Wikipedia:Propozycje do Dobrych Artykułów/Drzewostany Puszczy Białowieskiej

Drzewostany Puszczy Białowieskiej

Dyskusja zakończona
Rozpoczęcie: 10 września 2012 23:00:10	Zakończenie: 24 września 2012 23:00:10
Wynik: Przyznano

To nie jest tematyka, którą zwykle się zajmuję, jestem tu tylko hobbystą-amatorem i zdaję sobie sprawę, że być może nie wszystkie detale zostały należycie dopracowane, ale DA to nie medal. Wydaje mi się, że na DA artykuł zasługuje. Na więcej mnie nie stać. Janczuk d'un jour pour attendre 23:00, 10 wrz 2012 (CEST)

Odnoszę wrażenie, że pierwszy akapit sekcji "Ochrona Puszczy" powinien zostać skrócony, jest to materiał na artykuł o BPN. Janczuk d'un jour pour attendre 22:03, 11 wrz 2012 (CEST)

Dostrzeżone błędy merytoryczne

1. "i zapotrzebowanie na pewne gatunki (dąb, jesion, sosna)" to sugeruje, że w nawiasie wymieniane są gatunki. Natomiast sosna (Pinus) cz dąb (Quercus) to rodzaje. Ta sama nieścisłość pojawia się kilkakrotnie w tekście Mpn (dyskusja) 12:52, 11 wrz 2012 (CEST)

   Poprawione. Janczuk d'un jour pour attendre 22:03, 11 wrz 2012 (CEST)

2. Hmmm... jodła to też nie jest gatunek. — Paelius Ϡ 13:28, 11 wrz 2012 (CEST)

   Chodzi oczywiście o jodłę pospolitą, ale opracowania mówią "jodła". W taki sposób piszą naukowcy: Faliński i Więcko, tak też pisze Piotr Bajko (EPB). Tak też jest w pierwszej - jak się zdaje - publikacji na temat puszczańskiej jodły: Tadeusz Wiśniewski, Kilka szczegółów o jodle w Puszczy Białowieskiej, Ochrona Przyrody 1924 (Rocznik IV) ss. 100-103. Jest tak zapewne dlatego, bo nie ma innej alternatywy. Czy mam zmienić na jodłą pospolita? Janczuk d'un jour pour attendre 22:03, 11 wrz 2012 (CEST)

3. W sekcji "Lasy szpilkowe" wymienione są: "kosmatka wiosenna" i "ostrzyca" – to nazwy albo błędne albo lokalne. Wyguglałem, że ostrzyca to przytulia czepna, ale ten gatunek zupełnie nie pasuje do opisanego zbiorowiska (rośnie w innych siedliskach). W sekcji "Olsy" pojawia się tajemniczy "jaskier zwisły". Kenraiz (dyskusja) 11:47, 15 wrz 2012 (CEST)

   Poprawione lub usunięte. Trudno mi się wypowiadać w kwestii ostrzyc, występuje u Karpińskiego, ale z nowszych autorów żaden nie wspomina. Kosmatka wiosenna, za Karpińskim, występuje też u Elizy Orzeszkowej i ma to być Lazula vernalis, co może świadczyć o wyjściu z użycia, bądź że jest to lokalna nazwa. Jaskier zwisły, to Ranunculus repens, czyli jaskier rozłogowy, taką nazwę posługuje się np. E. Więcko. Janczuk d'un jour pour attendre 12:52, 15 wrz 2012 (CEST)

4. Uwaga! jestem amatorem Zastanawiam się nad nazwami łacińskimi zbiorowisk roślinnych (porównywałem z [1]) "Carpiatum typicum" - grąd wysoki, a parę linijek dalej Querceto-Carpinetum - grąd niski. Inne nazwy też budzą pewne wątpliwości, ale niech rozstrzygną eksperci. "Podszyt leśny stanowiony jest przez kruszynę, kalinę, leszczynę, czarną porzeczkę, bez," Czy "bez" to nazwa gatunku ? "Lasy te zostały ponadto przetrzebione przez człowieka w naszych czasach" - nasze czasy - problematyczne, raz jest "wywrot", a kiedy indziej "wykrot", "a miód pszczeli po dziś dzień uchodzi za jeden z najlepszych pszczelich produktów" - brakuje chyba słowa lipowy ? Kpjas φ 22:21, 21 wrz 2012 (CEST)

