Wikipedia

Władysław Pytlasiński

polski zapaśnik

Władysław Pytlasiński (ur. 26 lipca 1863 w Warszawie, zm. 10 listopada 1933 w Warszawie) – polski zapaśnik, mistrz świata i trener, oficer Policji Państwowej. Ze względu na swój wkład w rozwój polskiego zapaśnictwa jest nazywany „ojcem polskich zapasów”.

Władysław Pytlasiński
Ilustracja
Pseudonim

Ladislaus Pytlasinski, Pytlas, Ojciec polskiego zapaśnictwa

Data i miejsce urodzenia

26 lipca 1863
Warszawa

Data i miejsce śmierci

10 listopada 1933
Warszawa

Obywatelstwo

Królestwo Polskie
II Rzeczpospolita

Wzrost

185 cm

Masa ciała

105 kg

Styl walki

klasyczny

Bilans walk zawodowych
Liczba walk

ponad 800

Zwycięstwa

794

Multimedia w Wikimedia Commons

Wczesne życie edytuj

Urodził się 26 lipca 1863 w Warszawie w Królestwie Polskim (kongresowym)[1]. Jego ojciec był rzeźnikiem[2]. On sam z zawodu był mechanikiem. Jako syn powstańca styczniowego był represjonowany przez władze carskie i uciekł do Szwajcarii. Tam rozpoczął karierę zapaśniczą[3].

Kariera zapaśnicza edytuj

 
Władysław Pytlasiński w stroju zapaśniczym przed 1901

Specjalizował się w walce francuskiej, opartej na klasycznym stylu grecko-rzymskim, ale z elementami stylu wolnego. Nie wyróżniał się warunkami fizycznymi w porównaniu z innymi zawodnikami. Przy wzroście 185 centymetrów ważył 105 kilogramów. Miał pseudonim Pytlas[2]. Za granicą występował też jako Ladislaus Pytlasinski[4].

Na ponad 800 walk wygrał 794. Miał w kolekcji około czterystu rozmaitych nagród, w tym sporo ze złota. Po tym jak Polska odzyskała niepodległość w 1918, przekazał je Skarbowi Państwa, za co dostał Krzyż Zasługi[2].

W 1898 po raz pierwszy wygrał turniej zapasów w stylu klasycznym w Paryżu, a tym samym złoty pas[5] i 10 tysięcy franków francuskich. Oprócz niego w turnieju startowali Francuz Paul Pons, ukraiński olbrzym Iwan Poddubny, Estończycy Georg Lurich i Georg Hackenschmidt oraz Straszliwy Turek Kara Achmed, którego Pytlasiński pokonał w finale w ósmej minucie[2]. Wygrał też turniej w Paryżu 13 lutego 1899 i 13 listopada 1900[5].

Poza występowaniem i braniem udziału w turniejach, zajmował się także odkrywaniem talentów. W 1901 poznał przymierzającego się do egzaminu maturalnego Stanisława Cyganiewicza, który był jego fanem. Pytlasiński zatrudnił go jako swojego partnera sparingowego i zajął się jego treningiem. W tym samym roku razem wyruszyli w trasę po cyrkach w Ciechocinku, Włocławku i Płocku[6].

Działalność na rzecz zapaśnictwa polskiego edytuj

Gdy w 1906 wycofał się z aktywnej kariery zapaśniczej, zasiadał w jury turniejów walki francuskiej w warszawskim cyrku braci Staniewskich przy ulicy Ordynackiej[2]. Wielokrotnie był sędzią na polskich turniejach zapaśniczych[7].

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości objął w Łodzi funkcję komendanta straży obywatelskiej, a potem naczelnika policji kryminalnej. W 1919 po przeprowadzce na stałe do Warszawy prowadził w policji szkolenie w sztukach walki i poświęcił się organizowaniu amatorskiego zapaśnictwa. W marcu 1922 w maneżu policji konnej przy ul. Ciepłej 13 założył Polskie Towarzystwo Atletyczne, które stało się członkiem Międzynarodowej Federacji Zapaśniczej (IAWF). Założył szkołę atletyczną w Odessie, którą później przeniósł do Łodzi. Podobną szkołę założył w Warszawie. Również z jego inicjatywy w 1925 roku odbyły się w Warszawie pierwsze amatorskie mistrzostwa Polski w zapasach[2].

