Wina holenderskie mają niewielki udział w światowej produkcji, jednak w 2005 w kraju było ponad 100 winogrodników, a powierzchnia winnic sięgała 50 ha[1]. Winnice skupiają się w południowej części kraju, na wschód od Maastricht[1]. Uprawiane są szczepy typowe dla sąsiednich krajów i dostosowane do chłodniejszego klimatu: riesling, müller-thurgau, auxerrois oraz odmiany hybrydowe[1].

Winnice w dolinie Jekerdal koło Maastricht

Od 2009 roku w kraju obowiązują uregulowania prawne dotyczące produkcji, handlu i zasad etykietowania win[2]. Minimalna zawartość naturalnego alkoholu została ustalona na 6,5%[2]. Do uprawy jest dopuszczonych 80 odmian[3].

Holendrzy odegrali ważną rolę w zakładaniu winnic w innych krajach: już w 1647 próbowali nasadzić winorośl na Manhattanie[4], inne źródło wspomina rok 1642, kiedy Nowy Jork był jeszcze nazywany Nowym Amsterdamem, ale krzewy nie przetrwały zimy[5]. Holendrzy rozwinęli także produkcję brandy we Francji, z winnic nad ujściem Loary[6] i w Gaskonii (armaniak)[7] oraz zapoczątkowali produkcję wina w Republice Południowej Afryki[8]. Zajmowali się również samym handlem, m.in. winami francuskimi[6][9] i porto[10].

Winiarstwo w Holandii edytuj

 
Ozdobna butelka holenderskiego wina wyprodukowanego w ramach kampanii reklamowej władz miasta z okazji tysiąclecia Zoetermeer w 2007 roku[11]

Na terenie południowej Holandii winnice były obecne już w czasach rzymskich Imperium Romanum w pierwszych wiekach po Chrystusie[12]. Wino produkowano głównie dla rzymskich żołnierzy, którym przysługiwał jeden litr wina dziennie[12]. Po wycofaniu się rzymskich żołnierzy uprawę winorośli i produkcję wina kontynuowały jedynie klasztory[12].

Około 1000 roku produkcja wina w Europie ponownie rozkwitła[12]. Na terenie Holandii produkcja wina stała się największa ponownie około 1500 roku[12]. Po 1600 roku zmiany klimatyczne (oziębienie) utrudniły uprawę winorośli[12]. Ostatecznie winnice przetrwały do czasów napoleońskich[12]. Wysoki podatek nałożony około 1800 roku na wina niefrancuskie przez Napoleona oraz wzrost popularności piwa doprowadziły do upadku ostatnie holenderskie winnice[12]. W 1860 uprawa winorośli zanikła całkowicie[12].

Przez ponad wiek zaprzestano uprawiania winorośli i produkowania win[12]. Dopiero w 1967 w Maastricht powstała mała winnica „Slavante” o powierzchni 800 metrów kwadratowych[12]. W następnych latach po 1970 roku zaczęto otwierać kolejne nowe winnice w okolicach Maastricht, pozostałych częściach prowincji Limburgii i w prowincji Brabancji[12].

Nowe odmiany winorośli, odporne na zakażenia grzybicze, wymagające mniejszego nasłonecznienia i dojrzewające wcześniej od odmian klasycznych, które pojawiły się na początku lat 90. XX wieku, zainspirowały Holendrów do zakładania winnic w innych częściach kraju, także tych bardziej zlokalizowanych na północ[12]. Najbardziej wysunięte na północ winnice można znaleźć na terenie prowincji Fryzji i na wyspie Texel[12].

W Holandii częściej uprawia się białe niż czerwone odmiany winogron[12]. Z odmian białych występują: johanniter, solaris, riesel, cabernet blanc, merzling i helios[12]. Z odmian czerwonych występują: regent, rondo, cabernet cortis, cabertin, pinotin i baron[12].

Na terenie Holandii znajduje się około 90 dużych i nieco więcej małych winnic produkujących wino na sprzedaż[12]. Ogółem liczba komercyjnych winnic wynosi około 180[12]. Produkcja wina w Holandii to młody i rozwijający się sektor, który nie posiada własnych wielowiekowych tradycji ani wiedzy przekazywanej z pokolenia na pokolenie i znajduje się na etapie zdobywania know-how[12]. Holenderskie wina są głównie dostępne jako produkty lokalne w specjalistycznych sklepach alkoholowych i winiarskich, oferowane w lokalnych restauracjach lub sprzedawane klientom bezpośrednio od producenta w winnicy[12].

W Holandii winorośl jest także uprawiana do hobbistycznej produkcji wina[12]. W związku winiarzy „Wijngaardeniersgilde Nederland” zarejestrowanych było 300 osób[12]. Co roku organizowana jest degustacja i ocena krajowych win amatorskich[12].

Lokalnie jest produkowane i sprzedawane także wino z czarnej porzeczki (j. nid. zwarte bessenwijn)[13].

Przypisy edytuj

  1. a b c Stevenson 2005 ↓, s. 409.
  2. a b VERORDENING HPA WIJN 2009. HPA, marzec 2010. [dostęp 2014-04-23]. (niderl.).
  3. Toegestane druivenrassen in Nederland. [dostęp 2014-04-23]. (niderl. • ang.).
  4. MacNeil 2001 ↓, s. 709.
  5. Stevenson 2005 ↓, s. 520.
  6. a b MacNeil 2001 ↓, s. 262.
  7. MacNeil 2001 ↓, s. 228.
  8. MacNeil 2001 ↓, s. 818.
  9. Stevenson 2005 ↓, s. 62.
  10. Stevenson 2005 ↓, s. 334.
  11. 1000 jaar Zoetermeer: feest (Artykuł w gazecie „Algemeene Dagblad” z 17 listopada 2006). [dostęp 2014-04-25]. (niderl.).
  12. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x Wijnbouw en wijngaarden in Nederland door de eeuwen heen. [dostęp 2014-04-25]. (niderl.).
  13. Zwarte bessenwijn. [dostęp 2014-04-25]. (niderl.).

Bibliografia edytuj

  • Karen MacNeil: The Wine Bible. Nowy Jork: Workman Publishing, 2001. ISBN 978-1-56305-434-1. (ang.).
  • Tom Stevenson: The Sotheby's Wine Encyclopedia. Wyd. 4. Londyn: Dorling Kindersley, 2005. ISBN 0-7566-1324-8. (ang.).