   Te dwie podane nazwy pochodzą od Karpińskiego (też się zastanawiałem). "Bez" - nie chodzi o gatunek. "Nasze czasy" - chodzi o XX wiek, jakkolwiek w pierwszej dekadzie XXI wieku wycinano na niewiele niższym poziomie. Poprawione. Miód pszczeli - poprawione. Janczuk d'un jour pour attendre 03:07, 22 wrz 2012 (CEST)

5. 1) W opisach zdjęć częste są kwartały. Z kontekstu wynika, ze chodzi o oddziały leśne. Nie wiem skąd określenie "kwartał", może to jakiś regionalizm. W literaturze specjalistycznej to zawsze (chyba) są oddziały. 2) Liczne łacińskie nazwy zespołów leśnych są błędne (prawie wszystkie). Niestety zarówno chodzi o liczne literówki, jak i co gorsza o dawną nomenklaturę. Trudno mi zidentyfikować niektóre opisy ze współcześnie wyróżnianymi zespołami leśnymi. 3) Nie widzę sensu wstawiania w takim haśle opisów różnic między gatunkami drzew (jest kilka zdań o dębach) – to hipertekstowa encyklopedia i czytelnik łatwo może poczytać o poszczególnych gatunkach. Z tematem hasła różnice kształtów liścia niewiele mają wspólnego. 4) Wymieniony jest w treści "jeden gatunek wiązu krzewiastego – wiąz korkowy". Nie ma takiego gatunku – najwyraźniej chodzi o odmianę korkową wiązu polnego. 5) Nie chce mi się wierzyć, że Faliński pisał że gatunki lekkonasienne (osika, brzozy, iwa) rozprzestrzeniły się w Puszczy wskutek wyrębów i niszczenia lasu. Leśnictwo nowoczesne nie dopuszcza do powstawania luk (po zrębie zalesienie musi nastąpić w ciągu dwóch lat). W efekcie lasy użytkowane gospodarczo cierpią na brak luk i gatunków lekkonasiennych. W lasach naturalnych luki i zbiorowiska przedleśne są naturalnym elementem dynamiki ekosystemu leśnego i przez to są pożądanym jego składnikiem, włącznie z zaleceniami tworzenia luk sztucznie, tam gdzie jest ich niedostatek (poradniki dobrych praktyk dla siedlisk naturowych). 6) Dobrze byłoby konsekwentnie, jak w innych hasłach Wikipedii wszędzie stosować jednolite nazewnictwo gatunków tj. zgodne ze standardem listy krytycznej roślin naczyniowych. W praktyce chodzi o używanie nazw takich jak w tematach haseł pl.wiki. Przydałoby się też konsekwentne linkowanie do haseł o gatunkach. Teraz sporo jest jeszcze nazw regionalnych, ludowych, niewiele mówiących wielu czytelnikom (witwa, wiklina). Podobnie tam gdzie wymieniane są nazwy rodzajowe (np. sosna, świerk, cis i jodła), przydałoby się podać konkretnie o jaki gatunek chodzi i podlinkować. 7) Najpierw napisane jest, że "występuje 5 gatunków drzew obcego pochodzenia" po czym wymienionych jest 7. Najpierw podanych jest 5, które "tworzą spontaniczne populacje", a w następnym zdaniu są podane 2 kolejne "bardziej rozpowszechnione" (znaczy się też przecież rozprzestrzeniające się spontanicznie). Kenraiz (dyskusja) 23:48, 21 wrz 2012 (CEST)

