Wikipedia

Wilhelm Obrzut

oficer Wojska Polskiego

Wilhelm Obrzut (ur. 30 września 1898 w Grybowie, zm. 5 kwietnia 1966 w Wielkiej Brytanii) – kapitan piechoty Wojska Polskiego i Polskich Sił Zbrojnych, w 1962 mianowany majorem przez Prezydenta RP na uchodźstwie, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Wilhelm Obrzut
Ilustracja
major piechoty major piechoty
Data i miejsce urodzenia

30 września 1898
Grybów

Data i miejsce śmierci

5 kwietnia 1966
Wielka Brytania

Przebieg służby
Siły zbrojne

Cesarsko-królewska Obrona Krajowa
Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne

Jednostki

32 Pułk Piechoty Obrony Krajowej
2 Pułk Strzelców Podhalańskich

Stanowiska

dowódca plutonu
dowódca kompanii

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-ukraińska
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920–1941) Złoty Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Krzyż Waleczności Armii gen. Bułak-Bałachowicza
Multimedia w Wikimedia Commons

Życiorys edytuj

Urodził się 30 września 1898 w Grybowie jako syn Franciszka[1][2]. W Tarnowie uczył się w szkole powszechnej i w C. K. II Gimnazjum, gdzie w 1914 ukończył VI klasę (w jego klasie był m.in. Henryk Sucharski)[3][2]. Działał w skautingu, a od 1914 w Polowych Drużynach Sokolich[2]

Podczas I wojny światowej, w 1916, został wcielony do austro-węgierskiego 32 pułku piechoty Obrony Krajowej, po wszczęciu buntu w jego szeregach na początku 1918 skierowany na front włoski i włączony do oddziału karnego[2]. 22 czerwca 1918 odniósł rany w walkach nad Piawą[2]. Po powrocie na ziemie polskie u kresu wojny 1 listopada 1918 wstąpił do formowanych oddziałów wojska polskiego na bazie macierzystego pułku strzelców Nr 32 w Bochni[2][4]. Formalnie został przyjęty do Wojska Polskiego dekretem z 3 kwietnia 1919 z zatwierdzeniem posiadanego stopnia podporucznika ze starszeństwem z dniem 1 lutego 1918[5]. Otrzymał przydział z dniem 1 listopada 1918 do 20 pułku piechoty[6]. W szeregach przemianowanego z 32 pułku na 2 pułk Strzelców Podhalańskich uczestniczył w wojnie polsko-ukraińskiej na stanowiskach dowódcy plutonu ciężkich karabinów maszynowych oraz dowódcy kompanii[2]. Potem podczas wojny polsko-bolszewickiej w wyprawie kijowskiej, potem w działaniach odwrotowych, Bitwie Warszawskiej, kontruderzeniu znad Wieprza[2]. Po 5 sierpnia 1920 dokonał zajęcia fortu na północ od Dobratycz, a po kontrataku bolszewików odpierał ich uderzenie[2]. W trakcie trzydniowych walk pod Kuźnicą przy zmaganiach o wsie Kowale, folwark Zajzdra i Długosielce w dniu 22 września 1920 odznaczył się nadzwyczajną odwagą pod Milenkowcami[7].

Został zweryfikowany do stopnia porucznika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[8][9][10]. Pod koniec 1920 wraz z 2 pułkiem przybył do Sanoka, gdzie jednostka stacjonowała w okresie pokoju[2]. W latach 20. i 30. II Rzeczypospolitej nadał służył w tymże pułku[11][12][13]. Był dowódcą kompanii[2]. Po stwierdzeniu w 1931 gruźlicy nie był zdolny do dalszej służby wojskowej[2]. W 1934 jako kapitan piechoty przeniesiony w stan spoczynku, był w oficerskiej kadrze okręgowej nr X jako oficer pozostający w dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr X i był wówczas przydzielony do Powiatowej Komendy Uzupełnień Sanok[14].

Należał do Związku Strzeleckiego[15][2], na początku 1935 był komendantem powiatowym ZS w Sanoku[16][17], w 1936 był powiatowym rezerwy[18] (w latach 30. referentką wychowania obywatelskiego sanockiego ZS była Stefania Obrzut[19]). Do 1939 był członkiem sanockiego gniazda Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”[20][21][22][2]. Został delegatem założonego 10 marca 1937 sanockiego Koła Harcerzy z Czasów Walk o Niepodległość do Koła Przyjaciół Harcerstwa w Sanoku[23]. Latem 1939 został zastępcą członka sądu koleżeńskiego okręgu lwowskiego Związku Byłych Ochotników Armii Polskiej[24]. Wraz z żoną Marią zamieszkiwał w Sanoku przy ulicy Bartosza Głowackiego 24[2].