W 1929 napisał broszurę Tajniki walki zapaśniczej[8], przeznaczoną dla adeptów tego sportu, w której wyjaśniał, jak należy przysposobić do jego uprawiania mięśnie, stawy, nerwy, serce i płuca[2][9]. W 1930 wydał kolejną broszurę, o nazwie Podnoszenie ciężarów, poświęconą treningowi ciężarami[10].

27 listopada 1930 opatentował przyrząd do wzmacniania mięśni[11].

Jego działalność na rzecz rozwoju zapasów w Polsce sprawiła, że zyskał reputację pioniera zapaśnictwa polskiego[2] i wielokrotnie w polskiej prasie był nazywany „ojcem polskich zapasów”[3][12][13]. Prezes honorowy Polskiego Związku Atletycznego[14].

Służba w Policji Państwowej edytuj

W dniu 10 czerwca 1920 r. wstąpił w szeregi Policji Państwowej[15]. 1 lutego 1920 r. mianowany komisarzem[16]. Służbę pełnił w Wydziale III Komendy Głównej Policji Państwowej oraz Głównej Szkole Policji Państwowej w Warszawie. Z dniem 31 marca 1926 r. zwolniony z Policji z zachowaniem praw emerytalnych[17].

Kariera aktorska edytuj

Występował w sztukach i filmach. W Kijowie zagrał Ursusa w operowej inscenizacji Quo vadis, w Petersburgu miał epizod w operetce jako Atlas, w Polsce natomiast zagrał w dwóch filmach. W 1923 wcielił się w Bartka Słowika w filmie Bartek zwycięzca Edwarda Puchalskiego, a w Panu Tadeuszu Ryszarda Ordyńskiego z 1928 wcielił się w Macieja z zaścianka Dobrzyńskich[2].

Śmierć i upamiętnienie edytuj

Zmarł 10 listopada 1933 w Warszawie. Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie[1] (kwatera 270-1-12)[18].

W styczniu 1938 imię Władysława Pytlasińskiego nadano ulicy na warszawskim Mokotowie[19].

Od 1957 roku rozgrywane są w różnych miastach Polski międzynarodowe zawody zapaśnicze imienia Władysława Pytlasińskiego[2].

Tablica pamiątkowa z granitu umieszczona w pierwszej połowie lat 70. na szczytowej ścianie bloku Osiedla Za Żelazną Bramą przy ulicy Grzybowskiej 30[20].

W 2017 Krajowa Liga Zapaśnicza rozdała symboliczne nagrody nazwane Pytlasami w dziesięciu kategoriach, będące podsumowaniem roku w polskich zapasach[13].

Osiągnięcia w turniejach edytuj

Turniej Zajęte miejsce Przypis
Data zakończenia Miejsce
październik 1898   Francja, Paryż 1 [4]
1898-12-27 27 grudnia 1898(dts)   Francja, Paryż, Casino de Paris 2 [21]
1899-02-13 13 lutego 1899(dts)   Francja, Paryż, Folies Bergère 1 [21]
1899-03-13 13 marca 1899(dts)   Imperium Rosyjskie, Petersburg, Michael Manege 1 [21]
1899-11-19 19 listopada 1899(dts)   Królestwo Prus, Breslau 1 [21]
1899-12-29 29 grudnia 1899(dts)   Francja, Paryż, Casino de Paris 2 [21]
marzec 1900   Królestwo Polskie, Warszawa, Cyrk Ciniselli 1 [21]
1900-07-25 25 lipca 1900(dts)   Austro-Węgry, Wiedeń, Circus Busch-Roland 4 [21]
1900-08-17 17 sierpnia 1900(dts)   Belgia, Ostenda, Hippodrome Wellington 1 [21]
1900-10-05 5 października 1900(dts)   Belgia, Liège, Casino Grétry 2 [21]
1900-11-03 3 listopada 1900(dts)   Francja, Paryż, Hippodrome de Montmartre 1 [21]
1905-05-15 15 maja 1905(dts)   Imperium Rosyjskie, Petersburg, Circus Ciniselli 2 [21]
sierpień 1906   Imperium Rosyjskie, Petersburg, Garten Farce 3 [21]
1906-11-23 23 listopada 1906(dts)   Francja, Paryż, Casino de Paris 3 [21]
1907-01-06 6 stycznia 1907(dts)   Austro-Węgry, Wiedeń, Circus Beketow 2 [21]
1907-05-12 12 maja 1907(dts)   Włochy, Rzym 2 [21]
1907-05-25 25 maja 1907(dts)   Włochy, Palermo 2 [21]
1907-08-31 31 sierpnia 1907(dts)   Królestwo Prus, Kattowitz 2 [21]
1908-03-02 2 marca 1908(dts)   Szwecja, Göteborg 4 [21]
1908-03-17 17 marca 1908(dts)   Włochy, Turyn, Vittorio-Emanuele-Theatre 4 [21]
wrzesień 1909   Imperium Rosyjskie, Odessa 2 [21]

