Wodorofosforan amonu

Wodorofosforan amonu
Nazewnictwo
	Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
addyt.	hydroksydotrioksydofosforan(2−) amonu
wodor.	wodoro(tetraoksydofosforan) amonu
	Inne nazwy i oznaczenia
półsyst.	wodorofosforan amonu, wodorofosforan diamonu
Stocka	wodorofosforan(V) amonu
inne	DAP (z ang. diammonium phosphate), wodoroortofosforan amonu, daw. wodoroortofosforan dwuamonowy, wodorofosforan dwuamonowy, fosforan amonu dwuzasadowy, drugorzędowy fosforan amonu
	Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	(NH; 4); 2HPO; 4
Masa molowa	132,06 g/mol
Wygląd	białe jednoskośne kryształy o zapachu podobnym do amoniaku i słonym smaku
	Identyfikacja
Numer CAS	7783-28-0
PubChem	24540
SMILES
	[NH4+].[NH4+].OP(=O)([O-])[O-]
InChI
	InChI=1S/2H3N.H3O4P/c;;1-5(2,3)4/h2*1H3;(H3,1,2,3,4)
	InChIKey
	MNNHAPBLZZVQHP-UHFFFAOYSA-N
Właściwości
	Gęstość
	1,619 g/cm³; ciało stałe
	Rozpuszczalność w wodzie
	57 g/100 g (10 °C); 690 g/l (20 °C); 69,5 g/100 g; 106,7 g/100 g (70 °C)
	w innych rozpuszczalnikach
	nierozpuszczalny w alkoholach, acetonie i ciekłym amoniaku
Temperatura rozkładu	155 °C
Niebezpieczeństwa
	Globalnie zharmonizowany system; klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
	Na podstawie podanego źródła
Uwaga
Zwroty H	H315, H319, H335
Zwroty P	P261, P305+P351+P338
	NFPA 704
Na podstawie; podanego źródła	0 2 0
Temperatura zapłonu	niepalny
	Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą; stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

Wodorofosforan amonu, (NH
4)
2HPO
4 – nieorganiczny związek chemiczny, wodorosól kwasu fosforowego i zasady amonowej. Bardzo dobrze rozpuszcza się wodzie, jest nierozpuszczalny w alkoholach, acetonie i ciekłym amoniaku.

Ogrzewanie powyżej 70 °C powoduje rozkład do amoniaku i diwodorofosforanu amonu^[2]:

(NH
4)
2HPO
4 → (NH
4)H
2PO
4 + NH
3

Otrzymywanie edytuj

Wodorofosforan amonu otrzymuje się w reakcji amoniaku z kwasem fosforowym^[2]:

2NH
3 + H
3PO
4 → (NH
4)
2HPO
4

Wodorofosforan amonu stosowany jest jako wieloskładnikowy nawóz mineralny, dodatek do pożywek dla drożdży, środek gaśniczy oraz środek opóźniający palenie w sklejkach, papierach, tekstyliach i materiałach budowlanych. Wykorzystuje się go także w oczyszczaniu cukru, jako topnik w lutowaniu cyny, miedzi, cynku i mosiądzu, katalizator w produkcji aminoplastów, do impregnowania zapałek oraz w barwieniu wełny, m.in. chromem i barwnikami koloidalnymi rozpuszczalnymi w zasadach i nierozpuszczalnymi w kwasach. Jest czasem także składnikiem wody do gaszenia pożarów lasu i roślinności trawiastej^[1]^[2].

↑ ^a ^b ^c ^d ^e Diammonium hydrogen phosphate, [w:] GESTIS-Stoffdatenbank, Institut für Arbeitsschutz der Deutschen Gesetzlichen Unfallversicherung, ZVG: 2110 [dostęp 2011-02-22] (niem. • ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Ammonium phosphate, dibasic, [w:] PradyotP. Patnaik PradyotP., Handbook of Inorganic Chemicals, London: McGraw-Hill, 2003, s. 42, ISBN 0-07-049439-8 (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Physical Constants of Inorganic Compounds, [w:] David R.D.R. Lide David R.D.R. (red.), CRC Handbook of Chemistry and Physics, wyd. 90, Boca Raton: CRC Press, 2009, ISBN 978-1-4200-9084-0 (ang.).
↑ Ammonium phosphate dibasic [online], karta charakterystyki produktu Sciencelab, 11 czerwca 2008 [zarchiwizowane z adresu 2010-02-10] (ang.).