W czasie II wojny światowej służył w Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. W sierpniu 1949 zamieszkał w polskim osiedlu w Penrhos w Walii, gdzie był kierownikiem kantyny. W 1962 Prezydent RP na uchodźstwie mianował go majorem w korpusie oficerów piechoty[25][26].

Zmarł 5 kwietnia 1966 i został pochowany na cmentarzu w Pwllheli, Walia)[27][28][2].

Ordery i odznaczenia edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ Wilhelm Obrzut. wbh.wp.mil.pl. [dostęp 2021-02-10].
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s Andrzej Romaniak. Ku niepodległej. Wilhelm Obrzut - wojenny bohater. „Tygodnik Sanocki”. Nr 15 (1370), s. 12, 13 kwietnia 2018. 
  3. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum II. w Tarnowie za rok szkolny 1913/14. Tarnów: 1914, s. 81.
  4. ↑ Wykaz oficerów, którzy nadesłali swe karty kwalifikacyjne, do Wydziału prac przygotowawczych, dla Komisji Weryfikacyjnej przy Departamencie Personalnym Ministerstwa Spraw Wojskowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922, s. 83.
  5. ↑ 1302. Dekret. „Dziennik Rozkazów Wojskowych”. Nr 41, s. 991, 12 kwietnia 1919. 
  6. ↑ 1334. Rozkaz. „Dziennik Rozkazów Wojskowych”. Nr 41, s. 1001, nr 41 z 12 kwietnia 1919. 
  7. ↑ Ludwik Migdał: Zarys historji wojennej 2-go Pułku Strzelców Podhalańskich. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, s. 27, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
  8. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 439.
  9. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 382.
  10. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 235.
  11. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 379.
  12. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 328.
  13. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 102.
  14. ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 1043.
  15. ↑ Andrzej Romaniak: Sanok. Fotografie archiwalne – Tom II. Wydarzenia, uroczystości, imprezy. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2011, s. 40. ISBN 978-83-60380-30-7.
  16. ↑ Wilhelm Obrzut. Z raidu wzdłuż Karpat. „Strzelec”. Nr 5, s. 8, 3 lutego 1935. 
  17. ↑ 9. Kurs Unitarny dla oficerów Z.S, – wykaz absolwentów. „Dziennik Zarządzeń i Rozkazów”. Nr 4, s. 4, 1 kwietnia 1935. 
  18. ↑ Lista oficerów Związku Strzeleckiego. Warszawa: Komenda Główna Związku Strzeleckiego, 1936, s. 58.
  19. ↑ Z życia organizacyjnego Obwodu L. M. i Kol. Przemyśl. „Zew Morza”. Nr 3-4, s. 11, 1935. 
  20. ↑ Tadeusz Miękisz: Zarys historii Tow. Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku w 50-tą rocznicę jego istnienia. Sanok: Polskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”, 1939, s. 39.
  21. ↑ Anna Sebastiańska: Członkowie TG „Sokół” w Sanoku 1889–1946. 2009-11-29. [dostęp 2015-05-24].
  22. ↑ Paweł Sebastiański, Bronisław Kielar: Wykazy członków Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku. W: 125 lat sanockiego „Sokoła” 1889–2014. Sanok: Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Sanoku, 2014, s. 156. ISBN 978-83-939031-1-5.
  23. ↑ Czesław Mazurczak: Harcerstwo Sanockie 1910–1949. Kraków: Harcerska Oficyna Wydawnicza, 1990, s. 66–67.
  24. ↑ Trzy Okręgi na ziemiach południowo-wschodnich. „Wschód”. Nr 140, s. 3, 23 lipca 1939. 
  25. ↑ Dembiński 1969 ↓, s. 3.
  26. ↑ Lista oficerów Polskich Sił Zbrojnych według awansów dokonanych na uchodźstwie. „Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 4, s. 3, 30 czerwca 1969. 
  27. ↑ Karolina Grodziska: Polskie groby na cmentarzach północnej Walii. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 2004, s. 261. ISBN 83-88857-87-8.
  28. ↑ Wilhelm Obrzut. ancestry.co.uk. [dostęp 2016-01-11]. (ang.).
  29. ↑ Ludwik Migdał: Zarys historji wojennej 2-go Pułku Strzelców Podhalańskich. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, s. 32, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
  30. ↑ M.P. z 1939 r. nr 155, poz. 367 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
  31. ↑ a b Na podstawie zdjęcia.

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wilhelm_Obrzut&oldid=70059202”