Windhuk

Windhuk
Windhoek
	; Panorama miasta w 2017 roku
	Herb
Państwo	Namibia
Region	Khomas
Burmistrz	Queen Kamati
Powierzchnia	5124 km²
Wysokość	1655 m n.p.m.
Populacja (2023); • liczba ludności; • gęstość	; 486 169; 95 os./km²
Nr kierunkowy	061
Tablice rejestracyjne	W
	Położenie na mapie Namibii Windhuk
	22°34′S 17°05′E/-22,566667 17,083333
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa

Windhuk (ang. Windhoek, wym. ˈ v ɪ n t .h ʊ k; afr. Windhoek, wym. ˈ v ə n t ˌ ɦ u k; niem. Windhuk) – miasto położone w środkowej Namibii na wysokości 1655 m n.p.m., jest największym miastem w kraju i jego centrum politycznym, kulturalnym, gospodarczym, finansowym i społecznym. Stolica Namibii i regionu Khomas. Według spisu w 2023 roku liczy 486,2 tys. mieszkańców^[1].

Historia edytuj

Windhuk w XIX wieku

Znaczek Niemieckiej Afryki Południowo-Zachodniej ze stemplem Windhuk

W 1840 Jonker Afrikaner założył osadę Orlam w miejscu, w którym znajduje się obecnie Windhuk. On i jego zwolennicy przebywali w pobliżu jednego z głównych gorących źródeł, położonych w dzisiejszych przedmieściach Klein Windhoek. Zbudował murowany kościół na 500 osób używany również jako szkoła. Zostały założone ogrody i pola uprawne. Dwóch misjonarzy: Carl Hugo Hahn i Franz Heinrich Kleinschmidt z Rheinische Missionsgesellschaft rozpoczęło tam pracę pod koniec roku 1842. Dwa lata później dwóch metodystów – Richard Haddy i Joseph Tindall – zostało zaproszonych przez Jonkera, aby zmienić Hahna i Kleinschmidta, którzy nie zgadzali się z polityką Jonkera^[2]. Przez pewien czas Windhuk dobrze prosperowało, ale wojny między narodami Nama i Herero w końcu zniszczyły osadę. Po długiej nieobecności, Hahn odwiedził ponownie Windhuk w 1873 roku i był przerażony widząc, że nic nie pozostało z dawnego miasta. W czerwcu 1885 roku, szwajcarski botanik znalazł tylko szakale i głodne perliczki wśród zaniedbanych drzew owocowych.

W 1878 roku Wielka Brytania zaanektowała Walvis Bay i włączyła ją do Kolonii Przylądkowej w 1884, ale nie rozszerzyła swoich wpływów na wnętrze lądu. Żądania kupców z Zatoki Lüderitza doprowadziły w 1884 roku do deklaracji niemieckiego protektoratu nad tym, co nazwano Niemiecką Afryką Południowo-Zachodnią w 1884. Granice niemieckiej kolonii zostały ustalone w 1890 roku, a Niemcy przesłały korpus ochronny, pod dowództwem majora Curt von François, aby utrzymać porządek. Garnizon von François stacjonował w Windhuk, strategicznie położonym jako bufor między narodami Nama i Herero. Dwanaście gorących źródeł dostarczało pod dostatkiem wody do uprawy roślin.

Kolonialny Windhuk powstał w dniu 18 października 1890 roku, kiedy von François położył kamień węgielny pod fort^[3], który jest obecnie znany jako Alte Feste (Stary gród). Po 1907 roku rozwój miasta przyspieszył poprzez migrację rdzennych mieszkańców ze wsi do rosnącego miasta w poszukiwaniu pracy. Coraz więcej europejskich osadników przybywało z Niemiec i Republiki Południowej Afryki. Zostały założone firmy na Kaiser Street (obecnie Alei Niepodległości) wzdłuż grzbietu górskiego dominującego nad miastem. W tym czasie w Windhuk zostały wybudowane trzy zamki: Heinitzburg, Sanderburg i Schwerinsburg.

