Wikipedia

Wojciech Kułakowski

Wojciech Kułakowski (ur. 17 lutego 1888 w Starymieście, zm. 7 listopada 1918 we Lwowie) – podporucznik piechoty Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Wojciech Kułakowski
Ilustracja
podporucznik piechoty podporucznik piechoty
Data i miejsce urodzenia

17 lutego 1888
Staremiasto

Data i miejsce śmierci

7 listopada 1918
Lwów

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Stanowiska

dowódca oddziału

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-ukraińska:

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Niepodległości
Multimedia w Wikimedia Commons

Życiorys edytuj

Urodził się 17 lutego 1888 w Starymieście, w ówczesnym powiecie podhajeckim Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Józefa[1][2][3][4]. Podjął studia prawa[5]

Podczas I wojny światowej był oficerem c. k. armii, służył w szeregach 55 pułku piechoty[6][7]. Ponadto działał w Polskiej Organizacji Wojskowej, a latem 1918 został zaprzysiężony do organizacji Polskie Kadry Wojskowe[6][7][8][9][10][11]. U kresu wojny w listopadzie 1918 brał udział w obronie Lwowa podczas wojny polsko-ukraińskiej. 1 listopada obsadził swoim plutonem koszary na Janowskim[12]. Dowodził wtedy oddziałem operującym na ulicy Kordeckiego[7]. W dniu 2 listopada kierowany przez niego oddział wraz z oddziałami Roman Abrahama i Stanisława Wolaka zaatakowały dworzec kolejowy, zajmując magazyn broni i amunicji[13][14][7]. W stopniu podporucznika dowodził oddziałem, który wraz z innymi jednostkami w dniach 2-3 listopada 1918 zdobyli ulicę Bema[15][16][17][18]. Następnie był organizatorem polskich pozycji tamże (polscy obrońcy w tym miejscu byli określani jako bemacy)[16][18] i objął komendę placówki na roku ulic Bema i Janowskiej, po czym skutecznie odpierał ataki Ukraińców w czasie najcięższych walk 4 listopada[19][20][7][21][18][22][5]. Następnie objął komendę nad oddziałem operującym na ulicy Janowskiej i chroniącym magazyn na rogu Bema i Janowskiej[23]. 5 listopada mając zaledwie pięciu ludzi, dokonał skutecznego kontrataku na pluton ukraiński, przejmując karabin maszynowy[24][25][26]. Wieczorem 5 listopada dowodził oddziałem, skierowanym przez por. Jerzego Schwarzenberg-Czernego, atakującym koszary Ferdynanda przy ulicy Gródeckiej[27][8]. Atakującym lewym skrzydłem Polakom kierowanych przez ppor. Kułakowskiego udało się wtargnąć na teren koszar, objąć stajnie oraz zająć magazyny sanitarny i garnizonowy, jednak nie utrzymali go wskutek nieporozumienia, jako że następnie zostali oni ostrzeliwani przez oddział z placówki Jur ogniem z ciężkich karabinów maszynowych[28][6][29][30]. W wyniku bratniego ostrzału Wojciech Kułakowski odniósł śmiertelnie rany w brzuch[29][18][30][6][5]. Został przeniesiony przez żołnierzy do Zgromadzenia Sióstr Felicjanek przy ul. Janowskiej[31]. Zmarł w wyniku odniesionych ran 7 listopada 1918 w szpitalu na Politechnice we Lwowie[32][33][6][34][31][18]. Według relacji umierał z uśmiechem na ustach oraz szczęśliwy, że walczył za Polskę[35]. W ostatnich słowach obawiał się jedynie o polskich obrońców Lwowa, mówiąc: czy nasi się utrzymają, czy nasi się obronią[6][35].

Został pochowany na Cmentarzu Obrońców Lwowa (katakumba V, miejsce 2)[5][11].

We wspomnieniach Romana Abrahama podporucznik Wojciech Kułakowski był jednym z dzielniejszych oficerów obrony Lwowa[18], zaś Czesław Mączyński określił go słowami: najdzielniejszy z dzielnych[6] oraz bohater nad bohatery[35].

Uchwałą Rady Miasta Lwowa z listopada 1938 jednej z ulic we Lwowie nadano imię Wojciecha Kułakowskiego[36].

