Wektor dwustanowy jest opisem mechaniki kwantowej w kontekście relacji przyczynowej, w której teraźniejszość zdeterminowana jest połączeniem stanów przeszłych oraz przyszłych.

Teoria edytuj

Wektory dwustanowe są przykładem symetrycznej względem czasu interpretacji mechaniki kwantowej. Została ona zaproponowana po raz pierwszy przez Walterera Schottky'ego w 1921[1], a po nim jeszcze przez szereg innych naukowców. Formalizm wektorów dwustanowych wprowadził po raz pierwszy przez Satosi Watanabe[2] w 1955 roku, który nazwał je formalizmem wektorów stanowych podwójnego wpływu (ang. Double Inferential state-Vector Formalism, DIVF). Watanabe zaproponował, że informacja, dostarczana przez ewoluujące stany kwantowe nie jest pełna. Aby opisać stan kwantowy, potrzebna jest jeszcze ewolucja wsteczna stanu: pierwszy wektor stanu, ewoluuje od warunków początkowych ku przyszłości, a drugi wektor ewoluuje wstecz, od warunków brzegowych. Pomiary z przeszłości przyszłości, zebrane razem, dostarczają pełen informacji o układzie kwantowym. Praca Watanabe została potem ponownie odkryta w 1964 przez Yakira Aharonowa, Petera Bergmanna i Joela Lebowitza, którzy później przemianowali ją na Formalizm Dwuwektorów Stanowych (TSVF)[3]. Konwencjonalne prognozowanie, podobnie, jak jego odwrotność, można formalnie osiągnąć przez oddzielenie warunków początkowych (lub, odpowiednio, końcowych) poprzez dokonanie sekwencji niszczących koherencję operacji, co kasuje wpływ dwu-wektorów stanu[4].

Dwu-wektor stanu reprezentowany jest przez

 

gdzie stan   ewoluuje wstecz, a   ewoluuje wprzód.

W przypadku doświadczenia z podwójną szczeliną, pierwszy wektor ewoluuje od elektronu opuszczającego źródło, a drugi od finalnego położenia elektronu na detektorze. Kombinacja stanów ewoluujących wprzód i wstecz determinuje, co się dzieje z elektronem przechodzącym przez szczeliny.

Formalizm dwu-wektora stanu dostarcza symetrycznej względem czasu interpretacji mechaniki kantowej, i jest skonstruowany tak, aby być niezmiennikiem względem czasu[5]. Można to wykorzystać w szczególności przy analizie przed- i po-oznaczonych układów kwantowych. Bazując na pojęciu dwustanowości, Reznik i Aharonow skonstruowali symetryczne względem czasu sformułowanie mechaniki kwantowej, obejmujące zarówno obserwable probabilistyczne, jak i nieprobabilistyczne obserwable słabych pomiarów[6].

Powiązania z innymi koncepcjami edytuj

W oparciu o podejście TSVF, oraz w celu pozyskiwania informacji o zarówno pre- jak i post-oznaczonych układach kwantowych, Yahir Aharonow, David Albert i Lew Vaidman rozwinęli teorię słabych pomiarów.

W TSVF przyczynowość jest symetryczna czasowo, ale zwykły łańcuch zdarzeń nie jest po prostu odwrócony. TSVF łączy raczej przyczynowość z przeszłości i z przyszłości (przyczynowość wsteczną, retroprzyczynowość).

Podobnie, jak teoria de Broglie-Bohma, TSVF dostarcza takich samych przewidywań, jak standardowa mechanika kwantowa[7]. Lew Vaidman podkreślił, że TSVF bardzo dobrze pasuje do interpretacji wieloświata Hugh Everetta[8].

Dwu-wetkory stanu wykazują podobieństwa do interpretacji transakcyjnej mechaniki kwantowej, zaproponowanej przez Johna G. Cramera w 1986 roku, chociaż Ruth Kastner twierdziła, iż są między nimi istotne różnice[9][10]. Współdzielą one właściwość symetryczności czasu razem z teorią absorbera Wheelera-Feynmana, autorstwa Richarda Feynmana i Johna Archibalda Wheelera, oraz z symetryczną czasowo mechaniką kwantową K. B. Whartona.

