Wejherowie herbu Skarzyna
 |
Ten artykuł od 2021-04 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł. |
Wejherowie herbu Skarzyna[1] – stary ród wywodzący się z Würzburga we Frankonii, związany silnie z historią Pomorza, gdzie wielu Weyherów piastowało od XV do XVII wieku ważne funkcje administracyjne[2]. Najbardziej znanymi postaciami rodu byli:
- Ernest Wejher (ok. 1517–1598)[3], starosta pucki[4], wojewoda chełmiński,
- Jan Jakub Wejher (syn poprzedniego) (1580–1626)[5], starosta pucki[4].
- Jakub Weiher (syn poprzedniego) (1609–1657)[6], kasztelan chełmiński, wojewoda malborski, założył miasto Wejherowo, fundator Kalwarii Wejherowskiej[7].
Pisownia nazwiska edytuj
Nazwisko w pisowni "Weyher" zatrzymali żyjący potomkowie w linii prostej i po mieczu Mikołaja Weihera, książęcego starosty Słupska. Z czasem ta pierwotna forma ewoluowała, dając najrozmaitsze pochodne: Wejher, Wejer, Weyher, Waier, czasem nawet mylnie Weicher, Weichert itp. W poniższym omówieniu użyta zostanie ta forma nazwiska, która przeważa w dokumentach różnych okresów, a więc Weiher. Należy jednak pamiętać, że polska linia Weiherów niejednokrotnie używała nazwiska Weyher dla podkreślenia swej odrębności od linii niemieckiej, zwłaszcza w czasach wojen i zaborów.
Historia najwcześniejsza edytuj
Prasiedziba rodu znajdowała się w Würzburgu, we Frankonii (Niemcy). W 1190 r. jeden z Weiherów został pasowany na rycerza przez cesarza Fryderyka I Barbarossę. Jeden z jego potomków zawędrował na Pomorze. Był to Dietrich Weiher (Teodoryk Weiher), który w 1373 roku otrzymał od wielkiego mistrza Winricha von Kniprode lenno w postaci Łeby w ziemi lęborsko-bytowskiej, będącej w owym czasie w rękach krzyżackich.
W okresie wojny trzynastoletniej Hans Weiher był podobno sprzymierzeńcem Krzyżaków. W drugiej połowie XV wieku, gdy ziemia lęborsko-bytowska przeszła w ręce książąt pomorskich, Weiherowie zajmowali już wiele ważnych stanowisk.
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Herby Miast Pomorskich. Wejherowo, „Pomerania” (9), 1991, s. 54, ISSN 0238-9045.
- ↑ Wejherowie i Wejherowo, [w:] Cezary Obracht-Prondzyński, Miłosława Borzyszkowska-Szewczyk, Instytut Kaszubski w Gdańsku, Gniazdo gryfa : słownik kaszubskich symboli, pamięci i tradycji kultury, Gdańsk 2020, s. 597-598, ISBN 978-83-65826-47-3, OCLC 1267529272 [dostęp 2023-01-23].
- ↑ Ernest Wejher h. wł. [online], geni_family_tree [dostęp 2023-01-23] (pol.).
- ↑ a b Wejherowie i Wejherowo, [w:] Cezary Obracht-Prondzyński, Miłosława Borzyszkowska-Szewczyk, Instytut Kaszubski w Gdańsku, Gniazdo gryfa : słownik kaszubskich symboli, pamięci i tradycji kultury, Gdańsk 2020, s. 597, ISBN 978-83-65826-47-3, OCLC 1267529272 [dostęp 2023-01-23].
- ↑ Jan Wejher h. wł. [online], geni_family_tree [dostęp 2023-01-23] (pol.).
- ↑ Jakub Wejher h. wł. [online], geni_family_tree [dostęp 2023-01-23] (pol.).
- ↑ Wejherowie i Wejherowo, [w:] Cezary Obracht-Prondzyński, Miłosława Borzyszkowska-Szewczyk, Instytut Kaszubski w Gdańsku, Gniazdo gryfa : słownik kaszubskich symboli, pamięci i tradycji kultury, Gdańsk 2020, s. 598, ISBN 978-83-65826-47-3, OCLC 1267529272 [dostęp 2023-01-23].
Bibliografia edytuj
- Stefan Ciara, Kariera rodu Weiherów 1560-1657, Prace Instytutu Historycznego UW, ISBN 83-00-01080-7