Wola Osowińska
Wola Osowińska – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie radzyńskim, w gminie Borki[5][6].
wieś | |
XIX wieczny Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Woli Osowińskiej | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Wysokość |
157 m n.p.m. |
Liczba ludności (2021) | |
Strefa numeracyjna |
81 |
Kod pocztowy |
21-345[4] |
Tablice rejestracyjne |
LRA |
SIMC |
0379063[5] |
Położenie na mapie gminy Borki | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego | |
Położenie na mapie powiatu radzyńskiego | |
51°43′49″N 22°27′52″E/51,730278 22,464444[1] | |
Strona internetowa |
Wieś stanowi sołectwo gminy Borki[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 945 mieszkańców[8].
Położenie edytuj
Wola Osowińska jest położona w zachodniej części gminy Borki i powiatu radzyńskiego. Od północy sąsiaduje z Krasewem, a raczej z jego częściami – Sachalinem i Rudą. Od północo-wschodu z Olszewnicą. Od wschodu z Osownem. Od południo-wschodu z Pasmugami. Od południo-zachodu z Nowinami. Od zachodu z Oszczepalinem Drugim. Obok miejscowości przepływa rzeka Mała Bystrzyca, która zaraz za wsią wpada do Bystrzycy. Wola Osowińska jest położona na wysokości 157 m n.p.m.
W podziale fizycznogeograficznym Wola Osowińska znajduje się na pograniczu Niziny Południowopodlaskiej i Polesia Zachodniego, w granicach Równiny Łukowskiej, Równiny Parczewskiej i Zaklęsłości Łomaskiej.
W podziale historycznym wieś leży w granicach Ziemi Łukowskiej.
Wola Osowińska ma powierzchnię ok. 13 kilometrów kwadratowych, a gęstość zaludnienia wynosi 71 os/km².
Części wsi edytuj
SIMC | Nazwa | Rodzaj |
---|---|---|
0379070 | Filipina | część wsi |
0379086 | Hektary | część wsi |
0379092 | Krzywie | część wsi |
Środowisko naturalne edytuj
Przyroda edytuj
Głównym typem zieleni są lasy, rozległe łąki, położone na południowych obrzeżach i w środku wsi, oraz tereny parkowe reprezentowane przez położony w centrum i pełniący funkcję parku wiejskiego Zespół Dworsko Parkowo Kościelny znajdujący się przy ulicy Parkowej.
Obok miejscowości przepływ Mała Bystrzyca, która zaraz za wsią wpada do Bystrzycy.
Klimat edytuj
Wola Osowińska znajduje się w obrębie klimatu przejściowego umiarkowanego. Notuje się dużą roczną amplitudę temperatury między latem a zimą (śr. 22 °C). Miesiącami najcieplejszymi są lipiec i sierpień, zaś najzimniejszymi styczeń i grudzień.
Historia edytuj
Najstarsze zapisy o Woli Osowińskiej pochodzą z ksiąg parafii Kock z 1526 roku o przekazanej dziesięcinie na kościół, jednak prawdopodobnie wieś została założona na początku XVI w. i jej nazwa była pisana przez dwa „s”. W latach 1944–1950, 1950–1957, 1957–1975 i 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa lubelskiego. Do 1954 wieś administracyjnie leżała w powiecie łukowskim, gminie Wojcieszków. W tym samym roku zniesiono gminy, w których miejsce powstały mniejsze jednostki organizacji administracyjnej – Gromadzkie Rady Narodowe. Ta organizacja administracyjna powstała również w Woli Osowińskiej (gromada Wola Osowińska) oraz została włączona do powiatu radzyńskiego. W 1973 roku wraz z rozwiązaniem GRN gromada Wola Osowińska została włączona do leżącej w powiecie radzyńskim gminy Borki. Gmina to została utworzona z terenu gromad: Wola Osowińska i Borki. Stolicą gminy zostały Borki, z powodu niechęci mieszkańców Oszczepalin A i B przynależnością do planowanej gminy Wola Osowińska.
