Wielka trójka

Wielka trójka – termin, którym najczęściej określa się przywódców trzech światowych mocarstw alianckich (ZSRR, USA oraz Wielka Brytania) spotykających się w czasach II wojny światowej na trzech konferencjach międzynarodowych – kolejno: teherańskiej (1943) oraz jałtańskiej i poczdamskiej (obie w 1945), na których omawiano wojenne zobowiązania sojusznicze oraz kształt przyszłego porządku światowego po pokonaniu państw Osi.

Od lewej: Józef Stalin, Franklin D. Roosevelt i Winston Churchill na konferencji teherańskiej

Od lewej: Czang Kaj-szek, Roosevelt i Churchill w Kairze, 25 listopada 1943

Rzeźba z piachu przedstawiająca „wielką trójkę” (Churchill, Roosevelt, Stalin). Moskwa, Ogólnorosyjskie Centrum Wystawowe (2010)

Wielką trójką nazywano też przywódców trzech mocarstw zwycięskich w I wojnie światowej (Wielkiej Brytanii, USA i Francji). Termin ten ma także odniesienia do innych wydarzeń w polityce globalnej.

Wielka trójka II wojny światowej

W jej skład wchodzili:

• Józef Stalin – przywódca ZSRR
• Winston Churchill – premier Wielkiej Brytanii (zastąpiony w drugiej fazie konferencji poczdamskiej przez Clementa Attleego z powodu klęski konserwatystów w wyborach do Izby Gmin)
• Franklin Delano Roosevelt – prezydent Stanów Zjednoczonych (po śmierci zastąpiony w Poczdamie przez Harry’ego Trumana)

Inną „wielką trójkę” w czasie II wojny światowej tworzyli przywódcy trzech państw zebrani na konferencji kairskiej w 1943 r.:

• Franklin Delano Roosevelt – prezydent Stanów Zjednoczonych
• Winston Churchill – premier Wielkiej Brytanii
• Czang Kaj-szek – generalissimus Chin

Wielka trójka I wojny światowej

Określenia tego (lub też: „gruba trójka”) używa się także w odniesieniu do przywódców zwycięskich światowych mocarstw, będących autorami kończącego I wojnę światową traktatu wersalskiego w 1919 roku.

Byli to:

• David Lloyd George – premier Wielkiej Brytanii
• Thomas Woodrow Wilson – prezydent Stanów Zjednoczonych
• Georges Clemenceau – premier Francji

Razem z premierem Włoch, Vittorio Emanuele Orlando tworzyli oni na paryskiej konferencji pokojowej (w połowie stycznia 1919) tzw. „wielką czwórkę”, przy czym rola Włoch była najmniej znacząca.

Wielka trójka – wizja współczesności

Parag Khanna, amerykański politolog, twierdzi że świat staje się areną wpływu trzech największych supermocarstw: USA, oraz jego potencjalnych rywali: Chin i Unii Europejskiej określanych jako „G-3”. Ich wzajemna równowaga i ścieranie się wpływów ma zastąpić dotychczasową hegemonię USA. Na drugim poziomie znajdują się mocarstwa o mniejszym znaczeniu: Rosja, Indie i Japonia.

Zobacz też

• Rada Ministrów Spraw Zagranicznych
• pentarchia (polityka)