   Kwartały występowały w opisie zdjęć, podświadomie zasugerowane obcojęzycznymi opracowaniami. Poprawione. Rzeczywiście była literówka odnośnie nazw łacińskich - Quercoto-Piceeto-Pinetum. Literówki odnośnie nazw zostały już poprawione. "Nie chce mi się wierzyć, że Faliński pisał że gatunki lekkonasienne (osika, brzozy, iwa) rozprzestrzeniły się w Puszczy wskutek wyrębów i niszczenia lasu." Niestety Faliński tak właśnie napisał. Proszę zajrzeć tutaj: Janusz Bogdan Faliński, J. M. Hereźniak: Zielone grądy i czarne bory Białowieży. Warszawa: Instytut Wydawniczy Nasza Księgarnia, 1977, s. 37. W artykule jest napisane, że tego typu lasy powstały w okresie międzywojennym. Nikt wtedy nie dbał o odnowę. Nie mówmy o tym, co robi leśnictwo nowoczesne, bo w okresie międzywojennym tego nie stosowano. Jest nawet nazwa specjalnie dla nich stworzona - lasy pocenturowskie (drzewostany pocenturowskie). Nazwa wskazuje, że winę zrzuca się na Anglików, któryś ze współczesnych autorów twierdzi (może Korbiel - zgaduję), że większość z nich to efekt gospodarki leśnej lat 30. W EPB mamy fotografię tych lasów niedaleko Białowieży. Pisząc ten artykuł byłem inspirowany książką Falińskiego, którą znam od 30 lat (niektóre partie na pamięć). Przez lata był to mój podstawowy podręcznik odnośnie P. Białowieskiej. Nazwy regionalne... część ich uzgadniałem natychmiast już przy pierwszej edycji, ale nie wszystkie, bo nie jest to moja tematyka. Nazwy te pochodzą z publikacji, które wyszły spod ręki specjalistów w dziedzinie. 5/7 gatunków, wziąłem to stąd, strona 40.: "według najnowszych badań (Adamowski W. i inni, 2002) w Puszczy Białowieskiej występuje 5 gatunków drzew obcego pochodzenia, które tworzą na jej obszarze spontaniczne populacje o liczebności przekraczającej 1000 gatunków. Są to klon jawor, klon jesionolistny, dąb czerwony, robinia akacjowa i jabłoń domowa. Jako gatunki o większym stopniu rozprzestrzenienia wymieniane są też jesion pensylwański i czereśnia ptasia. Mimo to na terenie LKP PB brak jest drzewostanów z panującym gatunkiem obcym..." Chodzi o to, że Adamowski wyliczył 5 gatunków, a inni autorzy wskazują na 2 inne. Chyba nie było to wystarczająco jasno wyrażone, ale zostało już poprawione. Janczuk d'un jour pour attendre 03:07, 22 wrz 2012 (CEST)

   Nie tylko Faliński pisze, że gatunki lekkonasienne rozprzestrzeniły się na skutek wyrębów i niszczenia lasów. Pisze o tym Więcko zrzucając winę przede wszystkim na Niemców i Anglików. Ten pogląd bierze swój początek od Karpińskiego i dominował do ok. roku 2000. Simona Kossak twierdziła, że Polacy w latach 30. dokonali większych zniszczeń niż Niemcy i Anglicy. Ten punkt widzenia reprezentuje Janusz Korbiel. Janczuk d'un jour pour attendre 02:13, 23 wrz 2012 (CEST)

   Faktycznie literówek w nazwach było trochę za dużo. Mam nadzieję, ze już ich nie ma. Janczuk d'un jour pour attendre 02:13, 23 wrz 2012 (CEST)

6. Jest jeszcze problem z rozdziałem "Ochrona Puszczy", bo w zasadzie wykorzystać można by go do uzupełnienia sekcji "Ochrona przyrody" w haśle Puszcza Białowieska. W haśle o drzewostanach standardowo "ochrona lasu" oznacza "zabezpieczenie przed szkodami wyrządzanymi przez czynniki abiotyczne i biotyczne" (Encyklopedia leśna). W haśle nie znalazłem jednak nic o zagrożeniach i zabezpieczeniach pożarowych, wpływie zanieczyszczeń, szkodnikach itp. Kenraiz (dyskusja) 00:14, 22 wrz 2012 (CEST)

   Gdyby artykuł kandydował na medal na pewno byłoby to niezbędne. Artykuł zasadniczo koncentruje się na BPN (jak robi to wiele opracowań), bo tam zachowała się większość naturalnych lasów, a tam człowiek nie ingeruje. Poza BPN jedynie niewielkie fragmenty w rozmaitych częściach Puszczy (Szczekotowo, Starzyna, okolice Masiewa). Janczuk d'un jour pour attendre 02:13, 23 wrz 2012 (CEST)