Zabytki edytuj
- Zespół Dworsko Parkowo Kościelny:
- dwór parterowy, którego daty budowy dokładnie nie ustalono; piętrowe skrzydło dobudowane w 1906 roku.
- Kościół Wniebowzięcia NMP z 1856. Rozbudowany.
- Park krajobrazowy założony na przełomie XIX i XX wieku z alejami i okazałymi dębami, lipami i wiązami.
- Dąb dewajtis
- Aleja lipowa wzdłuż drogi Wola Osowińska – Oszczepalin.
- Gorzelnia i młyn dworski.
- Budynek przy ulicy Wesołej wybudowany dla potrzeb spółdzielni Wolanki w latach 40. XX wieku. Obecnie własność GS „SCh” w Borkach i siedziba sklepu GS „SCh” Groszek w Woli Osowińskiej.
- Kapliczki:
- Na skrzyżowaniu ulic Górnej i 22 Lipca.
- Przy ulicy Parkowej w stronę Krasewa.
-
Dwór
-
Działająca gorzelnia
-
Młyn dworski obecnie niedziałający
Miejsca pamięci narodowej z czasów wojen edytuj
I wojna światowa edytuj
- Pomnik upamiętniający żołnierzy 4 Pułku Piechoty i 1 Brygady Legionów Polskich walczących w Woli Osowińskiej
II wojna światowa edytuj
- Obelisk upamiętniający twórcę Dywizjonu 303 płk. pil. Zdzisława Krasnodębskiego
- Pomnik poświęcony poległym na frontach wojny mieszkańcom Woli Osowińskiej
- Krzyż upamiętniający męczeńską śmierć żołnierza Batalionów Chłopskich – Henryka Misiaka
- Krzyż wystawiony przez mieszkańca Woli Osowińskiej – Aleksandra Kryjaka za uniknięcie śmierci w czasie II wojny światowej
- 3 Mogiły zbiorowe Żołnierzy Nieznanych na cmentarzu parafialnym
- Mogiły żołnierzy Batalionów Chłopskich na cmentarzu parafialnym
- Mogiły rodzinne Rogulskich i Kożuchów zabitych w czasie pacyfikacji w Nowinach koło Woli Osowińskiej
Gospodarka edytuj
Rolnictwo edytuj
Wola Osowińska ma powierzchnię ok. 13 kilometrów kwadratowych z czego większość to tereny uprawne. We wsi przeważa uprawa zbóż, oraz chów trzody chlewnej, bydła i drobiu. Większość gospodarstw to gospodarstwa tradycyjne
Przemysł edytuj
Na terenie Woli Osowińskiej działalność gospodarczą prowadzą następujące zakłady przemysłowe:
- Piekarnia Stary Piekarz
- Przedsiębiorstwo Wielobranżowe Export -Imoort Gorzelnia Wola Osowińska
Usługi edytuj
W Woli Osowińskiej kilka podmiotów gospodarczych prowadzi gospodarkę usługową, są to:
Komunikacja edytuj
Komunikację autobusową w Woli Osowińskiej utrzymuje PKS Radzyń Podlaski S.A. oraz PKS Łuków S.A., które zapewniają Woli Osowińskiej dostęp do miast tj. Radzyń Podlaski czy też Łuków itp. oraz do bliższych i dalszych wsi.
W miejscowości dzięki m.in. w większości z asfaltowanych dróg bardzo dobrze rozwinięta jest komunikacja samochodowa.
Kultura edytuj
Wola Osowińska stanowi centrum kulturalne w gminie Borki[potrzebny przypis]. Znajduje się tutaj założony w 1976 roku Gminny Ośrodek Kultury, który prowadzi świetlicę wiejską, organizuje konkursy i przeglądy oraz wiele innych imprezy, w GOK-u prowadzone są również zajęć, które uświetniają wiedzę dzieci i młodzieży wiejskiej z terenu całej gminy[9]. We wsi znajduje się również Towarzystwo Regionalne założone w 1977 roku. Prowadzi one na terenie wsi wiele imprez, które dobre imię wsi rozgłaszają po całym województwie lubelskim, a nawet dalej. Od 1977 roku Towarzystwo prowadzi Muzeum Regionalne w Woli Osowińskiej, którego ekspozycja liczy ponad 2000 sztuk zabytków muzealnych[10]. Na terenie wsi działa również Koło Gospodyń Wiejskich[11], które prowadzi współpracę z GOK-iem oraz Towarzystwem Regionalnym. Mieszkańcy wsi swoją kulturę słowa mogą poszerzać dzięki działającej od 1955 roku Gminnej Bibliotece Publicznej w Borkach z filią w Woli Osowińskiej, w której znajdują się setki książek[12]. O Woli Osowińskiej napisanych jest dziesiątki pieśni i piosenek.
