Wikipedia

Wybory powszechne w Urugwaju w 2009 roku

Wybory prezydenckie i parlamentarne w Urugwaju w 2009 roku – podwójne wybory, prezydenckie oraz do Zgromadzenia Powszechnego - parlamentu Urugwaju, przeprowadzone 25 października i 29 listopada 2009. Równolegle z I turą wyborów odbyło się także referendum, w którym wyborcy opowiedzieli się przeciw proponowanym zmianom.

Urugwaj
Herb Urugwaju
Ten artykuł jest częścią serii:
Ustrój i polityka
Urugwaju
Ustrój polityczny
Konstytucja
Władza ustawodawcza
Władza wykonawcza
Władza sądownicza
Kontrola państwowa
Finanse
Samorząd terytorialny
Partie polityczne
Wybory
Polityka zagraniczna

Wikiprojekt Polityka

W wyborach parlamentarnych większość miejsc w obu izbach zdobyła rządząca centrolewicowa koalicja Szeroki Front. W I turze wyborów prezydenckich zwyciężył jej kandydat, José Mujica, który uzyskał 48% głosów poparcia, przed kandydatem konserwatywnej Partii Narodowej, Luisem Alberto Lacalle, który zdobył 28,9% głosów. 29 listopada 2009, w II turze wyborów prezydenckich, Mujica pokonał Lacalle stosunkiem głosów 52,6% do 43,3%.

Prawybory edytuj

 
Kampania na ulicach Montevideo przed prawyborami, czerwiec 2009.

Scena polityczna Urugwaju przez dekady była zdominowana przez dwa powstałe w XIX wieku ugrupowania: liberalną Partię Colorado oraz konserwatywną Partię Narodową, które wymieniały się między sobą władzą. Dopiero po wyborach z października 2004 prezydentem kraju została wybrana po raz pierwszy osoba pochodząca spoza tych sił politycznych. Tabaré Vázquez z centrolewicowej koalicji Szeroki Front wygrał wówczas wybory już w pierwszej turze, zdobywając ponad 50% głosów poparcia. Prezydent w Urugwaju wybierany jest na 5-letnią kadencję, jeśli żaden z kandydatów nie uzyska ponad połowy głosów, organizowana jest druga tura głosowania. Udział w wyborach jest obowiązkowy[1].

28 czerwca 2009 cztery główne partie: Szeroki Front (FA, Frente Amplio), Partia Narodowa (PN, Partido Nacional), Partia Colorado (PC, Partido Colorado) oraz Partia Niepodległościowa (PI, Partido Independiente) przeprowadziły ogólnokrajowe prawybory mające na celu wyłonienie ich kandydatów w wyborach prezydenckich. Udział w prawyborach, w przeciwieństwie do wyborów, nie był obowiązkowy. Spośród 2,6 mln zarejestrowanych wyborców, udział w nich wzięło 1,16 mln osób (44,8%). Najwięcej głosów oddano na kandydatów Partii Narodowej - 46,0% (491 862), następnie na kandydatów Szerokiego Frontu - 41,2% (441 043), a na trzecim miejscu na kandydatów Partii Colorado - 12,0% (128 523)[2]. Rezultat prawyborów[3]:

W lipcu 2009 zwycięzcy prawyborów wskazali swoich kandydatów na stanowisko wiceprezydenta. José Mujica z FA i Luis Alberto Lacalle z PN wybrali swoich rywali z prawyborów, odpowiednio Danilo Astoriego i Jorge Larrañagę. Natomiast kandydatem PC został były piłkarz i trener Hugo de León[1].

Sondaże przedwyborcze edytuj

Sondaże przed I turą wyborów edytuj

Sondaże na przestrzeni kilku miesięcy przed wyborami wskazywały na około 10-procentową przewagę koalicji Szerokiego Frontu nad Partią Narodową. Na trzecim miejscu plasowała się Partia Colorado.