Ordery i odznaczenia edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b Władysław Pytlasiński [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2019-03-06] (pol.).
  2. ↑ a b c d e f g h i j Jerzy, Chociłowski, Talia niezwykłych postaci II RP : sławne, niezwykłe, popularne, wyd. I, Warszawa, ISBN 83-64185-09-8, OCLC 878481983 [dostęp 2019-03-06].
  3. ↑ a b Paweł Smoleński, Zbyszko Cyganiewicz - galicyjski zapaśnik, który podbił świat. Przed wojną był najbogatszym polskim sportowcem [online], Gazeta Wyborcza, 31 lipca 2017 [dostęp 2019-02-24] (pol.).
  4. ↑ a b Paris Tournament Winners [online], wrestling-titles.
  5. ↑ a b Paris Wrestling Tournament [online], Wrestling-Titles.com [dostęp 2019-03-07] (ang.).
  6. ↑ Stanisław Zbyszko Cyganiewicz: Na ringach całego świata - Księga wspomnień. Warszawa: Nakładem księgarni Karoliny Piszowej w Nowym Sączu, 1937.
  7. ↑ TURNIER-DATENBANK / TOURNAMENT DATABASE: 1920-1939 [online], wrestling-titles (ang.).
  8. ↑ Władysław Pytlasiński, Tajniki walki zapaśniczej (francuskiej), wyd. 1929 [online], wersja cyfrowa I wydania, polona.pl [dostęp 2019-03-15].
  9. ↑ Władysław Pytlasiński, Tajniki walki zapaśniczej (francuskiej), Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1929 [dostęp 2019-03-07] (pol.).
  10. ↑ Władysław Pytlasiński, Podnoszenie ciężarów, Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1930 [dostęp 2019-03-07] (pol.).
  11. ↑ Przyrząd do wzmacniania mięśni : opis patentowy : nr 12752 : kl. 77 a 7, Warszawa: Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej Wydawca, 20 stycznia 1931 [dostęp 2019-03-07] (pol.).
  12. ↑ Piotr Pasieczny, „Ojciec polskich zapasów”! Dżentelmen Władysław Pytlasiński [online], MMA PL, 13 kwietnia 2017 [dostęp 2019-03-07] (pol.).
  13. ↑ a b Lech Ufel, Zapasy: W Warszawie odbędzie się podsumowanie historycznego sezonu [online], Przegląd Sportowy, 29 czerwca 2017 [dostęp 2019-03-07] (pol.).
  14. ↑ Dziesięciolecie polskiego sportu atletycznego. Katowice 1935, s. 5.
  15. ↑ Archiwum Akt Nowych, zespół Komenda Główna Policji Państwowej, sygn. 561
  16. ↑ Rozkaz nr 53 Komendanta Głównego Policji Państwowej z dnia 6 maja 1920 r.; "Gazeta Policji Państwowej" 1920 nr 14, s.7
  17. ↑ "Na Posterunku" 1926 nr 10, s. 185
  18. ↑ Cmentarz Stare Powązki: WŁADYSŁAW PYTLASIŃSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-02-24].
  19. ↑ Kwiryna Handke: Słownik nazewnictwa Warszawy. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy, 1998, s. 378. ISBN 83-86619-97X.
  20. ↑ Stanisław Ciepłowski: Napisy pamiątkowe w Warszawie XVII-XX w.. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987, s. 72. ISBN 83-01-06109-X.
  21. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t TURNIER-DATENBANK / TOURNAMENT DATABASE: 1897-1919 [online], wrestling-titles.
  22. ↑ M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 104 „za zasługi na polu rozwoju sportu”.

Linki zewnętrzne edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Władysław_Pytlasiński&oldid=71973049”