Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1968 roku

Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1968 roku – czterdzieste szóste wybory prezydenckie w historii Stanów Zjednoczonych. Na urząd prezydenta wybrano Richarda Nixona, a wiceprezydentem został Spiro T. Agnew.

Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1968 roku
Państwo

 Stany Zjednoczone

Rodzaj

wybory prezydenckie

Data przeprowadzenia

5 listopada 1968 (głosowanie powszechne)

Podstawa prawna

Konstytucja Stanów Zjednoczonych

Głosowanie
poprzednie:
1964
następne:
1972
Mapa wyborcza Stanów Zjednoczonych w 1968 roku. Liczba na mapie określa liczbę przedstawicieli stanu w Kolegium Elektorów

Kampania wyborcza edytuj

Wybory prezydenckie w 1968 roku odbywały się w cieniu trwającej wojny wietnamskiej i to właśnie ona była głównym tematem kampanii wyborczej[1]. Żadna z dominujących sił politycznych nie miała wówczas oczywistego kandydata na prezydenta. W Partii Republikańskiej o nominację starali się George W. Romney, Nelson Rockefeller, Ronald Reagan i Richard Nixon[2]. Ponieważ Nixon przegrał już raz wybory w 1960, dwa lata później przegrał wybory na gubernatora Kalifornii[3], więc musiał przekonać bossów partyjnych, że nie jest „kandydatem przegranym”[4]. By tego dowieść, zawiązał sojusz ze Stromem Thurmondem, obiecując że powoła Południowców do sądów federalnych i Sądu Najwyższego[4]. Zapowiedział także złagodzenie walki z segregacjonizmem co przysporzyło mu poparcia na Południu, kosztem Reagana i ogłosił gotowość do rychłego zakończenia wojny w Wietnamie[4]. Kandydatem na wiceprezydenta został Spiro Agnew[4]. W Partii Demokratycznej istniał dwugłos w sprawie sytuacji w Indochinach – urzędujący wiceprezydent Hubert Humphrey chciał kontynuowania wojny, natomiast Eugene McCarthy i Robert F. Kennedy byli nastawieni bardziej pokojowo[1]. Kennedy pokonał w prawyborach McCarthy’ego, ale zmarł w wyniku zamachu w czerwcu 1968[3]. Wobec tego na konwencji partii w Chicago nominację uzyskał Humphrey[3]. Dodatkowo, demokratyczny gubernator Alabamy, George Wallace założył własne ugrupowanie Amerykańską Partię Niezależnych i zgłosił swój akces w wyborach[3]. Był zdecydowanym zwolennikiem segregacji rasowej, co zapewniło mu głosy głębokiego Południa i klasy robotniczej na Północy[3]. Główną przyczyną zwycięstwa Nixona w wyborach były jego zapowiedzi zakończenia wojny wietnamskiej[4].

Kandydaci edytuj

Amerykańska Partia Niezależna edytuj

Partia Demokratyczna edytuj

Partia Republikańska edytuj

Wyniki głosowania edytuj

Głosowanie powszechne odbyło się 5 listopada 1968[5]. Nixon uzyskał 43,4% poparcia, wobec 42,7% dla Humphreya i 13,5% dla Wallace’a[5]. Ponadto, niecałe 250 000 głosów oddano na niezależnych elektorów, głosujących na innych kandydatów[5]. Frekwencja wyniosła 60,7%[6]. W głosowaniu Kolegium Elektorów Nixon uzyskał 301 głosów, przy wymaganej większości 270 głosów[7]. Na Humphreya zagłosowało 191 elektorów, a na Wallace’a – 46[7]. W głosowaniu wiceprezydenckim zwyciężył Agnew, uzyskując 301 głosów, wobec 191 dla Muskiego i 46 dla LeMaya[7].

Richard Nixon został zaprzysiężony 20 stycznia 1969 roku[4].

Kandydat na prezydenta Partia Głosowanie powszechne Kolegium Elektorów
Głosy Procent
Richard Nixon Partia Republikańska 31 785 480 43,4% 301
Hubert Humphrey Partia Demokratyczna 31 275 166 42,7% 191
George Wallace Amerykańska Partia Niezależnych 9 906 473 13,5% 46
Łącznie 538
Kandydat na wiceprezydenta Partia Kolegium Elektorów
Spiro T. Agnew Partia Republikańska 301
Edmund Muskie Partia Demokratyczna 191
Curtis LeMay Amerykańska Partia Niezależnych 46
Łącznie 538

Przypisy edytuj

  1. a b M. Jones: Historia USA. s. 643.
  2. L. Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. s. 822.
  3. a b c d e M. Jones: Historia USA. s. 644.
  4. a b c d e f L. Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. s. 823.
  5. a b c US President – National Vote. Our Campaign. [dostęp 2017-10-22]. (ang.).
  6. Election of 1968. CountingTheVotes. [dostęp 2017-10-22]. (ang.).
  7. a b c Electoral College Box – 1968. NARA. [dostęp 2017-10-22]. (ang.).

Bibliografia edytuj