Media edytuj
Telewizja edytuj
- TVP Lublin – regionalny kanał Telewizji Polskiej z Lublina, dostępny w ramach cyfrowej telewizji naziemnej
Radio edytuj
- Radio Lublin 103,1 FM – lubelska rozgłośnia regionalna należąca do Polskiego Radia.
- Katolickie Radio Podlasie 101,7 FM – podlaska regionalna stacja radiowa o charakterze religijnym nadająca z Siedlec.
Prasa edytuj
- Dziennik Wschodni, oddział w Białej Podlaskiej
- Kurier Lubelski
- Słowo Podlasia, Grupa Wydawnicza „Słowo” Sp. z o.o.
- Wspólnota Radzyńska
- Opinie
- Radzynianka
Internet edytuj
- dziennikwschodni.pl – lubelski serwis informacyjny
- kurierlubelski.pl – lubelski serwsis informacyjny
- slowopodlasia.pl – portal informacyjny powiązany z tygodnikiem Słowo Podlasia
- podlasie24.pl – podlaski portal informacyjny powiązany z Katolickim Radiem Podlasie
- iledzisiaj.pl – radzyński portal informacyjny
- e-wspolnota.com – regionalny portal informacyjny
- wolaosowinska.blogspot.com – portal informacyjny Zespołu Placówek Oświatowych w Woli Osowińskiej, oraz Woli Osowińskiej
- gok.superhost.pl – strona internetowa Gminnego Ośrodka Kultury w Woli Osowińskiej, która zajmuje się przekazem informacji z życia GOK-u i Woli Osowińskiej
Edukacja edytuj
- Zespół Placówek Oświatowych ul. Parkowa 7
- Zespół Szkół Rolniczych ul. Parkowa 7
- Technikum im. Wincentego Witosa
- Liceum dla dorosłych
- Zasadnicza Szkoła Zawodowa
-
Zespół Placówek Oświatowych wraz z Zespołem Szkół Rolniczych
-
Zespół Placówek Oświatowych, wejście
-
Zespół Szkół Rolniczych, wejście
Kościoły i związki wyznaniowe edytuj
- Kościół Wniebowzięcia NMP przy Parafii Narodzenia NMP ul. Parkowa 5
Spis ulic Woli Osowińskiej edytuj
- Kocka
- Filipińska
- Górna
- Krzywie
- Nowa
- Parkowa
- Polna
- Wąska
- Wesoła
- Wola Osowińska-Kolonia
Sport i rekreacja edytuj
Kluby sportowe edytuj
- ULKS „Wolanka” Wola Osowińska – siatkówka mężczyzn
- UKS Wola Osowińska – piłka ręczna, nożna i siatkówka chłopców
- UKS Zespół Szkół Rolniczych Wola Osowińska – piłka ręczna, nożna i siatkówka chłopców
- UKS Wola Osowińska - tenis stołowy
Obiekty sportowe edytuj
- Boisko przy ZPO, przeznaczone do gry w piłkę nożną, ręczną, siatkówkę, koszykówkę oraz pięciobój.
- Hala Sportowa przy ZPO, przeznaczona do gry w piłkę ręczną, siatkówkę i koszykówkę
Rekreacja i wypoczynek edytuj
W Woli Osowińskiej miejscami rekreacyjnymi i wypoczynkowymi są:
- Zespół Dworsko Parkowo Kościelny
- Plac Zabaw przy Gminnym Ośrodku Kultury
Ochrona zdrowia edytuj
Na terenie miejscowości działa przychodnia zdrowia, będąca częścią Praktyki Lekarza Rodzinnego w Borkach i Woli Osowińskiej oraz Gabinet Stomatologiczny. Poza tym w Woli Osowińskiej funkcjonuje apteka.
