Westland Wapiti
Westland Wapiti – brytyjski samolot bombowy i rozpoznawczy z okresu międzywojennego.
 Samoloty Westland Wapiti Mk IIA z 55 Dywizjonu RAF | |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent | |
| Typ |
samolot wielozadaniowy |
| Konstrukcja |
dwupłat o konstrukcji metalowej |
| Załoga |
2 (pilot i strzelec/obserwator) |
| Historia | |
| Data oblotu |
1927 |
| Lata produkcji |
1927 – 1932 |
| Dane techniczne | |
| Napęd |
silnik gwiazdowy, 9-cylindrowy Bristol Jupiter VI (Mk I) |
| Moc |
420 KM (Jupiter VI) |
| Wymiary | |
| Rozpiętość |
14,14 m |
| Długość |
9,65 m (z krótkim kadłubem) |
| Wysokość |
3,60 m |
| Powierzchnia nośna |
35,3 m² |
| Masa | |
| Własna |
1487 kg |
| Startowa |
2449 kg |
| Osiągi | |
| Prędkość maks. |
225 km/h na wysokości 1525 m |
| Prędkość przelotowa |
117 km/h |
| Prędkość minimalna |
90 km/h |
| Prędkość wznoszenia |
4,3 min. na pułap 1525 m |
| Pułap |
5730 m |
| Zasięg |
580 km |
| Dane operacyjne | |
| Uzbrojenie | |
| 1 karabin maszynowy Vickers kal. 7,7 mm, zsynchronizowany 1 karabin maszynowy Lewis kal. 7,69 mm 263 kg bomb | |
| Użytkownicy | |
| Wielka Brytania, Australia, Indie, Kanada, Unia Południowej Afryki, Chiny | |
Historia edytuj
W 1926 roku brytyjskie Ministerstwo Lotnictwa wydało założenia nr 26/27 dla nowego samolotu wielozadaniowego dla RAF, na podstawie których miał zostać zbudowany nowy samolot mający zastąpić używany dotychczas samolot Airco DH.9. W założeniach podano również, ze powinien on mieć konstrukcję całkowicie metalową, a przy jego konstrukcji należało użyć elementów z konstrukcji samolotu Airco DH.9A.
Taki właśnie samolot został opracowany w wytwórni Westland Aircraft i już w 1927 roku został oblatany. Samolot ten miał jeszcze konstrukcję mieszana, cześć konstrukcji była jeszcze drewniana. Dopiero kolejne wersja Mk II była zgodnie z założeniami całkowicie metalowa. Od razu też rozpoczęto produkcję seryjną tych samolotów.
W trakcie produkcji seryjnej wprowadzano dalsze zmiany i ulepszenia w samolocie zarówno w jego napędzie stosując nowe silniki, jak również zbudowano wersję z dłuższym kadłubem.
Opracowano następujące wersje samolotu:
- Mk I – pierwszej wersji seryjnej z silnikiem Bristol Jupiter VI o mocy 420 KM
- Mk IA – wersja z silnikiem Bristol Jupiter VIIIF o mocy 480 KM
- Mk IB – wersja wyprodukowana dla Unii Południowej Afryki
- Mk II – wersja przedprodukcyjna o konstrukcji całkowicie metalowej
- Mk IIA – wersja produkcyjna z wyposażeniem do lotów w warunkach tropikalnych, jak również przystosowana do zamiany podwozia na pływaki.
- Mk III – wersja zaprojektowana do lotnictwa Unii Południowej Afryki w której zastosowano silnik Armstrong Siddeley Jaguar VI o mocy 550 KM. W zakładach Westland Aircraft zbudowano tylko 4 egzemplarze, dalszych 27 zbudowano na licencji w zakładach lotniczych SAAF.
- Mk IV – projekt przeznaczona dla Hiszpanii z przedłużonym kadłubem i wyposażona w silnik Hispano-Suiza 12N, zbudowano jedynie kadłub, natomiast nie wykonano całego samolotu.
- Mk V – wersja z przedłużonym kadłubem oraz mocniejszym podwoziem i silnikiem Bristol Jupiter IXF o mocy 550 KM
- Mk VI – wersja szkolno-treningowa wyposażona w urządzenia sterowe w obu kabinach
- Mk VII – wersja eksperymentalna, ulepszona wersja Mk V z silnikiem Bristol Pegasus, prototyp samolotu Westland PV-6 Wallace; na samolocie dokonano pierwszego przelotu nad szczytem Mount Everestu – 3 kwietnia 1933 roku.
- Mk VIII – wersja z długim kadłubem przeznaczona dla Chin, z silnikiem Armstrong Siddeley Panther IIA o mocy 550 KM.
Produkcja samolotu trwała do 1932 roku, w tym okresie łącznie zbudowano 585 samolotów wszystkich wersji, w tym 27 samolotów na licencji. Kontynuacją Wapiti była maszyna Westland Wallace.
Użycie bojowe samolotu edytuj
Samoloty Westland Wapiti od 1928 roku były wprowadzane do lotnictwa brytyjskiego, łącznie znalazły się na wyposażeniu 21 dywizjonach RAF, gdzie użytkowane były w latach 1928 – 1940.
Oprócz dywizjonów RAF używane były przez lotnictwie Australii (RAAF) w latach 1929 – 1944, lotnictwie Kanday (RCAF), lotnictwie Indii, lotnictwie RPA (SAAF) i w Chinach przez lotnictwa podległe Kuomintangowi.
Opis techniczny edytuj
Samolot Westland Wapiti był dwumiejscowym samolotem bombowy i rozpoznawczy, dwupłatem o konstrukcji metalowej. Kadłub i skrzydła kryte płótnem. Kabiny odkryte. Podwozie klasyczne – stałe, w wersji Mk IIA istniała możliwość w miejsce podwozia montowania pływaków. Napęd – silnik gwiazdowy, chłodzony powietrzem.
Bibliografia edytuj
- A. H. Lukins: The book of Westland Aircraft. Londyn: Aircraft (Technical) Publications Ltd, 1944, s. 48-49. (ang.).