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Schottky, Walter. Das Kausalproblem der Quantentheorie als eine Grundfrage der modernen Naturforschung uberhaupt. Naturwissenschaften wol. 9, numer 25, s. 492-496 (1921); wol. 9, numer 26, s. 506-511 (1921);
  2. Watanabe, Satosi. "Symmetry of physical laws. Part III. Prediction and retrodiction." Reviews of Modern Physics 27.2 (1955): 179.
  3. Yakir Aharonov, Lev Vaidman: Protective measurements of two-state vectors, w: Robert Sonné Cohen, Michael Horne, John J. Stachel (eds.): Potentiality, Entanglement and Passion-At-A-Distance, Quantum Mechanical Studies for A. M. Shimony, wolumin 2, 1997, s. 1–8, s. 2
  4. Yakir Aharonov, Peter G. Bergmann, Joel L. Lebowitz: Time symmetry in the quantum process of measurement, Physical Review B., vol. 134, no. 6, pp. 1410–1416, 1964
  5. Michael Dickson: Non-relativistic quantum mechanics, Jeremy Butterfield, John Earman (eds.): Philosophy of Physics, Handbook of the Philosophy of Science, North-Holland, Elsevier, s. 275–416, Przypis na s. 327
  6. B. Reznik, and Y. Aharonov: Time-symmetric formulation of quantum mechanics, Phys. Rev. A, wol. 52, nr 4, s. 2538–2550, 1995
  7. Yakir Aharonov, Lev Vaidmann: About position measurements which do not show the Bohmian particle position, w: James T. Cushing, Arthur Fine, Sheldon Goldstein (eds.): Bohmian mechanics and quantum theory: an appraisal, Kluwer Academic Publishers, 1996, s. 141–154, s. 141, 147
  8. Yakir Aharonov, Lev Vaidman: The Two-State Vector Formalism of Quantum Mechanics: an Updated Review. W: Juan Gonzalo Muga, Rafael Sala Mayato, Íñigo Egusquiza (eds.): Time in Quantum Mechanics, wolumin 1, Lecture Notes in Physics 734, s. 399–447, 2. ed., Springer, 2008, DOI 10.1007/978-3-540-73473-4_13, arXiv:quant-ph/0105101v2 (złożono 21 maja 2001, wersja z 10 lipca 2007) s. 443
  9. Ruth E. Kastner, przemówienie na Cambridge 2014 Conference, Free Will and Retrocausality in the Quantum World, [1]
  10. Avshalom C. Elitzur, Eliahu Cohen: The Retrocausal Nature of Quantum Measurement Revealed by Partial and Weak Measurements, AIP Conf. Proc. 1408: Quantum Retrocausation: Theory and Experiment (13–14 czerwca 2011, San Diego, California), s. 120-131, DOI http://dx.doi.org/10.1063/1.3663720 (streszczenie)

Bibliografia edytuj

  • Yakir Aharonov, Lev Vaidman: The Two-State Vector Formalism of Quantum Mechanics: an Updated Review. W: Juan Gonzalo Muga, Rafael Sala Mayato, Íñigo Egusquiza (eds.): Time in Quantum Mechanics, wolumin 1, Lecture Notes in Physics, wol. 734, s. 399–447, 2. ed., Springer, 2008,DOI 10.1007/978-3-540-73473-4_13, arXiv:quant-ph/0105101v2 (złożone 21 maja 2001, wersja z 10 lipca 2007)
  • Lev Vaidman: The Two-State Vector Formalism, arXiv:0706.1347v1 (złożone 10 lipca 2007)
  • Lev Vaidman: Backward Evolving Quantum States, Journal of Physics A: Mathematical and Theoretical, wol. 40, nr 12, pp. 3275 ff., DOI 10.1088/1751-8113/40/12/S23 arXiv:quant-ph/0606208v1 (złożone 25 lipca 2006)
  • Yakir Aharonov, Eyal Y. Gruss: Two-time interpretation of quantum mechanics, arXiv:quant-ph/0507269v1 (złożone 28 lipca 2005)
  • Eyal Gruss: A Suggestion for a Teleological Interpretation of Quantum Mechanics, arXiv:quant-ph/0006070v2 (złożone 14 lipca 2000, wersja z 4 sierpnia 2000)
  • Yakir Aharonov, Lev Vaidman: Complete description of a quantum system at a given time, Journal of Physics A: Mathematical and General, wol 24, nr 10, s. 2315 ff., 1991, DOI 10.1088/0305-4470/24/10/018 (streszczenie)
  • Yakir Aharonov, David Albert, Lev Vaidman: How the result of a measurement of a component of the spin of a spin-1/2 particle can turn out to be 100, Phys. Rev. Lett. 60, s. 1351–1354, 1988 (streszczenie)
  • Yakir Aharonov, Peter G. Bergmann, Joel L. Lebowitz: Time symmetry in the quantum process of measurement, Physical Review B., wol. 134, nr 6, s. 1410–1416, 1964
  • Yakir Aharonov, et al. Measurement and collapse within the two-state vector formalism. Quantum Studies: Mathematics and Foundations 1.1-2 (2014): 133-146.