Ośrodek badawczy Data sondażu José Mujica Luis Alberto Lacalle Pedro Bordaberry Pablo Mieres Niezdecydowani
Factum[4] 17-18 października 2009 46,0%   29,0%   13,0%   3,0%   9,0%  
Cifra[5] 16-18 października 2009
 49,0%   32,0%   14,0%   2,5%   2,5%  
Grupo Radar[6] 10-18 października 2009
 48,0%   31,3%   14,9%   3,4%   2,5%  
Interconsult[7] 2-5 października 2009 44,0%   31,0%   12,0%   3,0%   10,0%  
Factum[8] październik 2009 44,0%   29,0%   11,0%   3,0%   13,0%  
Cifra[9] 26-28 września 2009 45,0%   31,0%   12,0%   2,0%   10,0%  
Equipos Mori[10] 18-24 września 2009 44,0%   30,0%   10,0%   2,0%   14,0%  
Factum[11] wrzesień 2009 44,0%   32,0%   11,0%   2,0%   11,0%  
Grupo Radar[12] 12-20 września 2009 45,0%   32,0%   11,0%   3,0%   9,0%  
Interconsult[13] 12-14 września 2009 45,0%   32,0%   11,0%   2,0%   10,0%  
Cifra[14] 29 sierpnia-1 września 2009 45,0%   32,0%   10,0%   2,0%   11,0%  
Factum[15] 22-30 sierpnia 2009 46,0%   34,0%   10,0%   2,0%   8,0%  
Equipos Mori[16] 19-26 sierpnia 2009 45,0%   34,0%   9,0%   3,0%   9,0%  
Interconsult[17] 15-17 sierpnia 2009 44,0%   35,0%   10,0%   2,0%   9,0%  
Cifra[18] 25-29 lipca 2009 44,0%   36,0%   10,0%   2,0%   8,0%  
Factum[19] 24-29 lipca 2009 45,0%   38,0%   9,0%   1,0%   6,0%  
Equipos Mori[20] 23-30 lipca 2009 44,0%   34,0%   11,0%   1,0%   10,0%  
Interconsult[21] 10-12 lipca 2009 42,0%   36,0%   10,0%   2,0%   10,0%  

Sondaże przed II turą wyborów edytuj

Sondaże przedwyborcze, przeprowadzane przed II turą wyborów prezydenckich w pierwszych trzech tygodniach listopada 2009, wskazywały na przewagę José Mujicy nad Luisem Alberto Lacalle rzędu od 6% do 10%.

Ośrodek badawczy Data sondażu Szeroki Front (FA) Partia Narodowa (PN) Niezdecydowani/N.N.
Cifra[22] 21-22 listopada 2009 José Mujica 49,7% 41,7% Luis Alberto Lacalle 8,6%
Factum[23] 21-22 listopada 2009 José Mujica 50,0% 41,0% Luis Alberto Lacalle 9,0%
Equipos Mori[24] 19-22 listopada 2009 José Mujica 50,0% 41,0% Luis Alberto Lacalle 9,0%
Interconsult[25] 19-22 listopada 2009 José Mujica 49,6% 42,1% Luis Alberto Lacalle 8,3%
Interconsult[26] 14-16 listopada 2009 José Mujica 48,0% 42,0% Luis Alberto Lacalle 10,0%
Factum[27] 14-15 listopada 2009 José Mujica 50,0% 40,0% Luis Alberto Lacalle 10,0%
Equipos Mori[28] 11-12 listopada 2009 José Mujica 50,0% 42,0% Luis Alberto Lacalle 8,0%
Cifra[29] 7-9 listopada 2009 José Mujica 49,0% 40,0% Luis Alberto Lacalle 11,0%
Factum[30] 7-8 listopada 2009 José Mujica 49,0% 40,0% Luis Alberto Lacalle 11,0%
Interconsult[31] 31 października- 2 listopada 2009 José Mujica 47,0% 40,0% Luis Alberto Lacalle 13,0%
Equipos Mori[32] 30 października- 3 listopada 2009 José Mujica 50,0% 42,0% Luis Alberto Lacalle 8,0%
Factum[33] 30 października- 1 listopada 2009 José Mujica 49,0% 42,0% Luis Alberto Lacalle 9,0%

Wybory prezydenckie edytuj

 
Od lewej: Luis Alberto Lacalle oraz José Mujica.

Do udziału w wyborach uprawnionych było 2,6 mln obywateli. Głównym faworytem był kandydat rządzącego Szerokiego Frontu, José Mujica. W czasie kampanii wyborczej zapowiedział kontynuowanie polityki lewicowego rządu prezydenta Vázqueza, który doprowadził do zmniejszenia bezrobocia w kraju o połowę oraz poszerzył prawa mniejszości (m.in. zezwolił parom homoseksualnym na zawieranie związków cywilnych oraz adopcję dzieci). Jego główny konkurent z konserwatywnej Partii Narodowej, Luis Alberto Lacalle, zobowiązał się do zniesienia wprowadzonego przez prezydenta Vázqueza podatku dochodowego, zmniejszenia liczebności gabinetu oraz przeprowadzenia prywatyzacji przedsiębiorstw[34][35].

I turę głosowania z 25 października 2009, z wynikiem 48%, wygrał Mujica. Ponieważ nie zdobył jednak większości co najmniej 50% głosów, 29 listopada 2009 zmierzył się w II turze wyborów z Luisem Alberto Lacalle, który zajął drugie miejsce, zdobywając 29,1% głosów[36].

