Wszebora (sosna)
Wszebora – okaz sosny zwyczajnej rosnący w Nadleśnictwie Mińsk, nazywany najstarszą sosną w Polsce. Pomnik przyrody.
 pomnik przyrody ustanowiony 1972 / 31 lipca 2009
| |
 Widok od strony drogi łączącej Mińsk Mazowiecki i Gliniak | |
| Państwo | |
|---|---|
| Lokalizacja |
Leśnictwo Stankowizna |
| Nazwa systematyczna |
Pinus sylvestris |
| Obwód |
412 cm |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Mińsk Mazowiecki  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu mińskiego  | |
 52°09′56,6400″N 21°33′19,4249″E/52,165733 21,555396
| |
Opis edytuj
Okaz o nisko rozgałęziającym się pniu, co jest interpretowane jako świadectwo rośnięcia poza zwartym drzewostanem, czyli bez silnej konkurencji o światło wymuszającej silny wzrost pnia gonnego[1]. Najwyższy pień w pierwszych dekadach XXI w. miał 22 m wysokości[1][2][3][4]. Niższy pień ma 17 m[3]. Obwód pnia według różnych źródeł wynosi 375–412 cm[1][2][4], a pierśnica 131 cm[2]. W wyniku usuwania gałęzi uszkodzonych przez wiatr i okiść korona jest rozrzedzona[2].
Położenie edytuj
Drzewo rośnie w obrębie wsi Gliniak w pobliżu granicy z Mińskiem Mazowieckim. Jest to teren Leśnictwa Stankowizna w Nadleśnictwie Mińsk, oddział 144a. Rośnie w lesie na skarpie nad Srebrną[2]. Do sosny od parkingu leśnego prowadzi dwustumetrowa ścieżka przyrodniczo-leśna „Najstarsza sosna w Polsce” wytyczona przez nadleśnictwo w 2012 roku[4].
Obecność w kulturze edytuj
Z drzewem związana jest lokalna legenda o zakochanych. W 1972 r. zostało uznane za pomnik przyrody[1], co zostało potwierdzone rozporządzeniem wojewody mazowieckiego w 2009 roku[a][3]. W 2016 roku w wyniku konkursu wśród uczniów mińskich szkół wybrano imię dla drzewa: Wszebora[1]. W okolicach organizowane są walentynkowe biegi[1].
Okaz jest określany jako najstarsza sosna zwyczajna w Polsce. Jej wiek w pierwszym ćwierćwieczu XXI w. szacowano na ok. 370 lat[1][4]. Tymczasem wiek najstarszych sosen zwyczajnych tworzących tzw. reliktową populację w Pienińskim Parku Narodowym w podobnym czasie szacowany był na 575 lat[5].
Zobacz też edytuj
Uwagi edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ a b c d e f g Zuzanna Grabska, Mińsk Mazowiecki. Wszebora – najstarsza sosna w Polsce [online], Otwarty Przewodnik Krajoznawczy, 21 lutego 2022 [dostęp 2023-03-21].
- ↑ a b c d e Pomnik przyrody PL.ZIPOP.1393.PP.1412112.1107 [online], Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [dostęp 2023-03-21].
- ↑ a b c Rozporządzenie nr 25 Wojewody Mazowieckiego z dnia 31 lipca 2009 r. w sprawie ustanowienia pomników przyrody położonych na terenie powiatu mińskiego [pdf] [dostęp 2023-03-21].
- ↑ a b c d Jacek Wąsowski, Obiekty edukacyjne [online], Nadleśnictwo Mińsk, 13 lutego 2014 [dostęp 2023-03-21].
- ↑ Jan Bodziarczyk, Sosna zwyczajna Pinus sylvestris L. w Pienińskim Parku Narodowym – warunki występowania i jej znaczenie w zbiorowiskach roślinnych, [w:] Jan Bodziarczyk (red.), XVII. Pieniny – Przyroda i Człowiek. Monografie [pdf], Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie, 2021, s. 11–34, DOI: 10.15576/978-83-66602-26-7, ISBN 978-83-66602-26-7 [dostęp 2023-03-21].