 135-160.

Linki zewnętrzne

• Nota biograficzna
• Spis publikacji