Wierzchowina (województwo lubelskie)

wieś w województwie lubelskim

Wierzchowinawieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie krasnostawskim, w gminie Żółkiewka[5][6].

Wierzchowina
wieś
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Powiat

krasnostawski

Gmina

Żółkiewka

Liczba ludności (2021)

336[2][3]

Strefa numeracyjna

84

Kod pocztowy

22-335[4]

Tablice rejestracyjne

LKS

SIMC

0907444[5]

Położenie na mapie gminy Żółkiewka
Mapa konturowa gminy Żółkiewka, na dole znajduje się punkt z opisem „Wierzchowina”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Wierzchowina”
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Wierzchowina”
Położenie na mapie powiatu krasnostawskiego
Mapa konturowa powiatu krasnostawskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Wierzchowina”
Ziemia50°50′58″N 22°50′02″E/50,849444 22,833889[1]

W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa zamojskiego.

Wieś stanowi sołectwo gminy Żółkiewka[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego (III 2011 r.) wieś liczyła 419 mieszkańców[8].

Części wsi edytuj

Integralne części wsi Wierzchowina[5][6]
SIMC Nazwa Rodzaj
0907450 Borowina kolonia

Historia edytuj

Wieś notowana w początkach XIV wieku jako Wierzchlaniowa (rok 1305), następnie jako Vyrzchowyna w 1505 roku i Wierzchovina w 1607[9].

Wierzchowina, wieś, folwark i dobra u źródeł rzki Lentowni alias Łętowni (dopływ Wieprza) w powiecie krasnostawskim ówczesnej gminie Żółkiewka, parafii Chłaniów, odległe 28 wiorst od Krasnegostawu posiadały w roku 1890 ma 61 domów i 601 mieszkańców wyznania rzymskokatolickiego. Ludność trudni się rolnictwem we wsi kowal, stolarz, bednarz, tkacz[10].

Według spisu z roku 1827 było tu 59 domów i 311 mieszkańców. Wieś ta jest miejscem urodzenia Antoniego Wieniarskiego [a] (ur. 21 stycznia 1823), autora wielu obrazków z życia ludu miejskiego i wiejskiego.

Podobno (jak podaje Słownik z roku 1893) pierwotna nazwa brzmiała „Wierzehlaniowa”, jak ma o tym świadczyć akt erekcji parafii Chłaniów z roku 1305 oraz inne późniejsze akty kościelne i sądowe. W ostatnich czasach właściciel dóbr Wierzchowina Koszarski na obszarze po wyciętym lesie założył folwark Koszarsko (w r. 1882) i oddzielił z dóbr osobny folwark Borowiny[10].

Dobra Wierzchowina składały się w r. 1890 z folwarków: Wierzchowina i Koszarsko, nomenklatur Borowina i Wąż, rozległość dominalna mórg 1823, a w tym: folwark Wierzchowina gruntów ornych i ogrodów 804 mórg, łąk mórg 72, lasu mórg 320, nieużytków mórg 27; budynków murowanych 4, drew. 18; płodozm. 7. polowy. Folwark Koszarsko gruntów ornych i ogrodów mórg 459, lasu mórg 128, nieużytków mórg 13; budynków drewnianych 3; lasy urządzone; młyn wodny. Wieś Wierzchowina osad 57, mórg 771 i Wieś Majdan Wierzchowiński osad 14, mórg 152[10].

Uwagi edytuj

  1. Antoni Wieniarski (1825–1870), polski pisarz używający pseudonimu Grzegorz Kostrzewa, wiele lat pracował jako urzędnik, a twórczością literacką zajmował się w czasie wolnym. Pisał artykuły do czasopism warszawskich, sztuki dramatyczne, komedie oraz powieści historyczne. Był jednym z najlepszych znawców życia ówczesnej Warszawy, jego utwory zawierają bogaty materiał historyczno-obyczajowy epoki. Jest autorem m.in. następujących pozycji: Obrazki lubelskie (1854), Pogadanki. Szkice teraźniejszości i przeszłości (1854), Powieści historyczne (1852), Powieści z podań i dziejów polskich (1860), Szwaczka warszawska. Krotochwila w jednym akcie ze śpiewakami (1857), Ulicznik warszawski. Krotochwila ze śpiewakami w jednym akcie (1856), Warszawiacy i hreczkosieje. Komedia w trzech aktach ze śpiewakami (1857) (Cyfroteka.pl Nota).

Przypisy edytuj

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 147074
  2. Wieś Wierzchowina w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-02-22], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  3. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-02-22].
  4. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1452 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  5. a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
  6. a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-11-18]. 
  7. Jednostki pomocnicze gminy Żółkiewka. Urząd Gminy Żółkiewka. [dostęp 2016-02-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-02-16)].
  8. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
  9. Czopek ↓, s. 199.
  10. a b c Wierzchowina 1(2), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 411.

Bibliografia edytuj