Wielopłetwcokształtne
Wielopłetwcokształtne[2] (Polypteriformes) – monotypowy rząd ryb kostnoszkieletowych (Osteichthyes), zaliczany do rzędu Cladistii[3] (Cladistii jest traktowana przez niekóre ujęcia systematyczne jako infragromada w obrębie ryb promieniopłetwych[4][5]). Jest taksonem siostrzanym dla Actinopteri, obejmującego wszystkie pozostałe ryby promieniopłetwe. Najstarsze znane szczątki kopalne wielopłetwcokształtnych pochodzą ze środkowej kredy Afryki i późnej kredy Ameryki Południowej[4].
| Polypteriformes[1] | |||
| Bleeker, 1859 | |||
| Okres istnienia: kreda–dziś | |||
 Polypterus weeksii | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada |
Cladistii | ||
| Rząd |
wielopłetwcokształtne | ||
| Rodziny | |||
| |||
Budowa edytuj
Wielopłetwcokształtne mają wydłużone ciało pokryte łuską ganoidalną. Na szczękach mają drobne ząbki. Ich kręgi są dwuwklęsłe. Pierwszy kręg łączy się stawowo z kością potyliczną. Płetwa grzbietowa jest długa, płetwy piersiowe zewnętrznie są podobne do płetw ryb trzonopłetwych. Narządem oddychania są skrzela oraz gąbczasty pęcherz pławny.
Systematyka edytuj
Wielopłetwcokształtne obejmują jedną rodzinę[4][3]:
- Polypteridae Bonaparte, 1835 – wielopłetwcowate
We wcześniejszych klasyfikacjach wielopłetwcokształtne zaliczane były do podgromady ryb ramieniopłetwych (Brachiopterygii).
Rodzaje o niepewnej pozycji systematycznej (incertae sedis) zaliczane do rzędu wielopłetwcokształtnych[6]:
- Bartschichthys Gayet & Meunier, 1996
- Inbecetemia Werner & Gayet, 1997
- Nagaia Werner & Gayet, 1997
- Sudania Werner & Gayet, 1997
- Saharichthys Werner & Gayet, 1997
- Sainthilairia Gayet & Meunier, 1996
- Serenoichthys Dutheil, 1999
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Polypteriformes, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ G. Nikolski: Ichtiologia szczegółowa. Tłum. Franciszek Staff. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1970, s. 102.
- ↑ a b Ron Fricke, William Neil Eschmeyer, Jon David Fong, SPECIES BY FAMILY/SUBFAMILY, [w:] Eschmeyer's Catalog of Fishes, California Academy of Sciences, 2 kwietnia 2024 [dostęp 2024-04-24] (ang.).
- ↑ a b c Joseph S. Nelson: Fishes of the World. John Wiley & Sons, 2006. ISBN 0-471-25031-7.
- ↑ R. van der Laan. Family-group names of fossil fishes. „European Journal of Taxonomy”. 466, s. 51, 2018. DOI: 10.5852/ejt.2018.466. (ang.).
- ↑ M. Gayet, F.J. Meunier & C. Werner. Diversification in Polypteriformes and special comparison with the Lepisosteiformes. „Palaeontology”. 45 (2), s. 361–376, 2002. (ang.).
Bibliografia edytuj
- Rząd: Ramieniopłetwe Polypteriformes. W: Władysław Zamachowski, Adam Zyśk: Strunowce Chordata. Kraków: Wydawnictwo Naukowe WSP, 1997. ISBN 83-86841-92-3.