Wikipedia

Witold Obidowicz

Witold Jan Obidowicz[a] ps. „Wit”, „Wiktor”, „Orszak” (ur. 7 stycznia 1900 w Krakowie, zm. 17 marca 1944 w KL Auschwitz) – major piechoty Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Witold Obidowicz
Wit, Wiktor, Orszak
Ilustracja
major piechoty major piechoty
Data i miejsce urodzenia

7 stycznia 1900
Kraków

Data i miejsce śmierci

17 marca 1944
KL Auschwitz

Przebieg służby
Lata służby

1919–1944

Siły zbrojne

Wojsko Polskie
Armia Krajowa

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

167 Bytomski Pułk Piechoty → 75 Pułk Piechoty
Pułk KOP „Wilejka”
2 Brygada Górska Strzelców

Stanowiska

kwatermistrz brygady

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Srebrny Krzyż Zasługi (II RP) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
Multimedia w Wikimedia Commons

Życiorys edytuj

Urodził się 7 stycznia 1900 w Krakowie[1]. Był synem Stanisława i Agnieszki z domu Wałęga[1][2]. W 1914 ukończył II klasę w V Gimnazjum w Krakowie[3]. Od 1912 do 1 listopada 1918 działał w drużynach harcerskich[4].

Po wybuchu I wojny światowej od sierpnia (wzgl. 1 września) 1914 do stycznia 1915 służył jako harcerz w szeregach Legionów Polskich[5]. Był przydzielony w intendenturze, potem w biurze werbunkowym LP[6]. W 1916 ukończył VI klasę w macierzystym krakowskim V Gmnazjum[2][7]. Od grudnia 1918 do 15 lutego 1918 służył w 16 kompanii batalionu zapasowego II Brygady[4]. Według innej wersji 1 grudnia 1917 zgłosił się w Krakowie do służby w Polskim Korpusie Posiłkowym, a 7 stycznia 1918 został odkomenderowany do tamtejszej Stacji Zbornej w Krakowie i przydzielony do służby w piechocie[8].

1 listopada 1918 jako ochotnik zgłosił się do Wojska Polskiego[9][2]. Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej w szeregach ówczesnego 167 bytomskim pułku piechoty[1]. W jego szeegach był adiutantem pułku, a potem dowódcą kompanii[10]. 4 lipca 1920 pod Filipowem został ciężko ranny[11] i był leczony w szpitalach polowych[2]. Dostał się do niewoli bolszewickiej, z której został uwolniony w 1921 w drodze wymiany jeńców[10].

Po odzyskaniu wolności wrócił do macierzystego pułku[10]. Za swoje czyny odznaczony został Orderem Virtuti Militari[2]. Został awansowany na stopień porucznika piechoty ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1922[12][13][14]. W latach 20. pozostawał oficerem 75 pułku piechoty w garnizonie Królewska Huta[15][16][17][2]. Został awansowany na stopień kapitana ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1932 i 74. lokatą w korpusie oficerów piechoty[18][19]. W 1932 pozostawał w dyspozycji szefa Departamentu Piechoty Ministerstwa Spraw Wojskowych[20][2]. Od grudnia 1934 w stopniu kapitana służył w Korpusie Ochrony Pogranicza w pułku KOP „Wilejka”[10][2]. Był adiutantem tej jednostki[1]. Potem pełnił służbę w Rembertowie i w Sosnowcu[2]. Na stopień majora został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1939 i 70. lokatą w korpusie oficerów piechoty[18][21]. W tym samym czasie pełnił służbę w macierzystej jednostce, przemianowanej na 75 pułk piechoty na stanowisku dowódcy 7 kompanii[22].