Ordery i odznaczenia edytuj

Uwagi edytuj

Przypisy edytuj

  1. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa [online], WBH [dostęp 2021-09-19]..
  2. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa [online], WBH [dostęp 2021-09-19]..
  3. ↑ Według innych urodził się w 1892 w Podhajcach, zob. W obronie 1926 ↓, s. 111. Piotr W. Kochański: Wojciech Kułakowski. ogrodywspomnien.pl. [dostęp 2019-12-10]. za: Stanisław Nicieja: Cmentarz Obrońców Lwowa. Wrocław / Warszawa / Kraków: Ossolineum, 1990, s. 194.
  4. ↑ Wojciech Kułakowski [online], niezwyciezeni1918-2018.pl [dostęp 2019-12-11].
  5. ↑ a b c d W szesnastą rocznicę. Lwów: Towarzystwo Straży Mogił Polskich Bohaterów we Lwowie, 1934, s. 23, 31, 42.
  6. ↑ a b c d e f g Mączyński. Boje Lwowskie (1) 1921 ↓, s. 158.
  7. ↑ a b c d e W obronie 1926 ↓, s. 111.
  8. ↑ a b Jarzębiński. Prawy pododcinek 1993 ↓, s. 172.
  9. ↑ Adam Świeżawski: II odcinek w obronie Lwowa. W: Jarosław Waniorek (red.): Obrona Lwowa. 1-22 listopada 1918. Tom 2. Źródła do dziejów walk o Lwów i województwa południowo-wschodnie 1918-1920. Relacje uczestników. Warszawa: 1993, s. 491. ISBN 83-85218-56-4.
  10. ↑ Abraham. Góra Stracenia 1993 ↓, s. 619.
  11. ↑ a b Piotr W. Kochański, Wojciech Kułakowski [online], ogrodywspomnien.pl [dostęp 2019-12-10]. za: Stanisław Nicieja: Cmentarz Obrońców Lwowa. Wrocław / Warszawa / Kraków: Ossolineum, 1990, s. 194.
  12. ↑ Mączyński. Boje Lwowskie (1) 1921 ↓, s. 67.
  13. ↑ Mączyński. Boje Lwowskie (1) 1921 ↓, s. 95, 97, 99.
  14. ↑ Hupert. Walka o Lwów 1933 ↓, s. 22.
  15. ↑ Mączyński. Boje Lwowskie (1) 1921 ↓, s. 136, 137.
  16. ↑ a b Gella. Ruski miesiąc 1919 ↓, s. 172.
  17. ↑ Jarzębiński. Prawy pododcinek 1993 ↓, s. 172-174.
  18. ↑ a b c d e f Abraham. Góra Stracenia 1993 ↓, s. 629.
  19. ↑ Gella. Ruski miesiąc 1919 ↓, s. 173.
  20. ↑ Mączyński. Boje Lwowskie (1) 1921 ↓, s. 142, 145.
  21. ↑ Jarzębiński. Prawy pododcinek 1993 ↓, s. 174, 175.
  22. ↑ Semper fidelis. Obrona Lwowa w obrazach współczesnych. Lwów / Warszawa: Straż Mogił Polskich Bohaterów / Oficyna Wydawnicza Volumen, 1930 / 1990., s. 36.
  23. ↑ Jarzębiński. Prawy pododcinek 1993 ↓, s. 176, 202.
  24. ↑ Gella. Ruski miesiąc 1919 ↓, s. 59.
  25. ↑ Mączyński. Boje Lwowskie (1) 1921 ↓, s. 154.
  26. ↑ Mączyński. Boje Lwowskie (2) 1921 ↓, s. 45.
  27. ↑ Hupert. Walka o Lwów 1933 ↓, s. 30.
  28. ↑ Gella. Ruski miesiąc 1919 ↓, s. 173-174.
  29. ↑ a b Jarzębiński. Prawy pododcinek 1993 ↓, s. 177.
  30. ↑ a b Hupert. Walka o Lwów 1933 ↓, s. 40.
  31. ↑ a b Jarzębiński. Prawy pododcinek 1993 ↓, s. 178.
  32. ↑ Lista strat Wojska Polskiego. Polegli i zmarli w wojnach 1918-1920. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1934, s. 451.
  33. ↑ Gella. Ruski miesiąc 1919 ↓, s. 174.
  34. ↑ W obronie 1926 ↓, s. 111. Tu podano, że został ranny 7 listopada, a zmarł po kilku dniach.
  35. ↑ a b c Mączyński. Boje Lwowskie (2) 1921 ↓, s. 169.
  36. ↑ Symboliczne nadanie nazw związanych z Obroną Lwowa szeregowi ulic we Lwowie, „Gazeta Lwowska”, Nr 265, 22 listopada 1938, s. 2.
  37. ↑ Józef Kulczycki: Zarys historji wojennej 38-go pułku strzelców lwowskich. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1928, s. 31, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
  38. ↑ Dekoracja Orderem „Virtuti Militari”. „Gazeta Lwowska”. Nr 87, s. 4, 17 kwietnia 1921. 
  39. ↑ M.P. z 1933 r. nr 255, poz. 273.
  40. ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa [online], WBH [dostęp 2021-09-19]..

Bibliografia edytuj

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wojciech_Kułakowski&oldid=71953424”