Odbiór stacji RTV edytuj
Najważniejszym nadajnikiem Radiowo-Telewizyjnym obsługującym Wolę Osowińską jest RTCN Ryki. Siła i jakość sygnału odbieranych drogą cyfrową programów telewizyjnych jest bardzo dobra. Odległość w linii prostej między Wolą Osowińską a nadajnikiem to około 35 km. Kolejnymi nadajnikami już o mniejszej sile sygnał są RTCN Piaski i RTCN Łosice, w województwie mazowieckim. Odległość między stacjami w linii prostej wynosi odpowiednio około 70 km i ok. 60 km. Nadajniki o najmniejszej, w pewnych momentach zerowej sile sygnału, z województwa lubelskiego to RTCN Tarnawatka i RTON Lublin.
Internet edytuj
Wola Osowińska ma bardzo dobrze rozwiniętą sieć internetową. Na terenie miejscowości znajdują się dwa nadajniki internetowe, dostarczające internet od następujących operatorów:
- Bor-Wan
- Media System
Poza tym przez miejscowość przebiega linia internetowo-telefoniczna Telekomunikacji Polskiej.
Osoby związane z Wolą Osowińską edytuj
- Zdzisław Krasnodębski(1904-1980) – ur. w Woli Osowińskiej, założyciel i pierwszy dowódca Dywizjonu 303
- Zdzisław Gomoła (1918-1977) – ur. w Woli Osowińskiej żołnierz Batalionów Chłopskich, członek ZSL, dwukrotnie poseł na Sejm PRL (IV i VI kadencji), radny gminnej i powiatowej RN,
- Henryk Mateusiak (1951- ) – ur. w Woli Osowińskiej, sekretarz gminy Borki do 1998 roku, wójt gminy Borki (1998-2014), od 2015 sekretarz gminy Czemierniki
- Wacław Tuwalski (1909-1995) – działacz społeczny, kierownik Szkoły Podstawowej w Woli Osowińskiej (1932–1973), założyciel i pierwszy prezes Towarzystwa Regionalnego i Muzeum Regionalnego w Woli Osowińskiej, założyciel i pierwszy dyrektor Szkoły Rolniczej w Woli Osowińskiej
- ks. Roman Ryczkowski (1901-1940) – proboszcz parafii Narodzenia NMP w Woli Osowińskiej (1930–1932), oraz parafii Przemienienia Pańskiego i św. Andrzeja Boboli w Rudnie
- Sławomir Sosnowski (1957- ) – dyrektor Zespołu Szkół Rolniczych w Woli Osowińskiej (1999–2003), wicekurator oświaty w Lublinie (2003-2006), od 2014 marszałek woj. lubelskiego
- Stefan Żbikowski(1891-1937), ros. Стефан Жбиковский – ur. w Woli Osowińskiej w guberni siedleckiej, zm. w Moskwie) – polski działacz komunistyczny, oficer Armii Czerwonej, a następnie wojskowych służb specjalnych ZSRR (Razwiedupru)[13]
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 150179
- ↑ Wieś Wola Osowińska w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-10-08] , liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-10-08] .
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1478 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
- ↑ a b c GUS. Rejestr TERYT
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ BIP gminy, sołtysi
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ GOK w Woli Osowińskiej. gok.superhost.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-16)]..
- ↑ Muzeum Regionalne w Woli Osowińskiej. gok.superhost.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-16)]..
- ↑ KGW w Woli Osowińskiej. gok.superhost.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-16)]..
- ↑ Gminna Biblioteka Publiczna w Borkach z filią w Woli Osowińskiej. mbpradzyn.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-12)]..
- ↑ Dziennik Gazeta Prawna, nr 75/2020, str. A27
Linki zewnętrzne edytuj
- Osowińska Wola, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VII: Netrebka – Perepiat, Warszawa 1886, s. 658 .