Latem 1939 był w sztabie pododcinka obrony granicy południowej „Nowy Sącz”[2]. Po wybuchu II wojny światowej w kampanii wrześniowej walczył na stanowisku kwatermistrza 2 Brygady Górskiej Strzelców w rejonie Jasła i Krosna[2]. Nie oddał się do niewoli i po nastaniu okupacji niemieckiej zaangażował w działalność konspiracyjną[23]. Najpierw działała w Służbie Zwycięstwu Polski, następnie w Związku Walki Zbrojnej – od lipca 1940 jako inspektor Inspektoratu ZWZ Jasło[23]. Sprawując to stanowisko przebywał w Krośnie, a potem w Orzechówce[23]. Po objęciu przez niego stanowiska rozpoczęto wydawanie w tym rejonie gazetki konspiracyjnej od grudnia 1940[24][25]. W czasie fali aresztowań w pierwszej połowie lutego 1942 wprawdzie wyjechał z Orzechówki, lecz został zatrzymany w Białobrzegach[26]. W lutym 1942 został aresztowany przez Gestapo w ramach zatrzymania całego Inspektoratu ZWZ Jasło (Krosno)[27][28][29]. Przetrzymywany w więzieniu w Krośnie, a potem poddawany śledztwu w Jaśle[26]. Według niektórych wersji jego zeznania miały spowodować dalsze aresztowania[26]. Po prawie 6-miesięcznym pobycie w Jaśle został przewieziony do więzienia w Tarnowie, a następnie do KL Auschwitz[30]. Tam został rozstrzelany w grupowej egzekucji 17 marca 1944[30]. Z materiałów przechowywanych w Oddziałowym Archiwum IPN w Rzeszowie wynikają inne okoliczności śmierci majora Obidowicza. Według pierwszej wersji został zamordowany w siedzibie gestapo w Jaśle. Według drugiej zastrzelono go w rowie przy drodze Jasło-Krosno (k. Warzyc)[31].

Już po wstąpieniu do wojska ukończył VIII klasę gimnazjalną[11]. W latach 30. był kawalerem[11].

Ordery i odznaczenia edytuj

30 maja 1936 Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości odrzucił wniosek o nadanie mu tego odznaczenia „z powodu braku pracy niepodległościowej”[36].

Uwagi edytuj

  1. ↑ 26 stycznia 1934 ogłoszono sprostowanie imienia z „Witold” na „Witold Jan”. Zarządzenia Ministra Spraw Wojskowych. Zmiany (sprostowania) nazwisk, imion i dat urodzenia. „Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych”. Nr 2, s. 39, 26 stycznia 1934. 

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b c d e Kolekcja VM ↓, s. 1.
  2. ↑ a b c d e f g h i j k l Nowak 1996 ↓, s. 22.
  3. ↑ VIII. Sprawozdanie Dyrekcyi c. k. Gimnazyum V. w Krakowie za rok szkolny 1913/14. Kraków: 1914, s. 106. [dostęp 2023-04-08].
  4. ↑ a b Kolekcja VM ↓, s. 3, 4.
  5. ↑ Kolekcja VM ↓, s. 3, 5.
  6. ↑ Kolekcja VM ↓, s. 3.
  7. ↑ X. Sprawozdanie Dyrekcyi c. k. Gimnazyum V. w Krakowie za rok szkolny 1915/16. Kraków: 1916, s. 86. [dostęp 2023-04-08].
  8. ↑ Witold Obidowicz. zolnierze-niepodleglosci.pl. [dostęp 2023-04-08].
  9. ↑ Kolekcja VM ↓, s. 5.
  10. ↑ a b c d Kolekcja VM ↓, s. 4.
  11. ↑ a b c Kolekcja VM ↓, s. 2.
  12. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 456.
  13. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 398.
  14. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 259.
  15. ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 340.
  16. ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 299.
  17. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 89.
  18. ↑ a b Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 534.
  19. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 79.
  20. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 436.
  21. ↑ Rocznik Oficerski 1939 ↓, s. 33.
  22. ↑ Rocznik Oficerski 1939 ↓, s. 637.
  23. ↑ a b c Nowak 1996 ↓, s. 23.
  24. ↑ Andrzej Zagórski, Konspiracja w Sanoku w okresie okupacji, W latach drugiej wojny światowej i konspiracji, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 720.
  25. ↑ Nowak 1996 ↓, s. 23-24.
  26. ↑ a b c Nowak 1996 ↓, s. 26.
  27. ↑ Zdzisława Trawińska: Ruch robotniczy w latach wojny i okupacji hitlerowskiej. W: Bronisław Syzdek (red. nauk.): Ruch robotniczy na ziemi rzeszowskiej 1918–1975. Warszawa: Książka i Wiedza, 1980, s. 159.
  28. ↑ Andrzej Brygidyn: Kryptonim „San”. Żołnierze sanockiego Obwodu Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej 1939-1944. Sanok: Społeczny Komitet Wydawniczy „San”, 1992, s. 133.
  29. ↑ Andrzej Zagórski, Konspiracja w Sanoku w okresie okupacji, W latach drugiej wojny światowej i konspiracji, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 705.
  30. ↑ a b Nowak 1996 ↓, s. 29.
  31. ↑ Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2023-09-30].
  32. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-09-30].
  33. ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 33.
  34. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-09-30].
  35. ↑ a b Na podstawie fotografii
  36. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-09-30].

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Witold_Obidowicz&oldid=71404343”