Witold Jeszke
Witold Jeszke (ur. 5 marca 1891 w Ruchocinku, zm. 4 listopada 1970 w Poznaniu) – polski działacz niepodległościowy i społeczny, doktor prawa, polityk, poseł na Sejm i senator w II RP.
 Witold Jeszke w 1935 roku | |
| Data i miejsce urodzenia |
5 marca 1891 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
4 listopada 1970 |
| Poseł III kadencji Sejmu i Senator IV kadencji (II RP) | |
| Okres |
od 1930 |
| Przynależność polityczna | |
| Odznaczenia | |
 
| |
Życiorys edytuj
Wykształcenie edytuj
Ukończył gimnazjum w Gnieźnie (zdał maturę w 1911 roku), następnie studiował filozofię i prawo na uniwersytetach w Królewcu, Lipsku i Wrocławiu (gdzie w 1917 roku obronił doktorat z prawa). Egzamin arendarski zdał w 1914 roku, a asesorski – w 1919 roku[1].
Działalność niepodległościowa edytuj
W 1906 roku został wydalony z gimnazjum za udział w strajku szkolnym[2]. Był członkiem Towarzystwa Tomasza Zana (w latach 1908–1911 był prezesem oddziału w Gnieźnie) oraz ZMP „Zet”. Był także współredaktorem pisma „Brzask”. Podczas studiów działał w tajnej organizacji „Grupy Narodowe”. Uczestniczył w powstaniu wielkopolskim, w 1919 roku był więziony przez władze niemieckie w Głogowie i Żaganiu[1].
Działalność społeczna i zawodowa edytuj
W latach 1919–1921 pracował jako referendariusz w Ministerstwie byłej Dzielnicy Pruskiej, w latach 1921–1922 był syndykiem Związku Spółek Zarobkowych i Gospodarczych. W 1921 otworzył praktykę adwokacką (od 1926 roku także notarialną) i prowadził aż do wybuchu II wojny światowej jedną z największych kancelarii adwokacko-notarialnych w Poznaniu. Był członkiem i dziekanem Rady Adwokackiej, prezesem Rady Notarialnej (w latach 1934–1936 i 1938–1939) oraz prezesem Zarządu Głównego Koła Adwokatów RP[1].
Działalność polityczna edytuj
W latach 1918–1919 współorganizował Związek Młodej Polski w Wielkopolsce (w roku 1923 był jego prezesem), w 1926 roku zainicjował utworzenie Związku Naprawy Rzeczypospolitej, który w 1928 roku połączył się z Partią Pracy tworząc Związek Polskiej Młodzieży Demokratycznej. W latach 1930–1935 był prezesem Rady Wojewódzkiej BBWR w Poznaniu, od 1931 – przewodniczącym Grupy Regionalnej posłów i senatorów BBWR w województwie poznańskim. Ponadto pełnił funkcję prezesa Towarzystwa Polsko-Duńskiego oraz działał w zarządzie Towarzystwa Opieki nad Polakami za Granicą i Zjednoczeniu Pracy Wsi i Miast.
W 1930 roku został posłem na Sejm III kadencji (1930–1935) – mandat uzyskał z listy nr 1 (BBWR) z okręgu wyborczym w Gnieźnie, a w 1935 roku został senatorem IV kadencji (1935–1938) z województwa poznańskiego[3]. W III kadencji pracował w komisjach: budżetowej, konstytucyjnej (referent), prawniczej (referent), spraw zagranicznych (sekretarz i referent). W IV kadencji – w komisjach: administracji (1937–1938), opieki społecznej (1935–1936, zastępca przewodniczącego), prawniczej i spraw zagranicznych (1937–1938)[1].
Po wybuchu II wojny światowej i po wojnie edytuj
Po wybuchu II wojny światowej od września 1939 roku przebywał w Rumunii, od 1940 roku – na Cyprze i od 1941 roku – w Ośrodku Zapasowym Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich w Palestynie i Egipcie. W latach 1944–1945 uczestniczył w kampanii włoskiej w szeregach 2. Korpusu Polskiego (w stopniu porucznika).
Od 1947 roku mieszkał w Londynie, gdzie był zarządcą polskiego hotelu „Princes Conot Hotel” i wiceprezesem Komisji Badania Spraw Polsko-Niemieckich (do 1959 roku). W 1961 roku powrócił do kraju i zamieszkał u córki w Warszawie[1]. Został pochowany na Cmentarzu Junikowo w Alei Zasłużonych (pole AZ, kwatera 2-L-9)[4].
Ordery i odznaczenia edytuj
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (27 listopada 1929)[5]
- Krzyż Niepodległości (22 grudnia 1931)[6]
Życie prywatne edytuj
Był synem Bolesława i Kazimiery z domu Lersz vel Lausz-Suffczyńskiej. Od 3 września 1920 roku[2] był mężem Ireny z Kowalewiczów (1894–1972), mieli 2 córki: Aleksandrę po mężu Świechowską (1920–1989) – archeologa i przybraną córkę Irenę Rabską (ur. 1921)[1].
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f Biblioteka sejmowa – Parlamentarzyści RP – Witold Jeszke. [dostęp 2012-05-18].
- ↑ a b Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Stanisław Łoza (red.). Warszawa: 1939. [dostęp 2021-07-28].
- ↑ Scriptor (opr.): Sejm i Senat 1935–1938 IV kadencja. Warszawa: nakładem Księgarni F. Hoesicka, 1936, s. 301.
- ↑ Informacje na stronie um.poznan.pl.
- ↑ M.P. z 1929 r. nr 278, poz. 644 „za zasługi na polu naukowem i pedagogicznem”.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 296, poz. 391 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
Bibliografia edytuj
- Antoni Gąsiorowski, Jerzy Topolski (red.): Wielkopolski słownik biograficzny. Warszawa-Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1981, s. 299. ISBN 83-01-02722-3.