7. Nie wiem jak poprawić nazwy borów iglastych. W nagłówku jest "lasy szpilkowe", podczas gdy w literaturze fachowej zwykle dba się o rozróżnienie lasów liściastych od borów iglastych (mieszanie pojęć typu bór liściasty i las iglasty to błąd). Problem w tym, że potem w treści opisane są trzy zespoły (?) i tam obok enigmatycznego boru sosnowego jest bór bagienny (też sosnowy) i bór iglasty (czyli określenie ogólne). Nie mam nowszych publikacji o roślinności Puszczy Białowieskiej, ale z map załączonych do "Zespołów leśnych Polski" (Matuszkiewicz 2001) wynika, że w PB sporo jest: boru sosnowego bagiennego (Vaccinio uliginosi-Pinetum), kontynentalnego boru mieszanego (Querco roboris-Pinetum) i subborealnego boru mieszanego (Serratulo-Pinetum). Ze względu na występowanie w Polsce tylko w tamtym rejonie warto byłoby opisać też borealną świerczynę (Sphagno girgensohnii-Piceetum). Odrębną sprawą jest celowość szczegółowego opisywania zespołów roślinnych wraz z runem w haśle o drzewostanie (czyli warstwie drzew w lesie). Może zamiast niejasnych i niespójnych z nomenklaturą fitosocjologiczną opisów zespołów leśnych zostawić po prostu charakterystykę składów drzewostanów, opisaną w odniesieniu do ogólnie wzmiankowanych zespołów lub związków zespołów leśnych. Kenraiz (dyskusja) 11:41, 22 wrz 2012 (CEST)

   Powinno być "bory iglaste"? "Lasy szpilkowe" stosuje Faliński. Sformułowania "bór liściasty" chyba nigdy nie użyłem. Więcko wymienia: bór świeży, bór wilgotny, bór bagienny, bór mieszany świeży i bór mieszany wilgotny. Janczuk d'un jour pour attendre 02:13, 23 wrz 2012 (CEST)

   Określenie "Bory iglaste" jest poprawne, inne są dyskusyjne. Więcko wymienia siedliska leśne – trzeba uważać by nie pomieszać tych siedlisk z zespołami leśnymi. Kenraiz (dyskusja) 20:56, 23 wrz 2012 (CEST)

   Zmieniłem na "bory iglaste". Janczuk d'un jour pour attendre 23:26, 23 wrz 2012 (CEST)

   Sekcje o zespołach leśnych uźródłowione są pracą Karpińskiego sprzed półwiecza, podczas gdy w bibliografii umieszczona jest współczesna praca Pawła Pawlaczyka. Te prace dzieli przepaść wynikająca z rozwoju nomenklatury, wiedzy i możliwości analitycznych. Z kolei w linkach zewnętrznych wskazany jest program ochrony przyrody zawierający na str. 20-26 charakterystykę drzewostanów Puszczy Białowieskiej (zasobności, klasy wieku, gatunki panujące – mnóstwo danych nie wykorzystanych w haśle, a ściśle odnoszących się do jego tematu). Kenraiz (dyskusja) 11:51, 22 wrz 2012 (CEST)

   Praca Pawlaczyka dotyczy wyłącznie BPN, link z programem ochrony przyrody dotyczy LKP. Prace Karpińskiego dotyczą całości, ale Karpiński był tylko punktem wyjścia (posługuje się łatwym, popularnym językiem i łatwiej go wykorzystywać dla wikipedialnych artykułów). Późniejsze opracowania są trudniejsze, roi się w nich od "sosna II bonitacji", "sosna IV bonitacji", warianty i podwarianty grądów, borów mieszanych świeżych, itp. Raczej zbędne do wikipedialnego artykułu. Wikipedialny artykuł raczej nie powinien być tak pisany, dlatego rozpocząłem pisać w oparciu o Karpińskiego i Falińskiego, aktualizując później o nowsze opracowania. (Pawlaczyk pisze przystępnym językiem.) Jednak z jakichś powodów przeoczyłem sekcje o grądach i borach (mimo wszystko nie większość sekcji o zespołach leśnych). Ale już się nie opierają na Karpińskim, poza niektórymi zdaniami (i jeden akapit w sekcji "Klasyfikacja"). Od czasów Karpińskiego niewiele się zmieniło na terenie BPN, w części zagospodarowanej dużo. Karpiński najbardziej się różni w zestawieniu z późniejszymi autorami gdy wylicza gatunki runa charakterystyczne dla danych drzewostanów, w podszycie różnicę są już znacznie mniejsze. No i jego terminy są przestarzałe (np. grond), Puszcza zawsze z małej litery, itp. Karpiński nie był tak naukowy jak nowsze prace, ale umiał łączyć i systematyzować pewne fakty lepiej od większości jego następców. Janczuk d'un jour pour attendre 02:13, 23 wrz 2012 (CEST)

