Wierzchowo (powiat szczecinecki)
Wierzchowo (niem. Wurchow) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie szczecineckim, w gminie Szczecinek. Znajduje się tu ośrodek wydobycia gazu ziemnego.
| wieś | |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Strefa numeracyjna |
94 |
| Kod pocztowy |
78-411[2] |
| Tablice rejestracyjne |
ZSZ |
| SIMC |
0312580 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Szczecinek  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu szczecineckiego  | |
 53°51′34″N 16°36′31″E/53,859444 16,608611[1]
| |
W latach 1973–1976 miejscowość była siedzibą gminy Wierzchowo Szczecineckie.
Wierzchowo (ok. 800 mieszkańców) leży 20 km na północ od miasta Szczecinek, przy trasie Poznań – Koszalin (droga krajowa nr 11). Duża część wsi jest położona na wzniesieniu oddzielającym dwa jeziora, po stronie zachodniej niewielkie jezioro Kacko (Wierzchówko), a od wschodu stosunkowo duże jezioro Wierzchowo.
O długiej historii wsi świadczą dwa grodziska słowiańskie[3]. Już w roku 1295 pojawia się nazwa wsi Virchowe, od położenia na szczycie wzgórza. W najwyższym punkcie miejscowości znajduje się ryglowy kościół pw. Wniebowzięcia NMP z XVIII w. Wnętrze kościoła salowe, strop belkowy wsparty dwoma rzędami drewnianych kolumn, między którymi wbudowane są empory obiegające wnętrze. W odległości 10 m na zachód od kościoła znajduje się wolno stojąca szachulcowa dzwonnica, z XVII-wiecznym dzwonem (1641 rok). Około 150 m na północ od ostatnich zabudowań, po zachodniej stronie drogi, znajduje się stożkowate grodzisko o stromych stokach, usytuowane wśród podmokłych łąk przy pierwotnym brzegu jeziora Kacko. Samo nasypisko grodziska jest bardzo dobrze zachowane, porośnięte krzewami oraz drzewami liściastymi. Na zboczu wzgórza od strony drogi pomniki przyrody w postaci okazałych dębów. Sam obiekt jest datowany na VIII–XI wiek.
We wsi znajduje się poczta, ośrodek zdrowia oraz apteka, szkoła podstawowa i gimnazjum, a nad brzegiem jeziora rybakówka z pokojami gościnnymi.
Jezioro Wierzchowo położone 139 m n.p.m., powierzchnia 731 ha, średnia głębokość 9,6 m maksymalna ok. 27 m. Na przesmyku między jeziorami Wierzchowo i Studnica (Drężno) grodzisko słowiańskie (Drawska Góra). Drugie grodzisko znajduje się w północno-zachodniej części jeziora, na półwyspie w pobliżu wsi Grąbczyn. Jest to największe grodzisko w powiecie szczecineckim. Z jeziora Wierzchowo wypływa rzeka Gwda, mająca swe źródła na podmokłych łąkach w pobliżu. Brzegi tego akwenu są przeważnie strome, wysokie, porośnięte lasami, miejscami plaże. Dużo miejsca na biwaki. Występujące ryby to: szczupak, okoń, leszcz, węgorz, lin, płoć, krasnopióra, sielawa, sieja.
Zabytki edytuj
- park dworski, pozostałość po dworze[4].
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 147140
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1466 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Czesław Piskorski, Pomorze Zachodnie, mały przewodnik, Warszawa: Wyd. Sport i Turystyka, Warszawa, 1980, s. 307, ISBN 83-217-2292-X, OCLC 8032482.
- ↑ Zabytki w Polsce
Linki zewnętrzne edytuj
- Jezioro Wierzchowo, Wierzchowo, opis, zdjęcia 2012