Wilgotnica szkarłatna
Wilgotnica szkarłatna (Hygrocybe coccinea (Schaeff.) P. Kumm.) – gatunek grzybów z rodziny wodnichowatych (Hygrophoraceae)[1].
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
wilgotnica szkarłatna |
| Nazwa systematyczna | |
| Hygrocybe coccinea (Schaeff.) P. Kumm. Führer Pilzk.: 112 (1871) | |
Systematyka i nazewnictwo edytuj
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Hygrocybe, Hygrophoraceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1774 r. Schaeffer nadając mu nazwę Agaricus coccineus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1871 r. P. Kumm., przenosząc go do rodzaju Hygrocybe[1].
- Agaricus aurantiocrocatus var. minor Schumach 1803
- Agaricus coccineus Schaeff. 1774
- Agaricus miniatus Scop. 1772
- Hygrocybe coccinea (Schaeff.) P. Kumm. 1871 var. coccinea
- Hygrocybe coccinea var. umbonata Herink 1958
- Hygrocybe miniata (Scop.) Murrill 1916
- Hygrophorus coccineus (Schaeff.) Fr. 1838
- Pseudohygrocybe coccinea (Schaeff.) Kovalenko 1988
Nazwę polską podali Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 1983 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był też jako bedłka pąsowa (ponsowa) i wodnicha szkarłatna[3].
Morfologia edytuj
Średnicy 2 do 5 cm, młody – półkulisty, z wiekiem staje się łukowaty, potem prawie płaski. Powierzchnia gładka, w wilgotnych warunkach śliska, w czasie suszy matowa, z przylegającymi drobnymi włókienkami, brzeg ostry. Kolor czerwony do szkarłatnoczerwonego, z czasem blaknący do ochrowo – żółtego. Brzeg ostry, powierzchnia kapelusza słabo żłobiona[4].
Grube, szerokie, dość gęste, szeroko przyrośnięte i zbiegające ząbkiem, początkowo czerwono-pomarańczowe, potem żółto-pomarańczowe. Ostrza blaszek żółte i gładkie[4]
Wysokości od 4 do 6 cm, średnicy od 5 do 8 mm, cylindryczny, spłaszczony, powyginany, podstawa nieco zwężona, powierzchnia gładka, włóknisty, pusty. Kolor szkarłatnoczerwony do pomarańczowoczerwonego, ku podstawie biały. Jest kruchy i pusty w środku[4].
Cienki, kruchy, wodnisty, w kapeluszu czerwonopomarańczowy, smak łagodny, brak zapachu[4].
Biały.
Występowanie i siedlisko edytuj
W Polsce gatunek rzadki. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status R – potencjalnie zagrożony z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych[5]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Belgii, Szwajcarii, Niemczech, i Holandii[3].
Pojawia się od czerwca do października. Rośnie pojedynczo lub w grupach, na ubogich, suchych pastwiskach i polanach leśnych, na obrzeżach lasów, w strefie podgórskiej i górskiej[4].
Znaczenie edytuj
Prawdopodobnie jest grzybem mikoryzowym[3]. Grzyb jadalny[6], lecz z reguły jest omijany przez grzybiarzy. Nie ma też znaczenia użytkowego ze względu na niewielkie rozmiary[7]. Z uwagi na swą rzadkość występowania, zasługuje na ochronę i nie powinien być zbierany.
Gatunki podobne edytuj
Wilgotnica szkarłatna najbardziej podobna jest do wilgotnicy karminowej (Hygrocybe punicea), która jest jednak większa i ma białawy miąższ w kapeluszu[4]. Istnieje również cała grupa mniejszych czerwonych wilgotnic, np. wilgotnica włoska (Hygrocybe reidii), wilgotnica torfowiskowa (Hygrocybe helobia), wilgotnica purpurowa (Hygrocybe miniata).
Przypisy edytuj
- ↑ a b c Index Fungorum. [dostęp 2013-10-20]. (ang.).
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2013-10-20]. (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e f Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
- ↑ Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
- ↑ Ladislav Hagara, Ottova encyklopedie hub, wyd. 1, Praha: Ottovo nakladatelství, 2015, s. 637, ISBN 978-80-7451-407-4, OCLC 903090511 [dostęp 2018-11-17].
- ↑ Andreas Gminder: Atlas grzybów jak bezbłędnie oznaczać 340 gatunków grzybów Europy Środkowej. 2008. ISBN 978-83-258-0588-3.