Ward Van Orman
Ward Tunte Van Orman (ur. 2 września 1894 w Lorain, zm. 11 marca 1978) – amerykański inżynier, wynalazca i pilot balonowy. Zatrudniony w Goodyear Tyre and Rubber Company, był autorem wielu wynalazków, między innymi nadmuchiwanej łodzi ratunkowej Goodyeara i samouszczelniającego się zbiornika paliwa. Jako zawodnik Van Orman pięciokrotnie zwyciężał w krajowych wyścigach balonów (w tym pierwszego w historii Trofeum Litchfielda) ufundowane przez Paula Litchfielda z Goodyeara w 1925 roku, uczestniczył dziesięciokrotnie w zawodach Pucharu Gordona Bennetta i trzykrotnie je wygrał (1926, 1929, 1930).
| Data i miejsce urodzenia |
2 września 1894 |
|---|---|
| Data śmierci |
11 marca 1978 |
| Zawód, zajęcie |
pilot, inżynier, wynalazca |
Życiorys edytuj
Urodził się w Lorain w Ohio. Od dzieciństwa interesował się techniką. Studiował w Case School of Applied Science (obecnie Case School of Engineering)[1] i po jej ukończeniu w 1917 roku rozpoczął pracę w firmie Goodyear w Akron. W 1921 roku opracował pierwszy wynalazek szczelnej pokrywy do zbiorników z benzyną, który opatentował w 1928 roku[2], a następnie rozszerzył, projektując samouszczelniające się zbiorniki paliwa[3]. Do 1962 roku Van Orman pracował w Goodyear. Opracowywał modyfikacje zarówno zbiorników paliwa, wynalazł wodoodporne tkaniny na skafandry do nurkowania[4] oraz hermetyczne zamki do kombinezonów ciśnieniowych[5]. Po przejściu na emeryturę Van Orman podróżował po kraju jako mówca motywacyjny, czasem latając balonami na gorące powietrze. Był aktywny aż do ostatniego roku życia. Zmarł na udar w 1978 roku i został pochowany na cmentarzu Rose Hill w Akron w stanie Ohio[6].
Pilot balonowy edytuj
W 1918 roku zdobył licencję pilota balonowego i pilota sterowca. Po raz pierwszy reprezentował USA w Pucharze Gordona Bennetta w 1921 roku. Uczestniczył w dziesięciu zawodach. W zmaganiach towarzyszyli mu: W.P. Seiberling (1921), Walter W. Morton (1922, 1926, 1927, 1928), Herbert Thaden (1924), Carl K. Wollam (1924, 1925), A.L. MacCracken (1929) i Frank Trotter (1933)[6].
W 1925 roku podczas Pucharu Gordona Bennetta Van Orman jako pierwszy na świecie wykonał nocne awaryjne lądowanie balonu na pełnym morzu, gdy wylądował na pokładzie parowca. Zawody rozpoczęły się w Brukseli 9 czerwca 1925 roku. Balon Omana Goodyear III początkowo przemieszczał się nad Francją w kierunku Hiszpanii, ale potem wiatr zmienił się i popchnął go w kierunku Oceanu Atlantyckiego. Van Orman po zauważeniu świateł nawigacyjnych statku Vaterland przekazał kapitanowi prośbę o zgodę na lądowanie za pomocą alfabetu Morse'a, używając do tego latarki i bezpiecznie wylądował na przednim pokładzie[7]. Pomimo że jego lot był najdłuższy, został zdyskwalifikowany, ponieważ zgodnie z regulaminem zwycięzca musiał lądować na lądzie. W 1926 roku Van Orman wybrał nowego partnera Waltera Mortona, z którym łatwo wygrał zawody krajowe, uzyskując kwalifikację do startu w Pucharze Gordona Bennetta. Następnie wygrali zawody dzięki przelotowi z Antwerpii do Solvesborg w Szwecji. W 1927 roku podczas zawodów w Detroit zajęli trzecie miejsce[6].
Kolejne zawody krajowe kwalifikujące do Pucharu rozpoczęły się 30 maja 1928 w Pittsburghu i miały dramatyczny przebieg. Piorun uderzył w trzy balony, w tym w balon Van Omana, w wyniku czego gaz zapalił się. Van Oman spadł w koszu balonu z wysokości 3 tysięcy stóp z pozostałościami powłoki jako spadochronem. Przeżył upadek, ale jego partner Morton zginął[8][9].
Podczas zawodów w 1933 roku jego balon wylądował w głębi kanadyjskiej puszczy. Van Oman i jego partner musieli kilka dni wędrować do terenów zamieszkanych. Gdy w końcu dotarli do linii telefonicznej, przecięli ją, licząc na przybycie ekipy remontowej. Po tym incydencie Van Orman, jako samotny rodzic (jego pierwsza żona zmarła w 1932 roku), porzucił na zawsze wyścigi balonowe[6].
Życie prywatne edytuj
Podczas studiów ożenił się z Edith Lucille Black. Jego żona zmarła w 1932 roku. Mieli trojkę dzieci: Edith, Warda i Jima[10]. W 1978 roku została wydana jego autobiografia The Wizard of the Winds[11].
Hall of Fame edytuj
Od 1994 roku FAI tworzy CIA International Balloon and Airship Hall of Fame (Międzynarodową Galerię Sław Balonów i Sterowców). Początkowo współpracowało z Muzeum w Południowej Dakocie, a od 2004 roku z Anderson Abruzzo International Balloon Museum Foundation w Albuquerque w Nowym Meksyku[12]. W 2013 roku wnuk Van Ormana Rick Dunn zgłosił jego kandydaturę[13]. Ward Van Orman nominację w 2018 roku[14][11].
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Case School of Applied Science – Ohio History Central [online], ohiohistorycentral.org [dostęp 2019-10-23].
- ↑ Leakproof tank cover, 28 kwietnia 1921 [dostęp 2019-10-30] (ang.).
- ↑ Leakproof-tank cover, 17 lipca 1925 [dostęp 2019-10-30] (ang.).
- ↑ B63C11/06 Resilient suits with rigid helmet, 6 października 1943 [dostęp 2019-10-30] (ang.).
- ↑ A44B19/32 – Means for making slide fasteners gas or watertight, 9 lutego 1943 [dostęp 2019-10-30] (ang.).
- ↑ a b c d Ward Van Orman Inducted into the U.S. Ballooning Hall of Fame on July 29, 2018 By the Balloon Federation of America at the National Balloon Museum in Indianola, Iowa [online].
- ↑ "Riding The Winds", by Van Orman, February 1931, Popular Mechanics full story by author on the night landing on Vaterland
- ↑ The start of the National Race on May 30, 1928 in Pittsburgh, before it turned ou of a disaster. by WIDE WORLD PHOTO.: – Krul Antiquarian Books [online], www.abebooks.com [dostęp 2019-10-23] (ang.).
- ↑ Two Baloonists killed in storm, „The Evening Star” (31 maja), 1928.
- ↑ Ward Van Orman [online] [dostęp 2019-10-23].
- ↑ a b Van Orman, Ward [online], Hot Air Balloonist [dostęp 2019-11-16] (ang.).
- ↑ CIA International Balloon and Airship Hall of Fame – Balloon Federation of America [online], bfa.net [dostęp 2019-11-16].
- ↑ UNITED STATES BALLOONING HALL OF FAME Candidate Information Form [online], webcache.googleusercontent.com [dostęp 2019-11-16].
- ↑ Hall Of Fame. National Balloon Museum [online] [dostęp 2019-11-16] (ang.).