Wnory-Wypychy
Wnory-Wypychy – wieś sołecka w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie wysokomazowieckim, w gminie Kulesze Kościelne[5][6].
| wieś | |
 Grodzisko wczesnośredniowieczne | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
86 |
| Kod pocztowy |
18-208[4] |
| Tablice rejestracyjne |
BWM |
| SIMC |
0400550[5] |
Położenie na mapie gminy Kulesze Kościelne  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa podlaskiego  | |
Położenie na mapie powiatu wysokomazowieckiego  | |
 53°02′54″N 22°33′46″E/53,048333 22,562778[1] | |
Zaścianek szlachecki Wypychy należący do okolicy zaściankowej Wnory położony był w drugiej połowie XVII wieku w powiecie tykocińskim ziemi bielskiej województwa podlaskiego[7]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa łomżyńskiego.
Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii św. Bartłomieja Apostoła w Kuleszach Kościelnych[8] lub do parafii Matki Boskiej Szkaplerznej w Starych Wnorach[9].
Historia edytuj
Historia miejscowości edytuj
Wieś założona w XV lub XVI w. przez potomków Wnora, przybysza ze wsi Kłoski w łęczyckiem i założyciela Wnorów Starych. Zamieszkiwana przez drobną szlachtę herbu Rola[10].
Spis podatkowy z 1580 wymienia Mateusza, syna Augusta Wnorowskiego, właściciela 10 włók ziemi[11].
Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich podaje, że w roku 1827 we Wnorach-Wypychach, należących do gminy Piszczaty, w 24 domach żyło 112 mieszkańców[12].
Dane z 1891 mówią o 27 drobnoszlacheckich gospodarzach, użytkujących 206 ha ziemi. Średnie gospodarstwo liczyło 7,6 ha. W 1921 w miejscowości 30 domów i 172 mieszkańców[11].
Grodzisko edytuj
.jpg)
W pobliżu wsi nad rzeczką Rokitnicą, dopływem Śliny, usytuowane pierścieniowate grodzisko, prawdopodobnie noszące nazwę Międzyług. Funkcjonowało w XII i XIII w., w późniejszym okresie zostało zniszczone przez pożar. Konstrukcji ziemno-drewniano-kamiennej, otoczone wałem o wysokości 14–24 m. Majdan owalny długości 100 m i szerokości 68 m. Opodal znajdowało się podgrodzie, w którym odnaleziono ślady produkcji żelaza.
Na wzgórzu, na północny wschód od grodziska cmentarzysko z grobami w obstawie kamiennej, tzw. Żale[10].
Obiekty zabytkowe edytuj
- dom drewniany z początku XX w.
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 149354
- ↑ Wieś Wnory-Wypychy w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2021-02-05] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1470 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Anna Laszuk, Zaścianki i królewszczyzny : struktura własności ziemskiej w województwie podlaskim w drugiej połowie XVII wieku, Warszawa 1998, s. 92.
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
- ↑ a b Katalog zabytków sztuki, Województwo łomżyńskie, Pod redakcją M. Kałamajskiej-Saeed, Ciechanowiec, Zambrów, Wysokie Mazowieckie i okolice, PAN Instytut Sztuki, Warszawa 1986, str. 88
- ↑ a b Gmina Kulesze Kościelne :: Powiat Wysokomazowiecki :: Województwo podlaskie | Historia [online], www.kuleszek.pl [dostęp 2017-11-27] (pol.).
- ↑ Wnory (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 724.