  • Wyniki I tury wyborów prezydenckich
Kandydat - Partia polityczna Liczba głosów %
José Mujica (Szeroki Front) 1 105 262 47,96%
Luis Alberto Lacalle (Partia Narodowa) 669 942 29,07%
Pedro Bordaberry (Partia Colorado) 392 307 17,02%
Pablo Mieres (Partia Niepodległościowa) 57 360 2,49%
Raúl Rodríguez da Silva (Asamblea Popular) 15 428 0,67%
Głosy nieważne 64 387 2,8%
Razem 2 304 686 (89,91%) 100%
Źródło:[36]

II turę głosowania z 29 listopada 2009, a tym samym całe wybory prezydenckie, wygrał kandydat Szerokiego Frontu, José Mujica, z wynikiem 52,6% głosów poparcia. Luis Alberto Lacalle z Partii Narodowej zajął drugie miejsce, zdobywając 43,3% głosów[37][38].

  • Wyniki II tury wyborów prezydenckich
Kandydat - Partia polityczna Liczba głosów %
José Mujica (Szeroki Front) 1 183 503 52,6%
Luis Alberto Lacalle (Partia Narodowa) 974 857 43,3%
Głosy nieważne 91 661 4,1%
Razem 2 250 021 (89,13%) 100%
Źródło:[37][39]

Referendum edytuj

 
Broszura wyborcza nawołująca do głosowania na "tak" w referendum.

25 października 2009, razem z wyborami, w Urugwaju odbyły się dwa referenda. Ich przedmiotem było:

  • wyrażenie zgody na głosowanie pocztowe dla obywateli Urugwaju mieszkających poza granicami kraju.
  • wyrażenie zgody na zniesienie prawa o amnestii, które uniemożliwia postawienie przed sądem wojskowym osób podejrzewanych o łamanie praw człowieka w czasie dyktatury wojskowej w latach 1973-1985[2].

Żadna z proponowanych zmian nie uzyskała akceptacji wyborców (wymagana była większość co najmniej 50% głosów za). Za pierwszą z nich zagłosowało 36,93% wyborców, natomiast za drugą 47,36%[36][40][41].

Wybory parlamentarne edytuj

W wyborach parlamentarnych wybieranych było 99 deputowanych do Izby Reprezentantów oraz 30 członków Senatu. Minimalną większość mandatów w obu izbach zdobył rządzący Szeroki Front.

Partia polityczna Izba Reprezentantów Senat
Liczba głosów % +/– Liczba mandatów +/– Liczba mandatów +/–
Szeroki Front (FA) 1 093 869 47,49% 50 -2 16 -1
Partia Narodowa (PN) 657 327 28,54% 30 -6 9 -2
Partia Colorado (PC) 383 912 16,67% 17 +7 5 +2
Partia Niepodległościowa (PI) 56 156 2,44% 2 -1 0 0
Asamblea Popular (AP) 15 166 0,66% 0 0 0 0
Razem 2 303 336 (89,86%) 100% - 99 - 30 -1
Źródło:[42][43][36]

