Widuchowa (województwo zachodniopomorskie)

wieś w województwie zachodniopomorskim

Widuchowa (niem. Fiddichow[3]) – wieś w Polsce, położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie gryfińskim, w gminie Widuchowa. Dawniej samodzielne miasto. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa szczecińskiego.

Widuchowa
wieś
Ilustracja
kościół NSPJ
Państwo

 Polska

Województwo

 zachodniopomorskie

Powiat

gryfiński

Gmina

Widuchowa

Liczba ludności (2008)

1354

Strefa numeracyjna

91

Kod pocztowy

74-120[2]

Tablice rejestracyjne

ZGR

SIMC

0785538

Położenie na mapie gminy Widuchowa
Mapa konturowa gminy Widuchowa, po lewej znajduje się punkt z opisem „Widuchowa”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko lewej krawiędzi nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Widuchowa”
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego
Mapa konturowa województwa zachodniopomorskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Widuchowa”
Położenie na mapie powiatu gryfińskiego
Mapa konturowa powiatu gryfińskiego, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Widuchowa”
Ziemia53°07′42″N 14°23′12″E/53,128333 14,386667[1]

31 grudnia 2008 roku w miejscowości mieszkało 1354 osób[4].

Nazwa edytuj

Pierwszą, nieoficjalną, nazwą po II wojnie światowej było Widuchowo[5][6].

12 listopada 1946 r. nadano miejscowości polską nazwę Widuchowa[3].

Położenie edytuj

Miejscowość leży nad rzeką Odrą, na granicy z Niemcami. Na wysokości Widuchowej Odra rozdziela się na dwie odnogi: Odrę Zachodnią, po której przeprowadzona jest linia graniczna oraz Odrę Wschodnią. Pomiędzy tymi dwiema odnogami rozciąga się obszar zwany Międzyodrzem, na którym ustanowiono Park Krajobrazowy Dolina Dolnej Odry.

Historia edytuj

W X wieku był to gród słowiański przy przeprawie przez Odrę, mieściła się w nim komora celna. W 1283 utracił prawa targowe na rzecz Gryfina, w 1347 miejscowość otrzymała prawa miejskie[7]. W XV wieku przez miasto przebiegała granica Pomorza i Brandenburgii. Od 1653 do 1679 Widuchowa należała do Szwecji, a następnie do Brandenburgii. W latach 1733–1788 było to prywatne miasto margrabiów ze Schwedt, w XVIII wieku było znane z jarmarków, czemu towarzyszył rozwój rzemiosła. Przed II wojną światową było znane z przetwórstwa tytoniu[8]. W 1945 Widuchowa została zniszczona w 80% i utraciła prawa miejskie, obecnie trwają starania o przywrócenie praw miejskich[9].

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa szczecińskiego.

Zabytki edytuj

  • Kościół romański z XIII wieku, przebudowany w XVIII, otynkowany, nad fasadą ryglowa wieżyczka barokowa z XVIII–XIX w. z hełmem i latarenką. Kamienną nawę zdobią romańskie portale i blendy, od wschodu w kształcie krzyża. Posiada portal z uskokami, wyposażenie zabytkowe m.in. barokowy ołtarz[10];
  • Fundamenty zamku z XIII wieku, zniszczonego w XVII w., pozostały relikty murów oporowych;
  • Zespół stodół i spichlerzy tytoniowych z przewiewnymi dachami;
  • Domy ryglowe z XVIII–XIX w.[8];
  • Stylowe wille z przełomu XIX i XX w.[10].

Komunikacja edytuj

Przez Widuchową przebiega droga krajowa nr 31, łącząca Szczecin ze Słubicami. Miejscowość jest także portem na międzynarodowej drodze wodnej: ŚwinoujścieSzczecin – Gryfino – Widuchowa – HohensaatenEberswaldeBerlin.

W 1877 r. miejscowość uzyskała połączenie kolejowe (zelektryfikowane w 1983 roku) po wybudowaniu ostatniego odcinka Nadodrzańskiej Magistrali Kolejowej Wrocław – Szczecin z Chojny do nieistniejącego już szczecińskiego Dworca Wrocławskiego. Przystanek kolejowy Widuchowa znajduje się ok. 3,7 km na wschód od centrum miejscowości.

Planowana jest organizacja szlaku wodnego Berlin – Szczecin – Bałtyk.

Do 21 grudnia 2007 r. funkcjonowało tu rzeczne przejście graniczne Widuchowa – Gartz, które na mocy układu z Schengen zostało zlikwidowane.

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 145762
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1461 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. a b Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).
  4. Program Ochrony Środowiska dla gminy Widuchowa – Aktualizacja I. Poznań: ABRYS Technika Sp. z o.o., 2010-03, s. 24. (Załącznik do Uchwały Nr X/92/2011 Rady Gminy Widuchowa z dnia 3 listopada 2011 r.)
  5. Mapa Polski 1:1 000 000. Warszawa: Wojskowy Instytut Geograficzny Sztab Generalny, 1945.
  6. Robert Ryss. Ślady zakryte i odkryte. „Gazeta Chojeńska”. 22(569), 2005-06-02. ISSN 1232-664X. [dostęp 2013-02-15]. (pol.). 
  7. Historia Widuchowej na stronach Urzędu Gminy
  8. a b Czesław Piskorski, Pomorze Zachodnie, mały przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka Warszawa, 1980, s. 303-304, ISBN 83-217-2292-X, OCLC 8032482.
  9. Mieszkańcy Widuchowej chcą żyć w mieście
  10. a b Piotr Skurzyński „Pomorze” Wyd. Sport i Turystyka – Muza S.A. Warszawa 2007 s. 70 ISBN 978-83-7495-133-3

Linki zewnętrzne edytuj