Wiktor Spodenkiewicz

1909 - 1984 muzykolog; pedagog; krytyk i publicysta muzyczny

Wiktor Spodenkiewicz (ur. 27 lipca 1909[1][2] w Łodzi, zm. 1 grudnia 1984 we Wrocławiu[2]) – polski muzykolog, pedagog, krytyk i publicysta muzyczny, altowiolista i skrzypek[3].

Wiktor Spodenkiewicz
Data i miejsce urodzenia

27 lipca 1909
Łódź

Data i miejsce śmierci

1 grudnia 1984
Wrocław

Miejsce spoczynku

Cmentarz Grabiszyński

Zawód, zajęcie

muzykolog, pedagog, krytyk i publicysta muzyczny

Alma Mater

Uniwersytet Jagielloński

Uczelnia

PWSM we Wrocławiu

Małżeństwo

Barbara Pijarowska-Spodenkiewicz

Dzieci

Adam Spodenkiewicz
Marek Pijarowski

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi

Życiorys edytuj

Uczył się Państwowym Gimnazjum im. Mikołaja Kopernika w Łodzi, gdzie w 1929 zdał maturę[4]. W latach 1923–1929 uczył się gry na skrzypcach w Konserwatorium Muzycznym w Łodzi. Następnie kontynuował naukę w École Normale de Musique w Paryżu (1929–1931) oraz kształcił się prywatnie u S. Culbertsona. W 1931 powrócił do Polski, gdzie odbył służbę wojskową. Następnie podjął pracę nauczyciela skrzypiec w Konserwatorium Muzycznym w Łodzi. W 1936 podjął studia w zakresie muzykologii i romanistyki na Uniwersytecie Poznańskim. W latach 1939–1942 przebywał w Łodzi, gdzie był zaangażowany w tajne nauczanie przedmiotów ogólnokształcących i muzycznych, następnie pracował jako urzędnik w Warszawie[3].

Po zakończeniu II wojny światowej kontynuował studia w zakresie muzykologii na Uniwersytecie Jagiellońskim pod kierunkiem Zdzisława Jachimeckiego, uzyskując w 1948 dyplom magistra. W latach 1945–956 pracował jako altowiolista w orkiestrze Państwowej Filharmonii Krakowskiej. W latach 1946–1948 był asystentem w Instytucie Muzykologii Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz pracował jako redaktor muzyczny i kierownik płytoteki Krakowskiej Rozgłośni Polskiego Radia. Od 1948 był kierownikiem redakcji muzycznej PR w Krakowie. W 1949 zamieszkał we Wrocławiu, gdzie do 1953 pracował jako kierownikiem redakcji muzycznej Wrocławskiej Rozgłośni Polskiego Radia[3].

W latach 1952–1984 był wykładowcą Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej we Wrocławiu (późn. Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego). Od 1963 był w niej starszym wykładowcą. Prowadził zajęcia m.in.: z literatury muzycznej, kontrapunktu klasycznego, historii dyrygentury i analizy dzieła muzycznego. Na uczelni był ponadto kierownikiem Katedry Wykonawstwa Zespołowego (1969-1972), prodziekanem Wydziału Instrumentalnego oraz kierownikiem Katedry Instrumentów Orkiestrowych (1972–1975). W latach 1953–1970 pracował jako zastępca dyrektora w Państwowej Podstawowej Szkole Muzycznej i Państwowym Liceum Muzycznym we Wrocławiu (późn. im. Karola Szymanowskiego), w którym również uczył form muzycznych i gry na skrzypcach[3].

Należał do Sekcji Teorii Muzyki Okręgowego Zespołu Metodyczno-Programowego we Wrocławiu. Był współorganizatorem cyklu koncertowego „Filharmonia Młodych” w latach 1973–1984. Należał do Koła Terenowego Stowarzyszenia Polskich Artystów Muzyków (od 1956), w którym był członkiem: zarządu (1957,1959, 1974, 1977, 1981), sądu koleżeńskiego (1968), rady artystyczno-programowej (1971). Był redaktorem programów Festiwali Chopinowskich w Dusznikach (1973, 1974, 1976), a także był inicjatorem i prelegentem cyklu koncertowego „Dzieło Jana Sebastiana Bacha” (1975-1982)[3].

Życie prywatne edytuj

Był synem Antoniego i Anny z domu Rychter. Jego żoną była aktorka – Barbara Pijarowska-Spodenkiewicz, z którą miał 2 synów: Adama Spodenkiewicza (ur. 1945) – astronoma i wiolonczelistę oraz Marka Pijarowskiego (ur. 1951) – profesora sztuk muzycznych, dyrygenta.

Został pochowany na Cmentarzu Grabiszyńskim we Wrocławiu[2].

Publikacje edytuj

Spodenkiewicz był autorem felietonów i recenzji muzycznych, m.in. w: „Słowie Polskim” (1954), „Sprawach i Ludziach” (1956), „Nowych Sygnałach” (1956–1957), „Odrze” (1958, 1960), „Wiadomościach” (1975), „Ruchu Muzycznym” (1958–1971) i „Gazecie Robotniczej” (1966–1984). Ponadto był autorem publikacji z biografistyki muzyczne i historii muzyki, m.in.[3]:

  • Sylwetki kompozytorów wrocławskich, w: „Studia i rozprawy. Kultura muzyczna Dolnego Śląska. Przeszłość i dzień dzisiejszy”, Warszawa 1971.
  • Karol Szymanowski i Paweł Kochański. Przyjaźń i współpraca..., w: „Zeszyty Naukowe PWSM we Wrocławiu”, 1973 nr 5,
  • Paweł Kochański skrzypek, przyjaciel kompozytora..., w: „ Zeszyty Naukowe Akademii Muzycznej im. Karola Lipińskiego we Wrocławiu”, 1984 nr 36,
  • 10 pogadanek z historii muzyki, Warszawa 1957

Odznaczenia edytuj

Przypisy edytuj

  1. Inwentarz archiwalny [online], inwentarz.ipn.gov.pl [dostęp 2023-12-07].
  2. a b c Wiktor Spodenkiewicz (ID: psb.31239.1) [online], sejm-wielki.pl.
  3. a b c d e f g Polski slownik biograficzny: Sowiński Jan-Stanisław August Poniatowski, Skład główny w księg, Gebethnera i Wolffa, 1935 [dostęp 2023-12-07] (pol.).
  4. Nasz wiek. Gimnazjum i Liceum imienia Mikołaja Kopernika w Łodzi 1906–2006. Zarys historyczny. Wspomnienia, Henryk Władysław Skorek (red.), Łódź: I Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Kopernika w Łodzi i Stowarzyszenie Wychowanków Gimnazjum i Liceum im. Mikołaja Kopernika w Łodzi, 2006, s. 488, ISBN 83-908655-0-5.