Dostrzeżone braki językowe

1. W sekcji o historii używasz na przemian czasu teraźniejszego i przeszłego. Sugerowałbym jednolite użycie czasu przeszłego Mpn (dyskusja) 12:52, 11 wrz 2012 (CEST)

   Poprawione. Janczuk d'un jour pour attendre 22:03, 11 wrz 2012 (CEST)

2. "Z paproci występuje nerecznica samcza, widłak, turzyce" Mpn (dyskusja) 13:05, 11 wrz 2012 (CEST) to raczej nie paprocie, nie licząc 1. Mpn (dyskusja) 13:05, 11 wrz 2012 (CEST)

   Poprawione. Janczuk d'un jour pour attendre 22:03, 11 wrz 2012 (CEST)

3. W artykule kilkukrotnie występuje słowo "obecnie". Jest to zbyt ogólne stwierdzenie jak na encyklopedie. Poza tym może stać się nie prawdziwe. Proponuje pozamieniać na "od roku R", "wg badań z lat R - R" (Pomoc:Ponadczasowość) Marek Mazurkiewicz (dyskusja) 01:45, 14 wrz 2012 (CEST)

   Usunąłem te, które dotyczyły okresu kilku dekad (tj. 50 lat, 70 lat), zostawiłem tylko te, które dotyczą okresu dłuższego niż 1500 lat (jest ich chyba ze trzy). Nie zachodzi obawa, że się szybko zdezaktualizuje. Janczuk d'un jour pour attendre 03:37, 14 wrz 2012 (CEST)

4. "Obserwuje się zjawisko ustępowania sosny zwyczajnej z terenu BPN, a na siedliska dotąd przez nią zajmowane wkraczają gatunki liściaste. Osiąga też mniejsze rozmiary niż w chwili zakładania Parku Narodowego" co osiąga te rozmiary? Mpn (dyskusja) 21:02, 16 wrz 2012 (CEST)

   Sosna uzyskuje dziś mniejsze rozmiary niż 90 lat temu, tj. w chwili zakładania BPN. Niechoda w publikacji z 2011 podaje, że tylko dwa gatunki uzyskują dziś w BPN mniejsze rozmiary niż w chwili jego zakładania. Drugi gatunek to wiąz górski. Janczuk d'un jour pour attendre 21:21, 16 wrz 2012 (CEST)

5. Wygląda mi na literówki: "Bór sosnowy (Pinetum typicum) zajmuje suche, świeże i wilgotne pisaki." "Runo tworzone jest przez chrobotek", "Flora drzew puszczańskich liczy 26 gatunków, w tym 21 gatunków drzew liściastych a 5 iglastych" ; dość często widzę brak dwukropka przy wyliczeniach. Niekiedy widzę używanie czasu teraźniejszego do wydarzeń przeszłych i zbyt (IMO) swobodny styl. Kpjas φ 22:21, 21 wrz 2012 (CEST)

   To jakieś przeoczenie, dzięki za wskazanie. Janczuk d'un jour pour attendre 02:13, 23 wrz 2012 (CEST)

Dostrzeżone braki uźródłowienia

Dostrzeżone braki w neutralności

Dostrzeżone błędy techniczne

1. Zwracam uwagę na brak zgony na wykorzystanie wcześniej publikowanych i dostępnych na stronie internetowej ilustracji załadowanych na commons przez Zubrona. Tomasz Wachowski (dyskusja) 09:10, 16 wrz 2012 (CEST)

   Zmieniona grafika. Poza tym - jak na moje wyczucie - w tego typu artykule grafiki powinny być bez ludzi. Tylko martwa natura (co innego w artykułach o drzewach pomnikowych). Janczuk d'un jour pour attendre 21:21, 16 wrz 2012 (CEST)

2. Jestem laikiem w temacie i dla ułatwienia lektury czy można podlinkować o jaką turzycę chodzi? (Sekcja Naturalna historia Puszczy) Tomasz Wachowski (dyskusja) 12:53, 17 wrz 2012 (CEST) Zrobione THX Tomasz Wachowski (dyskusja) 13:14, 18 wrz 2012 (CEST)

Poprawiono

Sprawdzone przez

1. Gdarin dyskusja 17:16, 14 wrz 2012 (CEST) interesujący artykuł
2. xMICHCIOx (dyskusja) 22:07, 15 wrz 2012 (CEST)
3. Tomasz Wachowski (dyskusja) 13:10, 17 wrz 2012 (CEST)
4. Mpn (dyskusja) 15:17, 20 wrz 2012 (CEST)