Wiktor Kubar ps. „Janek”, „Tadeusz” (właśc. Jakub Rapaport) (ur. 18 września 1910 w Łodzi, zm. 11 stycznia 1982 w Warszawie) – działacz komunistyczny, publicysta i dziennikarz żydowskiego pochodzenia, 1951–1957 wiceprezes Centralnego Urzędu Wydawnictw, 1957–1967 zastępca redaktora naczelnego „Kuriera Polskiego”.

Wiktor Kubar
Data i miejsce urodzenia

18 września 1910
Łódź

Data i miejsce śmierci

11 stycznia 1982
Warszawa

Zawód, zajęcie

publicysta, dziennikarz

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Order Sztandaru Pracy II klasy Order Krzyża Grunwaldu III klasy
Grób działaczy komunistycznych Tomasza Bazylewicza i Wiktora Kubara na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie

Życiorys

edytuj

Był synem tkacza Mojżesza, uczestnika rewolucji 1905. Po ukończeniu szkoły powszechnej w 1925 został zecerem, a w 1928 skończył zawodową szkołę graficzną. Działał w Związku Zawodowym Drukarzy i Pokrewnych Zawodów w Polsce (sekretarz sekcji młodocianych), od 1926 w Związku Młodzieży Komunistycznej (ZMK), a następnie KZMP. Był członkiem, następnie sekretarzem komórki ZMK przy związkach zawodowych, a od 1927 członkiem Komitetu Dzielnicowego (KD) ZMK. Drukował i kolportował odezwy i ulotki komunistyczne i występował na masówkach fabrycznych. Współorganizował demonstrację z okazji Międzynarodowego Dnia Młodzieży (2 września 1928), za co został aresztowany i skazany na półtora roku więzienia. Podczas pobytu w więzieniu w Łęczycy wstąpił do KPP. Popierał stanowisko ultralewicowej frakcji „mniejszości” w KPP. Po zwolnieniu w czerwcu 1930 został członkiem Komitetu Łódzkiego (KŁ) KZMP i KŁ KPP. W 1931 organizował w Warszawie Technikę Centralną KPP, później również Technikę Centralną KPZU. W grudniu 1931 został sekretarzem KŁ KZMP. Od 1932 przebywał w Stanisławowie, gdzie był sekretarzem Komitetu Okręgowego (KO) Komunistycznego Związku Młodzieży Zachodniej Ukrainy (KZMZU). 5 maja 1933 został aresztowany i skazany na 3 lata więzienia. Po zwolnieniu w maju 1936 włączył się w organizowanie „jednolitego frontu” z PPS, OM TUR, ZWM i Legionem Młodych. Z ramienia KZMP współredagował gazetę „Młodzi idą”. Współorganizował strajk włókniarzy i kampanię wyborczą do Rady Miejskiej. W styczniu 1937 został aresztowany pod zarzutem napisania deklaracji wyborczej i apelu do młodzieży, a następnie osadzony w obozie w Berezie Kartuskiej do marca 1938.

W październiku 1939 wraz z Witoldem Kolskim (komunistą i również byłym więźniem Berezy) udał się do Lwowa, gdzie był magazynierem w warsztatach artyleryjskich i dyrektorem technicznym w kombinacie wydawniczym. Po czerwcu 1941 został ewakuowany do Charkowa, następnie do Azji Środkowej. Od października 1941 pracował w kołchozie w obwodzie samarkandzkim, a od kwietnia 1942 w fabryce w Samarkandzie. 27 maja 1943 wstąpił do 1 DP. im. T. Kościuszki jako inspektor sanitarny, a od sierpnia 1943 jako zastępca dowódcy ds. oświatowych kompanii fizylierów w 2 pp. Od września 1943 kierował drukarnią 1 Korpusu, a następnie został sekretarzem odpowiedzialnym gazety Armii Polskiej w ZSRR „Zwciężymy”. Od czerwca 1944 był sekretarzem odpowiedzialnym „Do broni”. Od 12 lipca 1944 był członkiem PPR. W sierpniu 1944 został awansowany na kapitana i odznaczony Orderem Czerwonej Gwiazdy oraz wyznaczony do zorganizowania gazety „Wolność”. Od czerwca 1946 był naczelnym dyrektorem w Centralnym Zarządzie Przemysłu Graficznego w Ministerstwie Informacji i Propagandy. W maju 1947 został dyrektorem Zakładów Poligraficznych, a w czerwcu 1949 naczelnym dyrektorem przemysłu poligraficznego. Od września 1951 do 1957 był wiceprezesem Centralnego Urzędu Wydawnictw. Od kwietnia 1957 pracował w redakcji „Kuriera Polskiego”, gdzie był zastępcą redaktora naczelnego. W sierpniu 1967 na fali czystek antysemickich został odwołany ze stanowiska, a w marcu 1968 usunięty z PZPR, co nazwał największą tragedią swojego życia. W kwietniu 1968 przeszedł na emeryturę.

Był odznaczony m.in. Orderem Sztandaru Pracy II klasy, Orderem Krzyża Grunwaldu III klasy i Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Pochowany na cmentarzu Powązki Wojskowe w Warszawie (kwatera B2-7-18)[1].

Bibliografia

edytuj
  • Celina Budzyńska, „Kubar Wiktor”, w: Słownik biograficzny działaczy polskiego ruchu robotniczego t. 3, Warszawa 1992, s. 503–504.

Przypisy

edytuj