Walter broni Sarajewa
Walter broni Sarajewa (oryg. serb. Valter brani Sarajevo) – jugosłowiański film wojenny z 1972.
| Gatunek | |
|---|---|
| Rok produkcji |
1971 |
| Data premiery |
12 kwietnia 1972 |
| Kraj produkcji | |
| Język | |
| Czas trwania |
133 minuty |
| Reżyseria | |
| Scenariusz | |
| Główne role | |
| Muzyka | |
| Zdjęcia | |
| Scenografia |
Milenko Jeremić |
| Kostiumy |
Saša Mandić |
| Montaż |
Jelena Bjenjaš |
| Wytwórnia |
Opis fabuły edytuj
Akcja filmu rozgrywa się we wrześniu 1944. Niemiecka Grupa Armii E w obliczu zagrożenia okrążeniem rozpoczyna odwrót z Bałkanów. Kluczem do powodzenia tego przedsięwzięcia jest sukces „Operacji Laufer” – dostarczenie niemieckim jednostkom pancernym, które dotarły do Wiszegradu, paliwa znajdującego się w Sarajewie. Do walki z Niemcami stają miejscowi partyzanci dowodzeni przez tajemniczego Waltera. Ich organizację ma sparaliżować agent niemieckiego wywiadu działający pod pseudonimem Kondor, który podaje się za Waltera. Zostaje jednak zdemaskowany i zabity. Pociąg, którym Niemcy przewożą paliwo, zostaje opanowany przez trzech partyzantów dowodzonych przez Waltera i zniszczony[1][2][3].
Odbiór i znaczenie edytuj
Tytułowy bohater został nazwany na cześć dowódcy partyzanckiego Vladimira Pericia, który zginął podczas wyzwalania Sarajewa w 1945[4].
Film jako jeden z niewielu zagranicznych obrazów był wyświetlany w Chińskiej Republice Ludowej w czasach rewolucji kulturalnej, gdzie zyskał sporą popularność[5][6] i, głównie za sprawą chińskiej publiczności, jest jednym z najczęściej oglądanych na świecie filmów wojennych w historii[7][8]. Na cześć bohaterów filmu nazywano w Chinach dzieci oraz ulice[9]. Popularność filmu jest jednym ze źródeł wzrostu liczby chińskich turystów w Bośni i Hercegowinie oraz pozostałych państwach Bałkanów Zachodnich[10][11].
.jpg)
Do filmu nawiązuje tytuł debiutanckiego albumu zespołu Zabranjeno Pušenje – Das ist Walter z 1984[8].
W 2012 powstał film dokumentalny Andreja Aćina „Valter” poświęcony popularności obrazu „Walter broni Sarajewa”[12].
W 2019 w Sarajewie otwarto poświęcone filmowi muzeum[13].
Film był debiutem aktorskim Emira Kusturicy, który zagrał tam epizodyczną rolę[14].
Obsada edytuj
- Velimir Bata Živojinović jako Walter
- Stevo Žigon jako Sreten Misković
- Faruk Begolli jako Branko
- Dragomir 'Gidra' Bojanić jako Kondor (fałszywy Walter)
- Ljubiša Samardžić jako Zis
- Rade Marković jako Sead Kapetanović
- Boro Begović jako Boro
- Igor Galo jako Malisa
- Hannjo Hasse jako płk von Dietrich
- Jovan Janićijević jako Josić
- Vojislav Mirić jako Ivan
- Neda Spasojević jako Mirna
Przypisy edytuj
- ↑ Irina-Karina Ivanovic, Die Verarbeitung der Jugoslawien-Kriege im serbischen Film. – Unter besonderer Berücksichtigung der Filme ''Underground'' von Emir Kusturica und ''Pretty Village, Pretty Flame'' von Srdjan Dragojevic, core.ac.uk, Wien 2011, s. 37–39 [dostęp 2023-03-20] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-17] (niem.).
- ↑ Valter brani Sarajevo - Walter Defends Sarajevo [online], Kino Tuškanac [dostęp 2023-03-20] (chorw.).
- ↑ Bistrička stanica: Posljednji voz ispraćen 1978. [online], radiosarajevo.ba, 15 listopada 2014 [dostęp 2023-03-20] (bośn.).
- ↑ Robert J. Donia, Sarajevo. A biography, Ann Arbor, Mich.: University of Michigan Press, 2006, s. 200, ISBN 978-0-472-11557-0, OCLC 61821983 (ang.).
- ↑ Kino u Kini – popularni filmovi Hajrudina Krvavca u Narodnoj Republici Kini [online], fcs.rs, 27 stycznia 2022 [dostęp 2023-03-04] (serb.).
- ↑ Mathew Scott, China’s Favorite Foreign Movie Is a Yugoslav War Film From 1972 [online], #SixthTone, 30 kwietnia 2022 [dostęp 2023-03-04] (ang.).
- ↑ Mary Hui, China loves this obscure 1972 Yugoslavian movie – and Sarajevo is cashing in [online], Quartz, 13 kwietnia 2019 [dostęp 2023-03-05] (ang.).
- ↑ a b Pavle Levi, Disintegration in frames. Aesthetics and ideology in the Yugoslav and post-Yugoslav cinema, Stanford, Calif.: Stanford University Press, 2007, s. 64, ISBN 978-0-8047-5368-5, OCLC 71581809 (ang.).
- ↑ Dina Iordanova, The cinema of the Balkans, London: Wallflower, 2006, s. 115, ISBN 1-904764-81-9, OCLC 64967105 (ang.).
- ↑ Vladimir Shopov, Decade of patience: How China became a power in the Western Balkans – European Council on Foreign Relations [online], ECFR, 2 lutego 2021 [dostęp 2023-03-05] (ang.).
- ↑ Gordana Knezevic, ‘Walter’ Defended Sarajevo, Now He’s Bringing Tourists, „Radio Free Europe/Radio Liberty”, 29 sierpnia 2018 [dostęp 2023-03-05] (ang.).
- ↑ Filmske radosti | Aplauzi na premijeri „Valtera” [online], web.archive.org, 12 maja 2015 [dostęp 2023-03-05] [zarchiwizowane z adresu 2015-05-12].
- ↑ Svečano otvoren muzej „Valter brani Sarajevo” [online], aa.com.tr, 6 kwietnia 2019 [dostęp 2023-03-04] (bośn.).
- ↑ Valter Brani Sarajevo [online], kustu.com [dostęp 2023-03-04].
Linki zewnętrzne edytuj
- Walter broni Sarajewa w bazie IMDb (ang.)
- Walter broni Sarajewa w bazie Filmweb
- Film na stronie kustu.com