Niemiecka epoka kolonialna dobiegła końca podczas I wojny światowej, gdy wojska południowoafrykańskie zajęły Windhuk w maju 1915 roku w imieniu Imperium Brytyjskiego. W ciągu następnych pięciu lat, południowoafrykański rząd wojskowy administrował Afryką Południowo-Zachodnią. Obszar ten został przydzielony do Wielkiej Brytanii jako terytorium mandatowe przez nowo-utworzoną Ligę Narodów, a Afryka Południowa administrowała nim. Rozwój miasta zatrzymał się. Po II wojnie światowej, rozwój Windhuk stopniowo nabierał rozpędu z uwagi na dostęp do coraz większego kapitału stymulującego gospodarkę.

Po 1955 roku zostały podjęte duże projekty publiczne, takie jak budowa nowych szkół i szpitali, wytyczenie dróg miejskich (projekt rozpoczęty w 1928 roku od Kaiser Street) oraz budowę tamy i wodociągów. Miasto w 1958 roku uruchomiło pierwszy na świecie zakład odzyskiwania i uzdatniania wody do postaci pitnej ze ścieków^[4].

Windhuk pro forma otrzymało prawa miejskie 18 października 1965 z okazji 75-lecia powtórnego założenia miasta przez von François.

Od czasu uzyskania niepodległości w 1990 roku, Windhoek pozostał stolicą kraju, a także stolicą prowincji centralnej Khomas.

W 2022 roku w Windhuk usunięto pomnik von François. Posąg stał w centrum miasta od października 1965 roku, kiedy odsłonięto go podczas obchodów 75-lecia założenia Windhoek pod niemieckimi rządami kolonialnymi^[5].

Gospodarka edytuj

Rozwinął się przemysł wełniany, mięsny, metalowy i chemiczny. Ośrodek regionu hodowli owiec karakułowych. W pobliżu miasta znajdują się duże złoża rud miedzi.

Transport edytuj

Windhuk jest węzłem kolejowo-drogowym. W mieście dobrze rozwinięta jest sieć autobusowa. 42 km na wschód od miasta leży Windhoek International Airport, z którego usług korzysta rocznie 400 000 osób. Jest to jedyny międzynarodowy port lotniczy w Namibii. Ma regularne połączenia z takimi miastami jak Londyn, Frankfurt nad Menem czy Monachium. Oprócz tych portów ma połączenia także z 50 innymi miastami. Startują stąd samoloty między innymi South African Airways, LTU International czy Air Namibia. Drugim portem lotniczym jest Windhuk-Eros obsługującym głównie prywatne samoloty.

Galeria edytuj

Windhuk
Kościół rzymskokatolicki Najświętszej Marii Panny
Kościół Chrystusa
Aleja Niepodległości
Panorama stacji towarowej

Miasta partnerskie edytuj

Przypisy edytuj

↑ WindhoekW. Express WindhoekW., Chart of the Week [online], Windhoek Express, 18 marca 2024 [dostęp 2024-03-31] (ang.).
↑ BIOGRAPHIES OF NAMIBIAN PERSONALITIES. s. (biografia Afrikaner, Jonker). [dostęp 2016-12-15]. (ang.).
↑ BIOGRAPHIES OF NAMIBIAN PERSONALITIES. s. (biografia Von François, Curt Carl Bruno). [dostęp 2016-12-15]. (ang.).
↑ City of Windhoek – Info Portal – Interesting Facts. [dostęp 2016-12-15].
↑ W Namibii usunięto pomnik niemieckiego kolonizatora [online], TVN24 [dostęp 2022-11-29] (pol.).

[1] WindhoekW. Express WindhoekW., Chart of the Week [online], Windhoek Express, 18 marca 2024 [dostęp 2024-03-31] (ang.).

[2] BIOGRAPHIES OF NAMIBIAN PERSONALITIES. s. (biografia Afrikaner, Jonker). [dostęp 2016-12-15]. (ang.).

[3] BIOGRAPHIES OF NAMIBIAN PERSONALITIES. s. (biografia Von François, Curt Carl Bruno). [dostęp 2016-12-15]. (ang.).

[4] City of Windhoek – Info Portal – Interesting Facts. [dostęp 2016-12-15].

[5] W Namibii usunięto pomnik niemieckiego kolonizatora [online], TVN24 [dostęp 2022-11-29] (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]