Włodzimierz Maxymowicz-Raczyński

Włodzimierz Marian Raczyński-Maxymowicz vel Włodzimierz Raczyński, ps. „Raczyński”, „Rokita” (ur. 9 maja 1891 w Przemyślu, zm. 24 lutego 1938 w Berlinie) – generał brygady Wojska Polskiego.

Włodzimierz Maxymowicz-Raczyński
Ilustracja
generał brygady generał brygady
Data i miejsce urodzenia

9 maja 1891
Przemyśl, Austro-Węgry

Data i miejsce śmierci

24 lutego 1938
Berlin, III Rzesza

Przebieg służby
Lata służby

1914–1938

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa,
wojna polsko-bolszewicka

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Niepodległości Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, czterokrotnie) Złoty Krzyż Zasługi
Odznaka Oficerska Związków Strzeleckich „Parasol”
Włodzimierz Maxymowicz-Raczyński jako oficer Legionów
Promocja Szkoły Podchorążych Piechoty w 1935 roku - nowo mianowani oficerowie przydzieleni do 14 pułku piechoty. Czwarty od lewej stoi gen. bryg. Włodzimierz Maxymowicz-Raczyński, obok niego ppłk Franciszek Sudoł (dowódca 14 pp).

Życiorys edytuj

 
Grób gen. Włodzimierza Maxymowicz-Raczyńskiego na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie

Urodził się w rodzinie Jakuba i Ludwiki z Raczyńskich, wnuk powstańca styczniowego. Po ukończeniu gimnazjum w Krakowie studiował do 1914 prawo na UJ. Od 1910 należał do tajnej organizacji niepodległościowej „Armia Polska”, a od 1912 do Polskich Drużyn Strzeleckich w Krakowie. Pełnił funkcję oficera instruktora, adiutanta komendanta okręgu i komendanta kompanii. Otrzymał tam znak oficerski „Parasol”. W latach 1912–1913 odbył służbę w armii cesarskiej i królewskiej armii jako jednoroczny ochotnik.

Po wybuchu I wojny światowej, 1 sierpnia 1914 został zmobilizowany do armii austro-węgierskiej. Ponieważ nie został przydzielony do Legionów Polskich, będąc ranny pod Bełżcem, uciekł ze szpitala wojennego, po czym pod pseudonimem „Raczyński” (panieńskie nazwisko matki) wstąpił na ochotnika do I Brygady Legionów. Od 16 września 1914 służył w IV batalionie, a następnie w 5 pułku piechoty. W 1914 uzyskał stopień porucznika, a w 1916 kapitana. Po kryzysie przysięgowym w Legionach, od lipca 1917 do maja 1918 został internowany w Beniaminowie. 1 maja 1918 wstąpił do Polskiej Siły Zbrojnej dowodząc III batalionem piechoty, w stopniu majora. W listopadzie 1918 współdziałał w akcji rozbrajania wojsk niemieckich z Polską Organizacją Wojskową.

Po odzyskaniu niepodległości, wstąpił do nowo formującego się Wojska Polskiego. 6 grudnia 1918 został szefem sztabu grupy operacyjnej gen. Berbeckiego, walcząc z nią na froncie wschodnim do lutego 1919.

2 stycznia 1919 szef Sztabu Generalnego WP, gen. dyw. Stanisław Szeptycki, zezwolił mu na używanie własnego nazwiska „Maxymowicz Włodzimierz” z prawem zachowania przed nazwiskiem pseudonimu „Raczyński”. Nazwisko wymienionego oficera winno brzmieć zatem: „mjr Włodzimierz Raczyński-Maxymowicz”.

