Wyczechy
Wyczechy (kaszub. Wëczéchë, niem. Geglenfelde) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie człuchowskim, w gminie Czarne przy drodze wojewódzkiej nr 201.
| wieś | |
 Ruina pałacu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2008) |
842 |
| Strefa numeracyjna |
59 |
| Kod pocztowy |
77-326[2] |
| Tablice rejestracyjne |
GCZ |
| SIMC |
1005198 |
Położenie na mapie gminy Czarne  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu człuchowskiego  | |
 53°41′18″N 17°02′34″E/53,688333 17,042778[1]
| |
Prywatna wieś szlachecka położona była w drugiej połowie XVI wieku w województwie pomorskim[3]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa słupskiego.
Siedziba klubu sportowego Sokół Wyczechy (IV liga piłki nożnej w sezonie 2016/2017 i 2017/2018)[4].
Historia edytuj
Pierwszą znaną wzmianką dotyczącą miejscowości jest dokument lokacyjny na 50 włók dla „Geylenfelda” z 1360 r. W 1570 r. właścicielem 24 łanów był tu M. Walde, 8 łanów miał J. Becker herbu Leliwa. W II poł. XVIII w. właścicielami wioski byli Manteufflowie-Kiełpińscy[5].
W drugiej poł. XIX w, wieś przeszła w ręce Mackensenów, z których August był marszałkiem polnym w czasie I wojny światowej. W tym też okresie (koniec XIX w. / pocz. XX w.) powstała większość budynków: pałac – koniec XIX w., stodoła – 1937. r., magazyn drewniany – 1943 r., chlewnia (owczarnia) – 1936 r., wielofunkcyjny budynek gospodarczy (obora, magazyn, garaże) – 1930, zbiorniki na kiszonkę – 1944 r., ogrodzenie parku – 1925 lub 1937 r., dom mieszkalny nr 18 – 1900, dom mieszkalny nr 26 – 1936 r., dom mieszkalny nr 27 – 1930 r., dom mieszkalny nr 24 – 1880 r., pozostałe też w pocz. latach XX w[5].
17 maja 1939 roku wioskę zamieszkiwało 179 mieszkańców. Podczas wojny na terenie gospodarstwa rolnego, które mieściło się przy pałacu, pracowali więźniowie obozu jenieckiego w pobliskim Hammerstein (pol. Czarne)[5].
W 1945 roku zmieniono nazwę wsi z Geglenfelde na Adamów; nazwa Wyczechy pochodzi z poł. lat 50 XX wieku. Po II wojnie światowej folwark zajęty był przez Armię Radziecką, następnie przeszedł w ręce państwa polskiego, a następnie PGR. W pałacu znajdowały się mieszkania, biura, przedszkole, świetlica wiejska, sala kinowa, sale konferencyjne oraz pokoje gościnne. W latach siedemdziesiątych XX wieku gościli w miejscowym, wzorcowym PGR, między innymi Edward Gierek i premier Piotr Jaroszewicz[5].
Zabytki edytuj
Według rejestru zabytków NID[6] na listę zabytków wpisany jest zespół pałacowy z XIX-XX w., nr rej.: A-340 z 13.02.1996: pałac i park.
W 2007 roku w pałacu wybuchł pożar, który strawił praktycznie cały dach. Strażacy dogaszali go kilka dni. Do dziś obiekt nie został odbudowany.
Zobacz też edytuj
Przypisy edytuj
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 152263
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1569 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Mapy województwa pomorskiego w drugiej połowie XVI w.: rozmieszczenie własności ziemskiej, sieć parafialna / Marian Biskup, Andrzej Tomczak. Toruń 1955, s. 87.
- ↑ „IV Liga. GKS Kolbudy wciąż nisko”, Flash-Panorama Pomorza. Pruszcz Gdański i powiat gdański nr 4(53) kwiecień 2017.
- ↑ a b c d P. Klunder, Karta ewidencji zabytków architektury i budownictwa – Zespół folwarczny w Wyczechach, 14 października 1989.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 10 [dostęp 2016-12-26].