Wiktor Zbyszewski
Wiktor Adam Zbyszewski herbu Topór (ur. 9 czerwca 1818 w Zatwarnicy, zm. 27 grudnia 1896 w Rzeszowie) – doktor praw, adwokat krajowy, burmistrz Rzeszowa.
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| poseł do Sejmu Krajowego Galicji | |
| Okres | |
| Burmistrz Rzeszowa | |
| Okres | |
Życiorys edytuj
Uczył się w Przemyślu i Sanoku, studia ukończył na Uniwersytecie Lwowskim z wyróżnieniem. Tuż po tym poświęcił się pracy w roli adwokata. Brał udział w zrywie narodowym w 1848 we Lwowie, był w delegacji domagającej się zwiększenia praw Polaków w Galicji. W tym samym roku wraz z delegacją udał się do Wiednia, aby przedstawić swoje racje cesarzowi Franciszkowi Józefowi I. W 1851 został adwokatem miasta Lwowa. Po reformie sądownictwa i zrzeczeniu się funkcji adwokata lwowskiego zamieszkał w Rzeszowie. Był założycielem Kasy Oszczędnościowej (3. w Galicji).
W czasie powstania styczniowego został mianowany konspiracyjnym komisarzem wojennym obwodu rzeszowskiego. Szybko aresztowany i wtrącony do więzienia na zamku. Na mocy powszechnej amnestii wypuszczony na wolność. Po odzyskaniu wolności założył garbarnię. Był cenzorem Banku Austrowęgierskiego, prezesem Towarzystwa Kasynowego i Opieki nad Dziećmi. Inicjator założenia Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. Wchodził w skład komitetów budujących pomniki: Powstańców Styczniowych (Stary Cmentarz), Tadeusza Kościuszki (Stary Rynek, do śmierci był przewodniczącym komitetu, jego miejsce zajął Ignacy Kinel[1][2]) i Adama Mickiewicza (obecnie ulica Adama Mickiewicza)[3]. W 1872 Zbyszewski i Als założyli Koło Prawników Rzeszowskich. W późniejszym czasie przewodniczący Izby Adwokackiej w Krakowie[3]. W latach 1861-1869 był posłem do Sejmu Krajowego Galicji w czasie I i II kadencji reprezentując III kurię okręg Rzeszów. Ponownie z tego samego okręgu posłował w czasie VI kadencji w latach 1889-1895.[4] W latach 1887 - 1890 naczelnik miasta Rzeszowa. Był współwłaścicielem „Dziennika Polskiego” i „Kuryera Rzeszowskiego”. Został pochowany na Starym Cmentarzu w Rzeszowie[3].
Przypisy edytuj
- ↑ Tadeuszowi Kościuszce 1746–1946. Rzeszów: 1946, s. 28.
- ↑ Izabela Mikuła: Pomnik Tadeusza Kościuszki w Rzeszowie. Niedziela, 2013-06-20. [dostęp 2015-04-26].
- ↑ a b c Wiktoria Helwin: Zasłużeni i związani z Rzeszowem i regionem. Stowarzyszenie Opieki nad Starym Cmentarzem w Rzeszowie. [dostęp 2010-04-18]. (pol.).
- ↑ Stanisław Grodziski, Sejm Krajowy galicyjski 1861-1914, Marian Małecki, Kraków: Wyd. Księgarnia Akademicka, 2018, ISBN 978-83-7638-843-4, OCLC 1036643076.
Bibliografia edytuj
- † Wiktor Adam Topór Zbyszewski. „Kuryer Rzeszowski”. Nr 1, s. 1, 3 stycznia 1897.
- Andrzej Piątek. W rocznicę powstania 1863 roku. Echa styczniowych dni. „Nowiny”, s. 4, Nr 16 z 22-24 stycznia 1982.
- Andrzej Piątek. Styczniowe echa 1863. Powstańczy komisarz. „Nowiny-Stadion”, s. 3, Nr 24 z 28-29 stycznia 1984.