Następnie został przeniesiony do szkolnictwa wojskowego – organizował i dowodził obozami szkół podoficerskich w Dęblinie, a następnie w Ostrowi-Komorowie. Podczas ofensywy radzieckiej, od 3 czerwca do 25 sierpnia 1920 był dowódcą 105 Rezerwowego pułku piechoty, po czym powrócił do szkolnictwa, organizując od 30 sierpnia 1920 Centralną Szkołę Podoficerów Piechoty nr l w Biedrusku, a następnie w Chełmnie. 10 czerwca 1921 objął dowództwo Wileńskiego Pułku Strzelców, a już 27 tego miesiąca dowództwo Kowieńskiego Pułku Strzelców. Oba pułki wchodziły wówczas w skład Wojska Litwy Środkowej. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu podpułkownika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 38. lokatą w korpusie oficerów piechoty[1].

Od 1 sierpnia 1922 do 1 marca 1925 był dowódcą 18 pułku piechoty w Skierniewicach. 31 marca 1924 został mianowany na stopień pułkownika ze starszeństwem z 1 lipca 1923 i 6. lokatą w korpusie oficerów piechoty[2]. Od 1 marca 1925 dowodził 4 Brygadą Korpusu Ochrony Pogranicza w Czortkowie. Od 28 lipca 1927 do 1937 był dowódcą 4 Dywizją Piechoty w Toruniu. 24 grudnia 1929 Prezydent RP mianował go generałem brygady ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1930 i 1 lokatą w korpusie generałów. Jednocześnie, w latach 1931–1935, na czas urlopów etatowego dowódcy, czasowo pełnił obowiązki dowódcy Okręgu Korpusu Nr VIII w Toruniu. 29 kwietnia 1937 został dowódcą Broni Pancernych MSWojsk.

Został osadnikiem wojskowym w osadzie Antonowo, gmina Postawy[3].

Śmierć edytuj

Zmarł na zawał serca 24 lutego 1938 w hotelu „Eden” w Berlinie podczas pobytu wycieczkowego z okazji wystawy samochodowej[4]. Pochowany w Warszawie na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Alei Zasłużonych (kwatera A19-lewe półkole-12)[5]

Rodzina edytuj

Jego żoną była Jadwiga (wg. niektórych źródeł Paulina) z domu Jarosz, primo voto Berezowa (1899-1982)[6]. Syn generała, ppor. pil. Stefan Maksymowicz-Raczyński (ur. 27 czerwca 1918), uczestnik kampanii wrześniowej 1939, zginął 14 lutego w 1942 w Exeter w czasie lotu treningowego jako pilot 307 dywizjonu myśliwskiego nocnego „Lwowskich Puchaczy”[7]. W mieszkaniu wdowy po generale (ul. Sandomierska 18/6 na Mokotowie w Warszawie) ukrywał się i zmarł 2 grudnia 1941 marszałek Edward Śmigły-Rydz[8].

Ordery i odznaczenia edytuj

Przypisy edytuj

  1. Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 22.
  2. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 32 z 2 kwietnia 1924 roku, s. 166.
  3. Osadnicy wojskowi – lista kompletna. kresy.genealodzy.pl. s. 165. [dostęp 2015-04-10].
  4. Nagły zgon gen. Raczyńskiego. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 45 z 26 lutego 1938. 
  5. Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
  6. Mrs Jadwiga Jarosz Maxymowicz Raczyńska... [online], www.findagrave.com [dostęp 2023-09-12] (ang.).
  7. Stefan Maxymowicz-Raczyński [online], www.polishairforce.pl [dostęp 2023-09-12].
  8. MAXYMOWICZ-RACZYŃSKI Włodzimierz Marian – Sączopedia [online] [dostęp 2023-09-12] (pol.).
  9. M.P. z 1934 r. nr 259, poz. 337 „za zasługi w służbie wojskowej”.
  10. Zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 13, s. 229, 11 listopada 1934. 
  11. M.P. z 1931 r. nr 18, poz. 31 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  12. M.P. z 1929 r. nr 276, poz. 638 „za zasługi na polu pracy niepodległościowej, organizacji i wyszkolenia wojska” - jako Włodzimierz Maksymowicz-Raczyński.
  13. M.P. z 1926 r. nr 252, poz. 705 „za zasługi, położone przy organizacji Korpusu Ochrony Pogranicza”.

Bibliografia edytuj