Przypisy edytuj

  1. ↑ a b Progressive Encounter seeks second victory. Angus Reid Global Monitor. [dostęp 2009-10-14]. (ang.).
  2. ↑ a b Uruguay’s primary election results stun the ruling coalition. MercoPress, 2 lipca 2009. [dostęp 2009-10-14]. (ang.).
  3. ↑ Sin sorpresas concluyó el escrutinio. larepublica.com, 9 lipca 2009. [dostęp 2009-10-14]. (hiszp.).
  4. ↑ El FA araña triunfo en primera vuelta.
  5. ↑ Las elecciónes del 25 de octubre.. [dostęp 2009-10-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-10-23)].
  6. ↑ La última encuesta de Radar. A la urna, a las dos y a las tres.
  7. ↑ Habrá balotage entre Mujica y Lacalle.. [dostęp 2009-10-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-06)].
  8. ↑ Factum: Partido Nacional vuelve a caer y el FA se mantiene estable.
  9. ↑ Intención de voto en octubre de 2009.. [dostęp 2009-10-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-10-07)].
  10. ↑ A un mes de la elección crecen fuertemente los indecisos.
  11. ↑ FA mantiene 12 puntos de ventaja sobre el PN.
  12. ↑ Encuesta nacional de Grupo RADAR sobre intención de voto.
  13. ↑ El FA continúa creciendo (45%), mientras que el P. Nacional cae 3 puntos y colorados llegan al 11%.. [dostęp 2009-10-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-10-03)].
  14. ↑ Intención de voto en octubre de 2009.. [dostęp 2009-10-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-09-15)].
  15. ↑ El Frente Amplio llega a 46% e iguala a toda la oposición junta.
  16. ↑ Intención de voto hacia octubre.
  17. ↑ El FA se recupera, llegando al 44%.. [dostęp 2009-10-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-09-25)].
  18. ↑ Intención de voto en octubre 2009.. [dostęp 2009-10-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-11-09)].
  19. ↑ Factum Digital | Uruguay [online], www.factum.edu.uy [dostęp 2017-11-27] [zarchiwizowane z adresu 2013-04-04] (hiszp.).
  20. ↑ Intención de voto por partido para octubre.
  21. ↑ FA cae 2 puntos; el Partido Colorado crece
  22. ↑ LAS ELECCIONES DEL DOMINGO 29 DE NOVIEMBRE DE 2009. CIFRA. [dostęp 2009-11-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-11-30)]. (hiszp.).
  23. ↑ Las encuestadoras coinciden en que Mujica será el ganador. Espectador.com, 25 listopada 2009. [dostęp 2009-11-30]. (hiszp.).
  24. ↑ Mujica favorito para ganar la presidencia: 50,9% contra 43,7% de Lacalle. Equipos Portal. [dostęp 2009-11-30]. (hiszp.).
  25. ↑ Resultados de la última encuesta Interconsult arrojan que Mujica será el próximo presidente. Utimas Noticias. [dostęp 2009-11-30]. (hiszp.).
  26. ↑ Blancos acortan ventaja. El otro repechaje. Montevideo Comm, 19 listopada 2009. [dostęp 2009-11-30]. (hiszp.).
  27. ↑ Factum: FA aumenta a 10% su ventaja frente al PN. Espectador.com, 19 listopada 2009. [dostęp 2009-11-30]. (hiszp.).
  28. ↑ Encuesta de Equipos Mori. La llama que llama al elector. Montevideo Comm, 17 listopada 2009. [dostęp 2009-11-30]. (hiszp.).
  29. ↑ La intención de voto en el balotaje. CIFRA. [dostęp 2009-11-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-11-22)]. (hiszp.).
  30. ↑ La segunda fotografía de las preferencias de los uruguayos hacia la segunda vuelta. factum.edu.uy, 13 listopada 2009. [dostęp 2009-11-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-11-20)]. (hiszp.).
  31. ↑ Interconsult: Mujica 47%, Lacalle 40%. El Pais. [dostęp 2009-11-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-11-22)]. (hiszp.).
  32. ↑ Noticias MUJICA ARRANCA CON VENTAJA: 50% A 42%. Equipos Portal. [dostęp 2009-11-30]. (hiszp.).
  33. ↑ La primera fotografía de las preferencias de los uruguayos hacia el balotaje. factum.edu.uy, 6 listopada 2009. [dostęp 2009-11-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-11-15)]. (hiszp.).
  34. ↑ Uruguay set for run-off election. BBC News, 26 października 2009. [dostęp 2009-10-27]. (ang.).
  35. ↑ November run-off scheduled despite wide Mujica lead. France24, 26 października 2009. [dostęp 2009-10-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-04-26)]. (ang.).
  36. ↑ a b c d Elecciones Nacionales - Por Lema - Todo el país. Corte Electoral Republica Oriental del Uruguay. [dostęp 2009-11-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-08-15)].
  37. ↑ a b Finalizó el escrutinio primario; faltan votos observados. El Pais, 30 listopada 2009. [dostęp 2009-11-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-12-03)]. (hiszp.).
  38. ↑ Ex-guerrilla fighter Mujica to rule Uruguay. Reuters, 30 listopada 2009. [dostęp 2009-11-30]. (ang.).
  39. ↑ Escrutinio final otorga a Mujica el 52.6% y a Lacalle el 43.3% de los votos. Informador.com, 30 listopada 2009. [dostęp 2009-12-01]. (hiszp.).
  40. ↑ Sigue vigente la impunidad. Pagina/12, 26 października 2009. [dostęp 2009-10-27]. (hiszp.).
  41. ↑ Ningún Plebiscito alcanzó mayoría. El Pais, 26 października 2009. [dostęp 2009-10-27]. (hiszp.).
  42. ↑ Los senadores electos. Espectador.com, 26 października 2009. [dostęp 2009-10-27]. (hiszp.).
  43. ↑ FA con el control del Senado; banca de Diputados indefinida. El Pais. [dostęp 2009-10-27]. (hiszp.).


Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wybory_powszechne_w_Urugwaju_w_2009_roku&oldid=72591617”