Wielka Pacyficzna Plama Śmieci

Wielka Pacyficzna Plama Śmieci – olbrzymie dryfujące skupisko śmieci i plastikowych odpadów utworzone przez prądy oceaniczne w północnej części Oceanu Spokojnego między Kalifornią a Hawajami. Odkryta w 1997 roku przez Charlesa Moore’a. Druga, podobna, znajduje się bardziej na zachód, pomiędzy Hawajami a Japonią[1].

Lokalizacja Pacyficznej Plamy Śmieci
Plama Śmieci znajduje się w Wirze Północnopacyficznym, jednym z pięciu głównych wirów oceanicznych
Pozostałości pisklęcia albatrosa, który był karmiony przez rodziców wyłowionymi odpadami plastikowymi, co doprowadziło do jego śmierci

Szacowana masa dryfującej plamy wynosi 45–129 tys. ton, ma powierzchnię aż 1,6 mln km² i zbudowana jest w 99,9% z tworzyw sztucznych[2], z czego większość to materiał fotodegradowalny, który nie ulega pełnemu rozkładowi, lecz rozpada się na pył[3]. Większość plastikowej materii unoszącej się w oceanach jest rozłożona do postaci pyłu tworzącego nie zwartą masę, lecz zawiesinę. Ilość tego typu plastikowych odpadów unoszących się w północnym Pacyfiku bywa szacowana z grubsza na 100 mln ton[4]. Cząstki plastiku znajdowane są na różnych głębokościach, przy czym na otwartym oceanie więcej ich unosi się blisko powierzchni niż w głębi, podczas gdy w strefie przybrzeżnej zagęszczenie zawiesiny jest podobne w całym słupie wody, co częściowo wynika z faktu, że drobiny porasta peryfiton, z którym opadają na dno[5]. W skład plastisfery, czyli zespołu organizmów, dla których zawiesina plastikowych drobin jest siedliskiem, Wielkiej Pacyficznej Plamy Śmieci wchodzą głównie bakterie z rodzaju Bacillus (średnio 1664 os./mm²) i okrzemki pierzaste (średnio 1097 os./mm²). Towarzyszą im ziarenkowce, okrzemki centryczne, bruzdnice, kokolitofory i promienice. Bakterie są związane raczej z cząstkami styropianu, podczas gdy okrzemki preferują cząstki plastiku o chropowatej powierzchni, a większe zróżnicowanie wykazują na większych odpadach[6].

Zarówno pył plastikowy, jak i większe odpady trafiają do sieci troficznej. Niestrawne elementy, blokując układ pokarmowy, powodują śmierć zwierząt morskich, w tym ponad miliona ptaków i około 100 000 ssaków rocznie[4].

Zobacz też edytuj

Przypisy edytuj

  1. The world’s rubbish dump: a tip that stretches from Hawaii to Japan [online], independent.co.uk [dostęp 2017-11-27] (ang.).
  2. Tomasz Ulanowski, Wielka Pacyficzna Wyspa Śmieci jeszcze większa, niż myślano [online], wyborcza.pl, 22 marca 2018 [dostęp 2018-03-23].
  3. The Great Pacific Garbage Patch. W: Amy Galland: Waste &Opportunity: U.S. Beverage Container Recycling Scorecard and Report, 2008. As You Sow, 2008, s. 17.
  4. a b Andrzej Hołdys. Na własnych śmieciach. „Wiedza i Życie”. 5, s. 22–25, maj 2008. Prószyński Media. ISSN 0137-8929. (pol.). 
  5. C.J. Moore, G.L. Lattin, A.F. Zellers: Density of Plastic Particles found in zooplankton trawls from Coastal Waters of California to the North Pacific Central Gyre. Algalita Marine Research Foundation. s. 1–6. [dostęp 2010-03-02]. (ang.).
  6. Henry S. Carson, Magnus S. Nerheim, Katherine A. Carroll, Marcus Eriksen. The plastic-associated microorganisms of the North Pacific Gyre. „Marine Pollution Bulletin”. 75 (1–2), s. 126–132, 2013-10-15. DOI: 10.1016/j.marpolbul.2013.07.054. (ang.).