Xemxija
Xemxija (malt. Ix-Xemxija, wymawiane szem-szi-ja) – przedmieście nad zatoką Xemxija w zachodniej części Saint Paul’s Bay na Malcie. Jest to cichy kurort otoczony maltańską przyrodą i jednymi z najbardziej żyznych dolin na Malcie. Znajduje się tu również malowniczy mały port rybacki. Ośrodek jest bramą do piaszczystych plaż Golden Bay i Mellieħa Bay. W Xemxii znajduje się wiele hoteli i restauracji.
 Widok Xemxiji z Saint Paul’s Bay; widoczny kościół parafialny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Samorząd | |
| Nr kierunkowy |
356 |
| Kod pocztowy |
SPB |
Położenie na mapie Malty  | |
Położenie na mapie Morza Śródziemnego  | |
 35°57′02″N 14°23′09″E/35,950556 14,385833
| |
Historia edytuj
Obszar wokół Xemxii był zamieszkany od czasów prehistorycznych. Zawiera szereg stanowisk archeologicznych, które obecnie tworzą szlak dziedzictwa. Należą do nich liczne grobowce wykute w skale[1], pozostałości dwóch świątyń megalitycznych[2][3], silos zbożowy z epoki brązu[4], jaskinie mieszkalne troglodytów, koleiny, rzymska droga i rzymskie pasieki[5].
Około roku 1715 zakon joannitów zbudował baterię Arrias jako część serii fortyfikacji broniących wybrzeża Malty. Nazywano ją również „baterią Xemxija”, ponieważ znajdowała się po słonecznej stronie zatoki („xemxija” oznacza „słoneczny” w języku maltańskim), a obszar wokół niej stał się znany jako „Xemxija”. Dziś w budynku baterii znajduje się restauracja[6].
W 1839 roku Brytyjczycy zbudowali akwedukt umożliwiający przesyłanie wody. Woda płynęła z podziemnego akweduktu na obszarze Wardii, znanego jako tal-Ballut, który przechodzi w naziemny akwedukt prowadzący dalej do zbiornika w Xemxii. Zapasy wody były potrzebne brytyjskim żołnierzom nadzorującym okolicę z pobliskich posterunków obronnych[7][8].
Podczas „zimnej wojny” zbudowany został w Xemxii podziemny awaryjny młyn do mąki. Został on przywrócony do stanu roboczego przez Fondazzjoni Wirt Industrijali Malti i jest teraz otwarty dla publiczności[9].
Od lat 80. w Xemxii wybudowano kilka bloków mieszkalnych, dzięki czemu jest to popularna dzielnica mieszkaniowa. Jest to również mały kurort, głównie gastronomiczny, z barami i restauracjami[10].
Przypisy edytuj
- ↑ Xemxija prehistoric tombs. NCPMI, 2012-03-30. [dostęp 2022-10-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-06-30)]. (ang.).
- ↑ Xemxija Temple (1) - Ancient Temple in Malta in Mainland. The Megalithic Portal. [dostęp 2022-10-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-03-19)]. (ang.).
- ↑ Xemxija Temple (2) - Ancient Temple in Malta in Mainland. The Megalithic Portal. [dostęp 2022-10-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-17)]. (ang.).
- ↑ Xemxija Silo - Ancient Mine, Quarry or other Industry in Malta in Mainland. The Megalithic Portal. [dostęp 2022-10-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-17)]. (ang.).
- ↑ Xemxija Heritage Trail. howtomalta.com, 2014-04-30. (ang.).
- ↑ Arrias Battery. NICPMI, 2013-06-28. [dostęp 2022-10-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-10-31)]. (ang.).
- ↑ Het Wignacourt-aquaduct. Malta Pagina. [dostęp 2022-11-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (niderl.).
- ↑ History Repeats itself: aqueduct damaged in mysterious accident. [w:] The Malta Independent [on-line]. 2007-08-26. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-16)]. (ang.).
- ↑ Underground Flour Mills. Malta's Cultural Heritage, 2013-01-22. (ang.).
- ↑ Majjistral Sustainable Development Strategy: Rural Development Programme for Malta 2007-2013. Leader Programme, 2009-12-14. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-20)]. (ang.).s. 44
- ↑ Neil Wilson: Malta & Gozo. Lonely Planet Publications Pty Ltd, 2010, s. 104. ISBN 978-1-74104-508-6. (ang.).