Waran stepowy (Varanus exanthematicus) – gatunek gada z rodziny waranowatych (Varanidae), czasami określany też nazwą waran pustynny.

Waran stepowy
Varanus exanthematicus[1]
(Bosc, 1792)
Ilustracja
Waran stepowy, Ghana
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

gady

Rząd

łuskonośne

Rodzina

waranowate

Rodzaj

Varanus

Gatunek

waran stepowy

Synonimy
  • Lacerta exanthematica Bosc, 1792[1]
  • Varanus ocellatus Heyden in Rüppell, 1830[1]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]

Waran stepowy w Loro Park. Puerto de la Cruz, Teneryfa

Opis edytuj

Skóra barwy ciemnooliwkowej z małymi, okrągłymi, żółtymi plamkami na grzbiecie. Ogon w zielone i żółte szerokie pręgi. Spód ciała i wewnętrzna strona kończyn żółtawe. Rozdwojony język ma kolor niebieski. Budowa masywna, głowa szeroka, krótka szyja i ogon. Długość ciała około 120 cm w przypadku hodowli zamkniętej. Osobniki wolno żyjące osiągają nawet do 180 cm długości ciała[3]. Masa ciała do 5 kg.

Występowanie edytuj

Zachodnia i centralna Afryka na południe od Sahary (od południowej Mauretanii, Senegalu, Gambii, Gwinei Bissau i Gwinei na wschód po zachodnią Etiopię, Erytreę, Sudan Południowy i północną Ugandę[2]).

Biotop edytuj

Głównie sawanna, ale również półpustynie, skaliste pustynie, rzadkie i suche lasy. Nie występują w lasach deszczowych.

Pokarm edytuj

Wszelkiego rodzaju pokarm zwierzęcy odpowiednich rozmiarów – małe ssaki, ptaki, gady i płazy. Dużą część diety stanowią stawonogi i mięczaki. Nie gardzą też padliną. Młode jedzą głównie owady. Nie gardzą zwierzętami toksycznymi i jadowitymi. Przez osiem miesięcy pory deszczowej, kiedy żywności nie brakuje najadają się niejako na zapas, aby w czasie pory suchej żyć dzięki zgromadzonym rezerwom tłuszczu.

Behawior edytuj

Aktywne podczas dnia. W czasie upałów chronią się w norach. Inaczej niż inne warany nie wspinają się na drzewa i nie wchodzą do wody. Samce bronią swojego terytorium i potrafią być bardzo agresywne wobec innych samców. Kiedy spotkają się dwa samce najpierw próbują się wzajemnie nastraszyć, a jeśli żaden nie zrezygnuje, dochodzi do walki.

Rozmnażanie edytuj

Okres godowy przypada podczas pory deszczowej. Samica składa do jam w ziemi o 15–30 cm głębokości od 15 do 50 jaj. Niekiedy składa jaja w kopcach termitów. Inkubacja trwa od pięciu do sześciu miesięcy tak, że wylęg przypada na marzec.

Przypisy edytuj

  1. a b c Varanus exanthematicus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b Varanus exanthematicus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  3. Witold Borkowski, Varanus exanthematicus – waran stepowy, waran pustynny [online], terrarium.com.pl, 7 października 2017 [dostęp 2017-10-31] (pol.).

Bibliografia edytuj

  • Włodzimierz Juszczyk: Gady i płazy. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1986. ISBN 83-214-0464-2.

Linki zewnętrzne edytuj