Wiktor Leśniewski
Wiktor Adam Leśniewski (ur. 23 grudnia 1886 w Warszawie, zm. 5 lipca 1963 w Warszawie) – polski prawnik, polityk, kierownik Ministerstwa Rolnictwa i Dóbr Narodowych II RP.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
23 grudnia 1886 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| kierownik Ministerstwa Rolnictwa i Dóbr Narodowych | |
| Okres |
od 29 grudnia 1929 |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Odznaczenia | |
     
| |
Życiorys edytuj
Urodził się w rodzinie inteligenckiej Teofila i Emilii z domu Vacqueret[1]. Uczęszczał do V Gimnazjum Państwowego w Warszawie, za udział w strajku szkolnym podczas rewolucji 1905 roku został relegowany. W semestrze zimowym 1905/1906 r. uczęszczał jako słuchacz nadzwyczajny na Wydział Matematyki przy Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie[1]. Ukończył prywatne Gimnazjum Chrzanowskiego, a egzamin maturalny złożył w Parnawie, w ówczesnej guberni inflanckiej. W latach 1907–1912 studiował na Wydziale Prawa Uniwersytetu w Petersburgu, po czym powrócił do Warszawy. Od 1 kwietnia 1917 do 30 czerwca 1918 pracował jako referent prawny w Departamencie Gospodarstwa Społecznego Tymczasowej Rady Stanu. Pracował także w Radzie Windykacji Strat Wojennych Tymczasowej Rady Stanu Tymczasowej Rady Stanu[2]. Pracował później w Ministerstwie Rolnictwa i Dóbr Koronnych (Dóbr Państwowych), kolejno jako radca ministerialny, naczelnik Wydziału Prezydialnego, dyrektor Departamentu Organizacyjnego. Od 14 maja 1928 do 1 kwietnia 1933 podsekretarz stanu[1].
II Rzeczpospolita edytuj
Od 29 grudnia 1929 do 16 stycznia 1930 był kierownikiem ministerstwa w piątym rządzie Kazimierza Bartla[3]. Początkowo otrzymał nominację na szefa tego resortu. Powierzenie urzędnikowi funkcji ministra rolnictwa wydawało się jednak złamaniem tradycji obowiązującej od maja 1926 r., w myśl której na czele tego resortu, podobnie jak i Ministerstwa Reform Rolnych, stali każdorazowo przedstawiciele warstwy ziemiańskiej[3]. Dlatego też wywołało to protesty wpływowych przedstawicieli środowiska ziemiańskiego, które spowodowały, że premier zdecydował się na odwołanie Leśniewskiego, proponując mu w zamian urząd wiceministra. Ministrem rolnictwa został natomiast Leon Janta-Połczyński. Leśniewski należał do bliskich współpracowników Janty-Połczyńskiego, a ten wielokrotnie zapraszał go na przyjęcia w swoim majątku w Borach Tucholskich[3]. Już po zakończeniu kariery ministerialnej, gdy Leśniewski pełnił funkcję podsekretarza stanu, a Janta-Połczyński sprawował urząd ministra rolnictwa w gabinetach Walerego Sławka, Józefa Piłsudskiego, ponownie Sławka i Aleksandra Prystora, Leśniewski wielokrotnie zastępował go na posiedzeniach Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów[1]. Z kolei w marcu 1931 r. z inicjatywy Janty-Połczyńskiego powołany został do życia Związek Rolników z Wyższym Wykształceniem na czele z Leśniewskim, który miał być organem eksperckim w sprawie edukacji rolniczej[3]. W 1930 r., w związku z wprowadzonymi przez MR zmianami przy zakupie drewna pochodzącego z lasów państwowych Leśniewski wraz z Adamem Loretem, ówczesnym kierownikiem Departamentu Lasów Państwowych MR, zostali oskarżeni w artykułach prasowych, inspirowanych przez przedsiębiorstwa korzystające dotąd z monopolu w handlu z drewnem, o czerpanie osobistych korzyści z nowej procedury. Zarzuty te nie zostały jednak potwierdzone[1].
W 1933 odszedł ze służby państwowej. Był następnie dyrektorem Związku Izb i Organizacji Rolniczych RP. Z ramienia związku uczestniczył wówczas w pracach przygotowawczych nad projektami rozporządzeń w zakresie uporządkowania długów rolniczych[3]. W latach 1933-1939 piastował stanowisko prezesa Komisji Artykułów Zwierzęcych przy Ministerstwie Przemysłu i Handlu, wiceprezesem Rady Nadzorczej Państwowego Banku Rolnego, prezesem Komitetu Parku Narodowego w Pieninach[1].
II wojna światowa i PRL edytuj
Podczas okupacji niemieckiej pracował w Radzie Głównej Opiekuńczej (RGO) jako zastępca przewodniczącego sekcji kwalifikacji i rozdziału świadczeń. Uczestniczył w pracach Biura Ziem Zachodnich Delegatury Rządu na Kraj, gdzie zajmował się zagadnieniem przyszłego osiedlenia ludności polskiej na te tereny[3].
Po zakończeniu wojny i powstaniu Ministerstwa Ziem Odzyskanych Leśniewski został w nim konsultantem sekcji siewnej. Pełnił również funkcję konsultanta do spraw organizacyjno-prawnych Państwowych Nieruchomości Ziemskich[3]. W październiku 1947 został bezpodstawnie aresztowany, a następnie – w 1949 – został skazany na dożywotnie więzienie. W maju 1955 został zwolniony, a w 1960 zrehabilitowany[1].
Zmarł 5 lipca 1963 r. Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 141-2-5)[4].
Życie prywatne edytuj
Leśniewski od 4 października 1913 był żonaty z Zofią Marią Jankowską, z którą miał córkę Irenę Quirini oraz syna Andrzeja[1].
Ordery i odznaczenia edytuj
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (8 listopada 1930)[5][6]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2 maja 1923)[5][7]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[5]
- Krzyż Komandorski Orderu Izabeli Katolickiej (Hiszpania)[5]
- Krzyż Komandorski Orderu Lwa Białego (Czechosłowacja)[5]
- Krzyż Wielki Orderu Korony Rumunii (Rumunia)[5]
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g h Premierzy i ministrowie Rzeczypospolitej Polskiej 1918-1939 [online], polona.pl [dostęp 2023-10-13] (pol.).
- ↑ Włodzimierz Suleja, Tymczasowa Rada Stanu, Warszawa 1998, s. 223.
- ↑ a b c d e f g Premierzy i ministrowie Rzeczypospolitej Polskiej 1918-1939 [online], polona.pl [dostęp 2023-10-19] (pol.).
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: KRZYŚ QUIRINI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2019-12-19].
- ↑ a b c d e f Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest?. Wyd. II popr. Warszawa: Główna Księgarnia Wojskowa, 1938, s. 421.
- ↑ M.P. z 1930 r. nr 260, poz. 351 „za zasługi w zakresie ustawodawstwa rolniczego oraz organizacji administracji rolnictwa”.
- ↑ Order Odrodzenia Polski. Trzechlecie pierwszej kapituły 1921–1924. Warszawa: Prezydium Rady Ministrów, 1926, s. 26.
Bibliografia edytuj
- Kto był kim w II Rzeczypospolitej, pod red. Jacka M. Majchrowskiego, Warszawa 1994, wyd. I.